تیراندازی در ساحل بوندی؛ تهدید داعش در استرالیا و فراتر از آن

تبیین:

شورای روابط خارجی آمریکا  : 17 دسامبر – 26  آذر 1404

www.cfr.org

 نویسنده: بروس هافمن

نشر محتوای مقالات در اندیشکده های خارجی صرفا به منظور درک مناسبات تحلیلی خارجی و هم افزایی تحلیلی مخاطبان بوده و موسسه تبیین محتواهای مزبور را رد یا تأیید نمی کند.

بروس هافمن، همکار ارشد شلبی کولوم و کاترین دبلیو. دیویس، متخصصان مبارزه با تروریسم و امنیت داخلی در شورای روابط خارجی هستند.

شواهدی که نشان می‌دهد داعش الهام‌بخش حمله‌ای بوده که منجر به کشته شدن دست‌کم پانزده نفر در یک رویداد حنوکا در استرالیا شد، می‌تواند نگرانی‌های جدیدی درباره دسترسی و نفوذ این گروه شش سال پس از شکست نظامی آن ایجاد کند. مقامات استرالیا اعلام کرده‌اند که پرچم‌ها و مواد منفجره مرتبط با پدر و پسری که این حمله را انجام داده‌اند، نشانه‌ای از نفوذ داعش بوده است.

این حمله در حالی رخ داده است که بنا بر گزارش‌ها، چندین طرح تروریستی در اروپا خنثی شده است. انعطاف‌پذیری ایدئولوژی داعش و نگرانی‌های مداوم درباره خشونت افراطی، بار اضافی بر دوش مقامات امنیتی برای حفاظت از رویدادهای عمومی پایان سال وارد می‌کند.

مقامات استرالیا می‌گویند افراد مسلحی که حمله به جشن یهودیان در سیدنی را انجام دادند، با انگیزه «ایدئولوژی دولت اسلامی» اقدام این پیوند نشان می‌دهد که تهدید داعش و ایدئولوژی مرگبار آن، که مورد استقبال گروه‌هایی مانند القاعده نیز قرار گرفته، حتی نزدیک به بیست و پنجمین سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، همچنان پابرجاست. شکست دولت اسلامی پس از اعلام خلافت و کنترل بخش‌هایی از سوریه و عراق، نیازمند ائتلافی متشکل از ۹۰ کشور بود. با این حال، این گروه نشان داده است که می‌تواند به‌عنوان یک گروه تروریستی به حیات خود ادامه دهد و همچنان تهدیدی برای امنیت جهانی باشد.

ایدئولوژی ضدغربی و توجیهات الهیاتی پایدار داعش برای هدف قرار دادن کافران - از جمله مسیحیان، یهودیان و مسلمانانی که به تفسیر سخت‌گیرانه مذهبی پایبند نیستند - این گروه را از زمان شکل‌گیری در اواخر دهه ۱۹۹۰، زمانی که با القاعده متحد بود، حفظ کرده است.

این موضوع ممکن است برای بسیاری تعجب‌آور باشد، زیرا در سال ۲۰۱۹ دولت اسلامی و خلافت آن شکست خورد و بسیاری از رهبرانش کشته شدند. اما در حالی که داعش به‌عنوان یک نهاد حاکم شکست خورد، ائتلاف بین‌المللی نتوانست ایدئولوژی آن را به‌طور کامل نابود کند. در نتیجه، داعش به ریشه‌های خود به‌عنوان یک سازمان تروریستی بازگشت.

آیا داعش همچنان در سطح جهان تهدید ایجاد می‌کند؟

از زمان شکست خلافت، داعش ظرفیت قابل توجهی برای عملیات جهانی نشان داده است. به عنوان مثال:

در عید پاک ۲۰۱۹، بمب‌گذاری‌های انتحاری هماهنگ‌شده در سریلانکا منجر به کشته شدن ۲۶۹ نفر شد.

در ژانویه ۲۰۲۴، دو بمب‌گذاری انتحاری در ایران جان ۸۴ نفر را گرفت.

دو ماه بعد، افراد مسلح داعش در یک کنسرت در مسکو ۱۴۵ نفر را به قتل رساندند.

در روز سال نو امسال، حمله رگباری با خودرو در خیابان بوربن نیواورلئان جان ۱۴ نفر را گرفت.

یک روز قبل از حمله حنوکا در استرالیا، عامل داعش در سوریه دو سرباز آمریکایی و مترجم غیرنظامی آن‌ها را به ضرب گلوله کشت.

مقامات استرالیا چه اقداماتی می‌توانستند انجام دهند؟

به نظر می‌رسد دولت، پلیس و نهادهای امنیتی استرالیا، حفاظت کافی را برای برگزاری رویداد سالانه جامعه یهودی سیدنی در شب نخست حنوکا، در اولویت قرار نداده بودند. این در حالی است که حملات به اهداف یهودی و تهدیدهای متعدد افزایش یافته بود.

برای مثال، چند هفته پیش از جشن حنوکای سال گذشته، یک کنیسه در ملبورن هدف بمباران آتش قرار گرفت. این حادثه پس از خرابکاری در کنیسه‌ای دیگر در همان شهر، آتش‌زدن یک محله یهودی‌نشین و یک اغذیه‌فروشی در سیدنی رخ داد. در مارس ۲۰۲۴، یک ون حامل مواد منفجره همراه با فهرستی از اهداف یهودی در حومه شهر کشف شد.

حوادث مشابه در سال ۲۰۲۵ نیز ادامه یافت. در ماه اوت، استرالیا سفیر ایران را پس از متهم کردن تهران به طراحی حملات بیشتر اخراج کرد. کمتر از دو هفته پیش، شورای اجرایی یهودیان استرالیا گزارش داد که حوادث یهودستیزانه تقریباً پنج برابر میانگین سالانه پیش از حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس به اسرائیل بوده و بدترین وضعیت ثبت‌شده در تاریخ کشور است.

جدی گرفتن تهدید خشونت در چنین رویدادهایی و اطمینان از حفاظت جامعه یهودی، دقیقاً همان کاری است که مقامات استرالیا باید برای جلوگیری از حملات انجام می‌دادند.

تهدیدهای خشونت‌آمیز افراطی دیگر و پاسخ مقامات

تنها در هفته‌های اخیر، چندین توطئه تروریستی برای حمله به بازارهای کریسمس در آلمان و لهستان خنثی شد:

پلیس بایرن پنج مرد را به اتهام برنامه‌ریزی حمله با خودرو دستگیر کرد.

در لهستان، یک دانشجوی دانشگاه متهم شد که برای تسهیل حمله بمبی با داعش تماس گرفته است.

مقامات فرانسوی نسبت به احتمال حملات تروریستی «بسیار بالا»، به‌ویژه در بازارهای کریسمس، هشدار دادند.

در ایالات متحده، اف‌بی‌آی طرح ادعایی افراط‌گرایان چپ برای انجام مجموعه‌ای از حملات در لس‌آنجلس و اطراف آن در شب سال نو را خنثی کرد.

تمام این حوادث بر ضرورت هوشیاری و اتخاذ استراتژی چابک و جامع در مبارزه با تروریسم تأکید دارند. تمرکز دولت ترامپ بر امنیت مرزها، بازداشت مهاجران غیرقانونی و مقابله با قاچاقچیان مواد مخدر، نباید به بهای غفلت از تهدیدهای بلندمدت ناشی از گروه‌های تروریستی خاورمیانه‌ای مانند داعش باشد.