چگونه فضای مجازی را برای فرزندانمان ایمن کنیم؟

پایگاه رهنما:

روش‌های مختلفی برای ایمن نگه‌داشتن کودکان هنگام حضور آن‌ها در فضای مجازی وجود دارد. بی‌تردید، یکی از مؤثرترین روش‌ها در این زمینه آموزش آن‌ها از سنین پایین و آشنایی و افزایش آگاهی کودکان درباره خطراتی است که امکان مواجه‌شدن با آن‌ها در فضای مجازی وجود دارد. کودکان باید چگونگی شناسایی این تهدیدها و خطرات و اقدام‌های ضروری برای مقابله با آن‌ها را فرابگیرند. منابع آموزشی مناسبی برای والدین، معلمان و حتی خود کودکان وجود دارند که ابعاد مختلف ایمنی کودکان در فضای آنلاین را پوشش می‌دهند. برای آموزش و افزایش آگاهی کودکان درباره فضای مجازی، می‌‌توانید مجموعه‌ای از قوانین پیرامون استفاده از اینترنت، ایمیل و پیام‌های مختلف را تنظیم کنید. کودکان باید مسئولیت‌پذیری در قبال اقدام‌هایی که در فضای مجازی انجام می‌دهند را فراگرفته و حس قضاوت و داوری را در خود تقویت کنند.

کودکان باید نسبت به این مسئله آگاه باشند که مخاطبان آنلاین آن‌ها در فضای مجازی لزوماً همان افرادی نیستند که بیان می‌کنند. به‌عنوان‌مثال فردی که بیکار است می‌تواند خود را مهندسی با درآمد بالا توصیف کند. به یاد داشته باشید که این عوامل با افزایش سن فرزندتان تغییر کرده و به‌طور مرتب باید مورد بازبینی و توجه قرار بگیرند. محرمانه نگه‌داشتن اطلاعات و جزئیات شخصی در فضای مجازی و عدم دسترسی عمومی به آن‌ها، اقدام دیگری است که باید به کودکان، قبل و در زمان استفاده از اینترنت آموزش داده شود. هنگامی‌که کودکان فهرست آنلاینی را تکمیل می‌کنند باید اطمینان حاصل کنید که از آدرس ایمیل خانوادگی که برای آن‌ها در نظر گرفته‌شده است، استفاده می‌کنند. استفاده زیاد فرزندتان از وسایلی همچون تبلت و موبایل می‌تواند خلاقیت کودک را از بین ببرد، چرا که خلاقیت از سنین کودکی شکل می‌گیرد و کودک باید بیاموزد آنچه را که می‌خواهد با آن سرگرم شود خودش بسازد، اما تکنولوژی همه‌چیز را آماده در اختیار کودک قرار می‌دهد و به او اجازه فکر کردن نمی‌دهد.

تمرکز کودکانی که زیاد از تکنولوژی استفاده می‌کنند در آینده روی دروس کم خواهد بود و دچار افت تحصیلی می‌شوند. قبل از اینکه کودکان سنین پایین با فنّاوری‌هایی مثل موبایل و تبلت آشنا شوند، باید حس‌های آن‌ها مثل حس دیداری، شنوایی و ... تقویت شود، بعدازآن باید روابط بین اندام‌ها مثل ارتباط چشم و دست توسط بازی‌های تقویتی شکل گیرد. کودکان هرگز نباید بدون نظارت فردی بالغ با فرد یا افرادی که در دنیای مجازی ارتباط داشته‌اند، در دنیای واقعی نیز ملاقات داشته باشند. والدین باید ارتباط نزدیکی با کودکان برقرار کرده و با افزایش حس اطمینان در وی، این امکان را فراهم کنند تا درباره نگرانی‌های خود پیرامون مکالمات، پیام‌ها و یا رفتارهایی که در فضای مجازی داشته است، صحبت کند. کودکان را تشویق کنید تا تجربه حضور خود در اینترنت را با شما به اشتراک گذاشته و آن را به یک تجربه خانوادگی مبدل کنند. از کودکان بخواهید تا هرگونه زورگویی‌های سایبری را به‌سرعت و از طریق گفت‌وگوی حضوری و یا تلفنی به شما اطلاع دهند.

