در سوگ نهمین ماه تابناک هدایت

آخرین روز از ماه ذی‌القعده مصادف است با سالروز شهادت جان‌سوز و مظلومانه نهمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت، حضرت جوادالائمه امام محمدتقی (ع). وجود مبارک و بزرگواری که جوان‌ترین امام شیعیان بود و در عمر کوتاه ۲۵ ساله خود که ۱۷ سال از آن به دوران امامت ایشان اختصاص داشت، شیعیان خاندان اهل‌بیت (ع) را از چشمه جوشان معرفت و علم الهی خود سیراب کرده و سلسله هدایتگری اولیاء معصوم الهی را تکمیل کرد و به معصوم پس از خود سپرد. حضرت امام محمدتقی (ع) به روایتی در ۱۰ رجب و طبق روایتی دیگر در ۱۹ رمضان المبارک سال ۱۹۵ هجری قمری در مدینه منوره به دنیا آمد و جهان را به وجود آسمانی خود مزین کرد. پدر بزرگوار ایشان، حضرت ثامن‌الائمه امام علی بن موسی‌الرضا (ع) و مادرشان بانویی متقی و گران‌قدر به نام خیزران بود. جواد (بخشنده) و تقی (پرهیزگار) مشهورترین القاب آن حضرت و رضی و متقی از دیگر القاب ایشان است. پس از شهادت امام هشتم حضرت رضا (ع) توسط مأمون خلیفه ظالم عباسی، حضرت امام جواد (ع) با آن که ۸ سال بیشتر نداشت، بنا به سابقه روایات معتبر شیعه که نام امامان معصوم را ذکر کرده و نیز متأثر از علم و معرفت الهی و نور امامت که در وجودشان قرار داشت، به مقام امامت و پیشوایی شیعیان رسید، اما سن کم ایشان باعث شد تا دشمنان بد ذات، همین مسئله را دستمایه شبهه‌افکنی قرار داده و در حقانیت جایگاه امامت ایشان تردید کنند، اما به مدد علم الهی ودیعه نهاده شده در وجود ایشان، جوادالائمه (ع) در مناظره با دانشمندان و صاحب‌نظران پرمدعای آن روزگار، به تمام سؤالات آنان پاسخ داد و به این ترتیب، امامت ایشان برای شیعیان خالص و جویندگان حقیقت محرز و مسلم شد. دوران ۱۷ ساله امامت امام محمدتقی (ع) با دوران حکومت دو خلیفه جائر عباسی یعنی مأمون (قاتل امام رضا علیه‌السلام) و معتصم هم‌زمان بوده است، اما نکته جالب‌توجه در زندگی آن امام همام، سرنوشتی بود که مشابه جد بزرگوارش امام حسن مجتبی (ع) برای ایشان رقم خورد؛ به این ترتیب که ایشان هم با دسیسه معتصم عباسی توسط همسر خود - که دختر مأمون بود و با دسیسه او به عقد امام (ع) درآمده بود - مسموم شد و به شهادت رسید. این شهادت جان‌سوز در ۳۰ ذی‌القعده سال ۲۲۰ هجری قمری و در شهر بغداد به وقوع پیوست و شیعیان آل‌الله را داغدار و عزادار کرد. از جمله ویژگی‌های دوران امامت و رهبری حضرت امام جواد (ع)، درایت الهی ایشان در تشکیل شبکه‌ای گسترده از وکلا و نمایندگان خود در سراسر بلاد اسلامی بود که باعث می‌شد تا ازیک‌طرف، هدایت و تعلیم شیعیان و دلدادگان خاندان اهل‌بیت (ع) به شیوه‌ای مؤثرتر و بهتر انجام شود و از سوی دیگر، ضمن رسیدگی به احوال شیعیان و مشکلات آنان، از تشتت و تجزیه شیعیان در سایه ظلم و خفقان دستگاه ظالم عباسی نیز جلوگیری شود. علاوه بر این، وجود مبارک و نورانی حضرت امام جواد (ع) نیز مانند اجداد طاهرینش، از هر فرصتی برای تربیت شاگردان برجسته و ممتاز که ادامه‌دهندگان مسیر هدایت امت بودند، بهره می‌گرفت؛ شاگردانی که هرکدامشان مانند چراغی درخشان در میان شیعیان بودند. حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، علی بن مهزیار، ابوهاشم جعفری، زکریا بن آدم و فضل بن شاذان نیشابوری، از جمله شاگردان مکتب غنی امام جواد (ع) بودند که تاریخ شیعه همواره از علم و ایمان آنان به نیکی یاد کرده است. امروز گنجینه علمی و معرفتی امام محمدتقی (ع) مانند دیگر ائمه هدی علیهم‌السلام در دسترس شیعیان قرار دارد و مایه هدایت امت پیامبر (ص) است. بر اساس اسناد معتبر تاریخی، علاوه بر مطالبى که دربارۀ اصحاب و یا کتب آن‌ها از امام جواد علیه‌السلام روایت شده، بیش از ۲۲۰ حدیث نیز پیرامون مسائل مختلف اسلامى از آن حضرت موجود است که در کتب معتبر و نورانی همچون عیون اخبارالرضا، تحف‌العقول و بحارالانوار گردآوری شده و چراغ راه جویندگان علم و معرفت است. به امید آنکه از دریای جود و سخای جوادالائمه در دنیا و آخرت بهره‌مند باشیم.