آشفته بازار تبلیغات در فضای مجازی

پایگاه رهنما:

هر چه قدر فضای مجازی در زندگی افراد اهمیت پیدا می­کند، بازار تبلیغات در فضای مجازی نیز داغ­تر می­شود. گسترش حضور کاربران ایرانی در پیام رسان­ها باعث شده است تا بسیاری از افراد از این فرصت برای کسب درآمد و تبلیغات استفاده کنند. اما بازار تبلیغات در فضای مجازی در چه وضعیتی به سر می­برد؟

کافیست فقط یک بررسی ساده در فضای مجازی داشته باشیم تا متوجه رها شدگی حوزه تبلیغات در فضای مجازی بشویم. خلاهای قانونی و ضوابط زمینه ساز آشفته بازار امروزی تبلیغات مجازی شده است و چالش­های زیادی را در این خصوص ایجاد کرده است. بسیاری از تبلیغاتی که از کالا و خدمات در فضای مجازی منتشر می­شود بدون در نظر گرفتن حقوق مصرف کننده منتشر می­شوند و حتی گاهی به عنوان نوعی کلاه­برداری محسوب می­شوند. تبلیغات کالا و خدمات غیرمجاز و حتی تبلیغات اعمال غیر قانونی نیز با محدودیت جدی رو به رو نمی­شود. به عنوان مثال صفحات اینستاگرامی متعددی به راحتی و با ارائه شماره تماس، اقدام به تبلیغ جعل انواع مدارک هویتی و شناسایی می­کنند و هیچ واهمه­ای هم از برخوردهای قانونی ندارند. خدمات غیرقانونی مشابه و کالاهای غیر قانونی نیز در وضعیت مشابهی بدون منع قانونی در فضای مجازی تبلیغ می­شوند. اما به غیر از این­ها، در بسیاری از موارد، محتوای تبلیغات نیز چالش برانگیز می­باشد. انتشار تبلیغات با محتوای غیر اخلاقی، سپردن تبلیغات به صفحات غیرقانونی، انتشار تبلیغات با ادعاهای کذب در خصوص کالا و خدمات نمونه­هایی از این چالش­ها می­باشد. در سال­های اخیر، ورود اینفلوئنسرها به تبلیغ کالاها و برندهای شرکت ها و شکل گیری پدیده اینفلوئنسر مارکتینگ، باعث  افزایش تمایل به اینفلوئنسر شدن در بین کاربران جوان شده و برخی از جوانان و نوجوانان، برای جذب مخاطب به تولید محتواهای ساختار شکن مانند رقص، برهنگی و نیمه برهنگی، و رابط نامتعارف مرد و زن  و ... روی آورده اند. یکی از تاکتیک­های سفارش دهندگان تبلیغات در سال­های اخیر، تولید و انتشار تبلیغات غیرقانونی و حاشیه­ساز می­باشد؛ بدین صورت که سفارش دهنده تبلیغ به صورت آگاهانه و با برنامه­ریزی قبلی اقدام به تهیه و تولید تبلیغات با تیزر یا محتوای غیر اخلاقی یا غیرقانونی می­کند و پس از آنکه تبلیغ مورد نظر با گستردگی در فضای مجازی منتشر و به اصطلاح وایرال گردید به دلیل زیر پا گذاشتن قانون مورد برخورد قرار می­گیرد و این برخورد نیز در رسانه­های خبری منعکس می­گردد، اما در نهایت برند آن محصول یا خدمت با کمک همین خبرسازی­ها برای افکار عمومی شناخته و ماندگار می­گردد. گاهی برخی سفارش­دهندگان تبلیغات برای اطمینان از این موضوع که از هر گونه برخورد قانونی در امان باشند، تبلیغات خود را به صفحات و یا حساب­های خارج نشین سفارش می­دهند و به این طریق اندک قوانین مربوط به این حوزه را دور می­زنند. در حوزه تبلیغات مجازی چالش­های بیشتری نیز وجود دارد که شاید نتوان در این فرصت به همه آنها در این نوشتار اشاره کرد اما به طور قطع این وضعیت نیازمند مدیریت و ساماندهی دقیق تری می­باشد. در بخش قانون­گذاری باید ضوابط شفاف و دقیقی را برای آژانس­های تبلیغاتی تدوین کرد. از سوی دیگر لازم است ضوابط شفافی را نیز برای اینفلوئنسرها در نظر گرفت. اینفلوئنسرها به واسطه شهرت مجازی خود تأثیرگذاری بسیار زیادی بر کاربران دارند و  کنش­های تبلیغاتی آنها نیازمند نظارت دقیق می­باشد. هر اینفلوئنسر در برابر تبلیغاتی که در صفحه خود عرضه می­کند باید پاسخگو باشد. یکی از ضرورت­های این اقدام این است که سفارش دهندگان تبلیغات که صاحب کالا و ارائه کننده خدمات می­باشند، نشان اعتباری را از مراجع ذی صلاح داشته باشند که با کمک آن نوعی مجوز فعالیت به شمار می­رود واینکه  اجازه سفارش تبلیغات در فضای مجازی را داشته باشند و از این طریق از تبلیغات نامتعارف، کاذب و جعلی در فضای مجازی جلوگیری شود. زینب شاهینی