از شکست غرب در جنگ اوکراین تا کودک کشی در غزه

تبیین:

سال ۱۴۰۲ که روز‌های پایانی خود را سپری می‌کند یکی از سال‌هایی است که شاهد اتفاقات و جنگ‌های خونین بزرگی بودیم. برخی از کشتار‌های سال ۱۴۰۲ یا به روایت تاریخ میلادی ۲۰۲۳ و سه ماهه اول سال ۲۰۲۴ که تقارن با پایان فصل ۱۴۰۲ دارد، بی سابقه بوده و تاکنون این حجم از جنایت را جهان به خود ندیده است که مهمترین و وحشتناک‌ترین این جنگ ها، جنگ علیه مردم مظلوم و گرسنه غزه است که تا کنون جان بیش از ۳۰ هزار نفر مرد و زن و کودک را در گرفته است.

سال ۱۴۰۲؛ تداوم جنگ اوکراین
در اوایل سال ۲۰۲۳ امید‌ها زیاد بود که یک حمله متقابل از سوی ارتش اوکراین ممکن است کنترل روسیه بر شرق اوکراین و احتمالا کریمه را بشکند. حمله متقابل مورد انتظار در اوایل ژوئن آغاز شد. علیرغم تحمیل خسارات گسترده به سربازان روسی، خطوط نبرد به سختی حرکت کردند. ارتش روسیه از زمستان و بهار برای تدارک دفاعی استفاده کرده بود. روسیه در طول سال ۲۰۲۳ بیش از اوکراین قلمرو بدست آورد و در پاییز ۲۰۲۳ در مقایسه با سال قبل، دو برابر سرباز در اوکراین داشت. در همین حال، عدم موفقیت اوکراین در غرب، به ویژه در ایالات متحده، با مخالفت قانون‌گذاران جمهوری خواه از ارسال کمک‌های بیشتر به کیف، ظهور کرد. با توجه به روند‌های بلندمدت که به طور بالقوه به نفع روسیه است، درخواست‌ها برای چرخش اوکراین از حمله به دفاع و یا آتش بس، افزایش یافته است. همچنین به نظر می‌رسد، رئیس جمهوری روسیه با توقف درگیری تا انتخابات نوامبر آینده در ایالات متحده که سرنوشت ریاست‌جمهوری را مشخص می‌کند، مخالف است.

سبقت هند از لحاظ جمعیت از چین
هند در اوایل امسال به پرجمعیت‌ترین کشور جهان تبدیل شد. گزارش وضعیت جمعیت جهان در سال ۲۰۲۳ تایید کرد که جمعیت آن ۱.۴۳ میلیارد نفر تخمین زده می‌شود. هند احتمالا برای دهه‌های آینده پرجمعیت‌ترین کشور جهان باقی خواهد ماند.
جمعیت هند نیز تا حد زیادی جوان است و ۶۸ درصد آن‌ها بین ۱۵ تا ۶۴ سال سن دارند که جمعیت شاغل یک کشور محسوب می‌شود. حدود ۲۵ درصد بین ۰ تا ۱۴ سال، ۱۸ درصد بین ۱۰ تا ۱۹ سال، ۲۶ درصد بین ۱۰ تا ۲۴ سال و ۷ درصد بالای ۶۵ سال است. این در حال است که جمعیت چین در حال کاهش و پیر شدن است. جمعیت شناسان پیش بینی می‌کنند که جمعیت چین تا اواسط قرن ۲۱ حدود ۱۰۰ میلیون نفر کاهش می‌یابد. در همین حال، جمعیت هند با میانگین سنی ۳۹ سال تا اواسط قرن باید به نزدیک به ۱.۷ میلیارد نفر برسد. اگر چنین باشد، عواقب آن برای توازن قوا در آسیا می‌تواند قابل توجه باشد.

زندانی شدن عمران خان و بازگشت نواز شریف به قدرت
دو سال گذشته تاریخ پر حادثه‌ای برای عمران خان بود. این بازیکن سابق کریکت در آوریل ۲۰۲۲ از طریق درخواست عدم اعتماد از پست نخست وزیری پاکستان برکنار شد و سپس دستگیر و زندانی شدکه در آن متهم به افشای جزئیات هدایای گران قیمت دریافت شده در دوران ریاست جمهوری شد. دستگیری عمران خان با روز‌هایی همراه شد که در آن حامیان وی با مجریان قانون درگیر شدند که از جمله این موارد می‌توان به یورش به مقر ارتش در راولپندی و اقامتگاه فرمانده ارتش در لاهور اشاره داشت. در همین حال، وقایع راه را برای بازگشت نواز شریف؛ نخست‌وزیر سابق که به مدت چهار سال در لندن در تبعید بود، باز کرد و در نهایت نواز شریف در نتیجه انتخابات ۱۸ بهمن (اوایل فوریه ۲۰۲۴) در یک چالش جدی با طرفداران عمران خان در زندان، به عنوان نخست وزیر پاکستان معرفی شد.