زورگیری سایبری شامل استفاده از رسانه‌های الکترونیک به‌ویژه تلفن همراه و اینترنت برای ارعاب، تهدید یا ناراحت کردن فردی دیگر می‌شود. در فضای مجازی، امکان دسترسی به محتوای نامناسب مانند فیلم‌ها، تصاویر، مطالب و نوشته‌های غیراخلاقی، نژادپرستانه، خشونت‌آمیز و دیگر موارد مضر و خطرناک یکی دیگر از مواردی است که کودکان و نوجوانان را به‌شدت در معرض تهدید قرار می‌دهد. همچنین در این فضا امکان تجارت که شامل بازاریابی و تبلیغات گسترده با محوریت کودکان می‌شود، وجود دارد. در فضای مجازی، امکان دسترسی کودکان به اطلاعات شخصی والدین و یا افراد دیگر که روی رایانه آن‌ها ذخیره‌شده‌اند، وجود دارد و استفاده بی‌دقت و یا ناآگاهانه کودکان می‌تواند احتمال آلودگی رایانه و یا دستگاه‌های دیگر به ویروس‌ها و بدافزارها را افزایش دهد. حرکت گام‌به‌گام و نظارت بر فعالیت‌های کودکان در فضای مجازی می‌تواند وظیفه‌ای چالش‌برانگیز محسوب شود. این مسئله زمانی که کودکان و نوجوانان دارای رایانه شخصی، تلفن همراه هوشمند، تبلت و یا کنسول‌های بازی‌های ویدئویی هستند، شرایط جدی‌تری نیز به خود می‌گیرد. به همین دلیل یادگیری فناوری اطلاعات از سوی والدین اهمیت دارد، البته احتیاجی نیست والدین تبدیل به یک نفوذگر یارانه‌ای شوند، اما کسب اطلاعات در مورد این موضوع لازم است، چرا که هرچه شکاف اطلاعاتی بین والدین و فرزندان در خصوص فناوری اطلاعات محدودتر باشد، شاهد تهدیدات کمتری برای فرزندان خواهیم بود. یقیناً آنچه در اینترنت عرضه می‌شود، برای تمامی رده‌های سنی مناسب نبوده و اینترنت بدون فیلتر و پالایش، امکان دسترسی به تمام سرویس‌های مضر یا غیراخلاقی را برای فرزندان ایجاد می‌کند و بر این اساس در بسیاری از کشورها استفاده از ابزارهای فیلترینگ برای جلوگیری از مضرات اینترنت برای کودکان در اختیار والدین قرار می‌گیرد.

درهرصورت تنها گذاشتن فرزندان در فضای سایبری بسیار خطرناک است و برای خردسالان به‌جای نظارت باید همراهی صورت گیرد، والدین باید سایت‌هایی را در صفحه خانگی تعریف کنند که از محتوا و مطالب آن کاملاً آگاه باشند و سپس به فرزندان خود اجازه ورود به اینترنت را بدهند؛ و در آخر اینکه شما به‌عنوان والدین باید رفتار خودتان را بازبيني كنيد. كودكان آينه رفتاري شما هستند. شعار بسیاری از والدین این است: «آن کاری که می‌گویم بکن، نه آن کاری که انجام می‌دهم!» برای نمونه، مادر یا پدری که خود به‌صورت غیراستاندارد از همه رسانه‌ها استفاده می‌کند، از فرزندش انتظار دارد بتواند مصرف رسانه‌اش را مدیریت کند. آن‌قدر تلویزیون تماشا نکند، آن‌قدر بازی کامپیوتری نکند و... درحالی‌که والدین الگوی فرزندتان هستند، بنابراین اول خودتان عمل کنید و بعد از فرزندتان بخواهید.