خشونت سایبری و فضای مجازی را جدی بگیریم

۲۷ آذر و ۱۸ دسامبر روز جهان عاری از خشونت و افراطی‌گری نامگذاری شده است. جهان عاری از خشونت آرزویی است که تاکنون در طول تاریخ هرگز محقق نشده است. همواره در گوشه‌ای از جهان عده‌ای علیه عده‌ای دیگر دست به آزار و خشونت می‌زنند و گویی هیچ نیروی برتر و قانون محکمی متوقف کننده رفتار آن‌ها نیست. آزار و خشونت در قرن بیست و یک شکلی جدیدتر نیز به خود گرفته است که به آن آزار و خشونت سایبری می‌گویند. منظور از آزار و خشونت سایبری هر نوع ایجاد ترس، تهدید و آزاری است که می‌تواند به شکل‌های مختلف در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی اتفاق بیفتد. پیامد‌های روانی و عاطفی ناشی از زورگیری و مزاحمت سایبری تا حدود زیادی مشابه نمونه‌های زورگیری و قلدری در زندگی واقعی هستند. این نوع خشونت به طور فزاینده‌ای در بین کاربران اینترنت در حال رشد است و قربانی اصلی آن نیز زنان و نوجوانان هستند. اوباش اینترنتی به افرادی گفته می‌شود که با رفتار مخرب در فضای وب به دنبال جلب نظر کاربران، ایجاد تشنج و بیان مطالب محرک و توهین‌آمیز هستند.
آزار دهندگان مجازی چه ویژگی‌های دارند؟
اوباش اینترنتی فردی است که در اتاق‌های گفت‌وگو، تالارها، وب نوشت‌ها یا تارنما‌های کاربرمحور پیام‌هایی ارسال می‌کند که حاوی مطالب ناراحت‌کننده یا جنجال‌برانگیز است. در حالی که در یک جمع اینترنتی کاربرانی با حسن نیت بحثی را دنبال می‌کنند، اوباش اینترنتی با تحریک سایرین و با پیش کشیدن بحث‌های نامربوط یا توهین آمیز، به دنبال مطرح کردن خود و متشنج کردن فضای گفت‌وگو است. اوباش اینترنتی برای آزار رساندن به دیگران گاهی از فحاشی رکیک استفاده می‌کنند. گاهی طعمه خود را تهدید می‌کنند که برخی اوقات این تهدیدات منجر به باج‌گیری می‌شود. آن‌ها می‌توانند با شایعات دروغین لطمه‌ای جبران‌ناپذیر به اعتبار و آبروی یک فرد بزنند و برخی از آن‌ها نیز با ارسال تصاویر و محتوای غیر اخلاقی کاربران را می‌آزارند. کلاهبرداری اینترنتی، آزار جنسی، انتشار تصاویر خصوصی و تحقیر شخصیت از جمله خشونت‌هایی است که زنان و نوجوانان را بیش از سایر گروه‌های جامعه در فضای مجازی تهدید می‌کند. دسترسی به اینترنت می‌تواند این امکان ناخوشایند را برای نوجوانان ایجاد کند که مثل هزاران فرد دیگر در جهان در معرض مفاهیم و محتوای خطرناک در فضای مجازی قرار بگیرد.
تفاوت بین خشونت سایبری و دیگر خشونت‌ها
تفاوت اصلی بین آزار و خشونت سایبری و دیگر انواع خشونت این است که آزار سایبری می‌تواند شما را حتی در داخل خانه و اتاق خوابتان نیز تهدید کند. به همین دلیل یکی از جنبه‌های نگران کننده آزار سایبری این است که قربانی اغلب احساس می‌کند هیچ مکانی برای پنهان شدن در اختیار ندارد. برای مقابله با این نوع از آزار و خشونت باید قبل از استفاده از هر رسانه، نرم‌افزار و شبکه اجتماعی با ویژگی‌های آن آشنایی کامل داشته باشید. شما باید برای حفظ امنیت سایبری خود و خانواده‌تان از رفتار‌های ناسالم ارتباطی پرهیز کنید. با انواع آزار‌ها و خشونت‌های سایبری آشنایی داشته باشید و مصادیق آن را به اعضای خانواده خود بگویید. به فرزندانتان حضور هدفمند در فضای مجازی را یادآوری کنید و آن‌ها را از پرسه زدن‌های کنجکاوانه در محیط مجازی نهی کنید. سعی کنید ازنرم‌افزار‌ها و شبکه‌های اجتماعی که فرزندتان با آن کار می‌کند سردربیاورید و به این ترتیب ارتباط بهتری با او ایجاد کنید. به نوجوانتان بیاموزید که آزار، تهدید و شوخی با هویت دیگران خنده‌دار نیست و می‌تواند تبعات جدی به دنبال داشته باشد.
به وسایل الکترونیکی و فضای مجازی اعتماد نکنید
به وسایل الکترونیکی و فضای مجازی اعتماد نکنید. آن‌ها نمی‌توانند امانت‌دار خوبی برای اطلاعات شخصی و اسرار زندگی شما باشند و ممکن است روزی این اطلاعات به طریقی افشا شود. اگر مورد آزار سایبری قرار گرفتید از پنهان کردن آن بپرهیزید و برای جلوگیری آزار‌ها آن را با خانواده و پلیس فضای مجازی در میان بگذارید. باید به این نکته توجه داشته باشید که فضای مجازی بخش زیادی از زمان زندگی ما را اشغال کرده است. محیط اینترنت هیچ محدوده و حد و مرزی ندارد و بسیاری از افراد با هویت پنهان یا جعلی در آن حضور دارند؛ بنابراین این فضا فرصت مناسبی برای سوء استفاده افراد سودجو فراهم می‌کند تا در این بستر دیگران را مورد آزار و خشونت خود قرار دهند. برای در امان ماندن این خشونت نمی‌توان منتظر قانون‌های سفت و سخت بود و یا از پلیس انتظار داشت با تمام این آزار‌های اینترنتی برخورد کند. بخش مهمی از تلاش برای مقابله با آزار سایبری به رفتار خود ما در فضای مجازی مربوط می‌شود. اگر فضای مجازی هیچ حد و مرزی ندارد شما به عنوان کاربر با رفتارتان می‌توانید برای آن حد و مرز مشخص کنید.