پیروزی اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه
انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در ماه مه ۲۰۲۳ (خرداد ۱۴۰۲) همزمان با انتخابات پارلمانی در راستای تعیین رئیس‌جمهوری برای یک دوره پنج ساله برگزار شد و این اولین باری بود که انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به دور دوم کشیده شد. بر اساس نتایج دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در تاریخ ۲۸ ماه مه، رجب طیب اردوغان نامزد ائتلاف جمهور با کسب نزدیک به ۲۷ میلیون رأی معادل ۵۲.۱۱ درصدی آرای مردمی، توانست با اختلاف چهار درصد رقیب خود، کمال قلیچدار اوغلو را شکست دهد و پیروز سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ترکیه شود. در پایان شورای عالی انتخابات این کشور اعلام کردند: در جریان دور دوم انتخابات ریاست جمهوری بیش از ۸۵ درصد مردم این کشور رای دادند.
پیروزی جمهوری آذربایجان بر ارمنستان در قره باغ کوهستانی
پس لرزه‌های فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی پس از سه دهه همچنان احساس می‌شود. کشور‌هایی که از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بیرون آمدند، مرز‌هایی داشتند که اغلب با محل زندگی گروه‌های ملی همسو نبود و بذر درگیری را پاشید. در اواخر سال ۱۹۹۱، قره باغ کوهستانی اعلام استقلال کرد و جنگ بین ارمنستان و آذربایجان آغاز شد. اما جنگ در سال ۱۹۹۴ با آتش بس به میانجیگری روسیه پایان یافت. آتش بس تا آغاز درگیری‌های گسترده در سپتامبر ۲۰۲۰ ادامه یافت.
در سپتامبر ۲۰۲۳ آذربایجان در عرض چند روز، قلمرویی را که قبلا کنترل نکرده بود تسخیر کرد و اعلام کرد که «ادغام مجدد» منطقه محصور را آغاز خواهد کرد. در عرض یک هفته، بیش از صد هزار ارمنی یا تقریبا ۸۵ درصد از جمعیت قره باغ کوهستانی به ارمنستان گریختند. این مهاجرت اعتراضاتی را در ارمنستان به دلیل ناکامی دولت این کشور در محافظت از هموطنان ارمنی برانگیخت و این پرسش را مطرح کرد که چرا روسیه نتوانست از نابودی این منطقه جلوگیری کند. امنیت ارمنی‌های باقی‌مانده در قره‌باغ کوهستانی می‌تواند نقطه آتش ادامه‌دار بین ارمنستان و آذربایجان باشد.

آغاز یک جنگ تراژیک در غزه
وضعیت خاورمیانه در اواخر سپتامبر (شهریور ۱۴۰۲) تقریبا در وضعیت سفید قرار داشت. توافقات ابراهیم و گمانه زنی‌ها مبنی بر این‌که عربستان سعودی ممکن است به زودی روابط دیپلماتیک با رژیم اسرائیل را برقرار کند، زیاد بود. این روندها، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی را بر آن داشت تا اعلام کند: «منطقه خاورمیانه امروز ساکت‌تر از دو دهه اخیر است.» تنها هشت روز بعد از این سخن سالیوان بود که وضعیت منطقه به شدت تغییر کرد. در ۷ اکتبر، حماس با آغاز یک عملیات ترکیبی پیچیده و غیر منتظره به مناطق اشغالی حمله کرد و حتی تا عمقی از خاک سرزمین‌های اشغالی پیش رفت که از سال ۱۹۴۸ تا امروز در اشغال رژیم صهیونیستی بود.
۲۰ روز بعد از حمله حماس، واکنش رژیم صهیونیستی بسیار فراتر ازآنچه تصور می‌شد، صورت گرفت. نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی با وعده نابودی حماس، حملات هوایی را علیه غزه آغاز و سپس به شمال غزه حمله کرد. در مذاکره‌ای که با وساطت قطر در پایان نوامبر صورت گرفت، تقریبا ۱۵۰ اسیر فلسطینی در دست اسرائیل و ۵۰ اسیر اسرائیلی در دست حماس آزاد شدند و تمدید دو مرحله آتش بس نتوانست نه تنها پایان جنگ غزه را رقم بزند، بلکه جنگ را از بهمن ماه تاکنون به جنوب غزه هم کشاند. افزایش تلفات غیرنظامیان فلسطینی، که بیشتر آن‌ها زن و کودک هستند، به شکایات جهانی مبنی بر ارتکاب جنایات جنگی توسط اسرائیل دامن زد. تا امروز بیش از ۳۰ هزار نفر از مردم مظلوم غزه شهید شده اند که بیش از نیمی از آن‌ها را زنان و کودکان شامل می‌شود. همچنین این جنگ نابرابر و ددمنشانه اسرائیل علیه مردم غزه بیش از ۶۵ هزار نفر زخمی داشته است.
نگرانی‌های اولیه مبنی بر این‌که درگیری با غزه ممکن است منجر به یک جنگ گسترده‌تر در خاورمیانه شود، هنوز وجود دارد، اما این که این درگیری چگونه پایان خواهد یافت و چه چیزی به دنبال آن خواهد آمد، همچنان یک سوال بزرگ است.
علاوه بر این تحولات در سالی که گذشت، رخداد‌ها و اتفاقاتی همچون؛ برگزاری انتخابات مصر و حضور عبدالفتاح السیسی در قدرت برای سومین بار و ماندن در کرسی ریاست جمهوری این کشور تا سال ۲۰۳۰، درگذشت امیر کویت و جانشینی «مشعل الاحمد الجابر الصباح» ۸۳ ساله بجای پدر وبسیاری از رخداد‌های مختلف بودیم.