طنین تا ابد؛ یا حسین (ع)

پایگاه رهنما:

یکی از اساسی‌ترین ابعاد حادثه عاشورا، درس‌ها و عبرت‌های این نهضت است. درس‌های عاشورا همواره بحثی زنده، حیات‌بخش و حرکت‌آفرین است. هر چند این رویداد در مکان و زمان محدودی به وقوع پیوست اما درس‌های آن ویژه زمان و مکان خاصی نیست. عدالت‌خواهی و ستم‌ستیزی، عزت، پاسداری از اسلام و ارزش‌های اسلامی، شهادت در راه خدا، جمع میان سیاست و معنویت، امر به معروف و نهی از منکر از جمله درس‌های مهم در عرصه رفتار سیاسی رویداد عاشورا است.

پاسداری از اسلام و ارزش‌های اسلامی

پاسداری از اسلام و ارزش‌های اسلامی یکی دیگر از درس‌های عاشورا در عرصه رفتار سیاسی است. پیش از یادآوری این درس از سوی امام ‌حسین(ع) و دیگر عاشورائیان یادآوری این نکته مفید می‌نماید که: در فلسفه سیاسی، امروزه در باره نقش حکومت در تأمین سعادت، اخلاق و معنویت گفت و گو بسیار است. برخی(حکومت‌های لیبرال) بر این باورند که این‌گونه امور در قلمرو مسائل خصوصی افراد جای دارد. از این روی، حکومت در این باره هیچ مسئولیتی ندارد. امّا در اندیشه سیاسی اسلام، با دلیل‌های بسیار این‌گونه امور جزو قلمرو حکومت است. نه تنها حاکم و همه کارگزاران حکومتی باید به اسلام و ارزش‌های اسلامی باور داشته باشند که همگان موظف به تبلیغ و پاسداری از آن می‌باشند. بر همین اساس هنگامی که اسلام و ارزش‌های آن از سوی امویان مورد تهاجم قرار گرفته بود و یزید و کارگزارانش به روشنی بر خلاف احکام اسلام و دستورهای آن عمل می‌کردند ولی در عین حال رفتار خود را در برابر اسلام می‌نمایاندند، امام ‌حسین(ع) برای پاسداری از اسلام قیام کرد چرا که اگر امام ‌حسین(ع) قیام نمی‌کرد دیری نمی‌پایید که از اسلام جز نامی باقی نمی‌ماند. حکومت یزید درصدد نابودی اصل اسلام بود.

امام خمینی(ره)  و شـیوه احـیای تـفکر دینی

چنان که از سلوک و عملکرد امام خمینی (ره) مشهود است، شـیوه ایـشان در احیای اندیشه اسلامی، شیوه حضرت رسول الله (ره) بوده است؛ یعنی انعکاس همان شیوه رفتاری پیـامبر (ره) در صـدر اسلام و نیز ادامه طریق و روش اهل بیت علیهم السلام. مهمترین ویژگی نهضت احـیاگری امـام خـمینی (ره) در تشخیص موانع و تحریفات و انحرافات عارض بر دین و جامعه دینی و سپس ارائه راهکارهای جدّی و اهـتمام در اجـرای آنـها بود؛ چرا که احیای حقایق دینی بر شناخت دقیق موانع و آسیب های موجود در راه احیای فـرهنگ دیـنی متوقف است که چنین امری با توجه به جامعیت حضرت ایشان، به شـکل بـایسته و شـایسته ای به وقوع پیوست. امام ‏خمینی(ره) که فرهنگ عاشورا را گنجینه عظیم سیاسی دینی و پشتوانه فرهنگ غنی و انسان ساز اسلام می ‏دانست با بهره ‏گیری از آموزه ‏های عاشورایی، حماسه حسینی را اساس قیام و مبارزه خویش قرار داده به احیای دین پرداخت. امام خمینی(ره) با شناخت دقیق از سیاست‏های استکبار جهانی در تحمیل و حمایت از رژیم پهلوی در ایران و مشابهت ‏های فراوان این رژیم با حاکمان اموی با الهام از فرهنگ احیاگر عاشورا و بهره ‏گیری از دو عنصر تحرک‏ آفرین دینی، یعنی «امر به معروف و نهی از منکر» و «تکلیف الهی» که شالوده و اساس شکل‏ گیری حماسه عاشورای حسینی را پایه‏ ریزی کردند؛ رژیم دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی را فرو ریخت و مکتب انسان‏ ساز اسلام را حیات مجدّد بخشید و غبار تحریف و بدعت را از چهره دین زدود. بی گمان آثار عاشورا از محرم سال ۶۱ تا عصر حاضر تداوم داشته و حتی به عصر حاضر نیز محدود نمی شود و تا قیام حضرت صاحب الزمان که منتقم خون سید الشهدا و به ثمر رساننده امامت در شکل آرمانی خود در آخرالزمان است قیام سالار شهیدان جوشش و برکات خود را ادامه می دهد.

مقاومت و فرهنگ عاشورا

فرهنگ مقاومت الهام گرفته از فرهنگ عاشورا، امروز نیز نه تنها در سطح فردی و گروهی که در سطح حکومتی و حکمرانی راهنمای عمل است. مقاومت در برابر قدرت های سلطه گر و مبارزه با فساد و نمود‌های انحراف و دور شدن از سنت نبوی درس بزرگ عاشورا است که امروزه نیز راهگشاست. یکی از تلاش های هر حکومتی و خواسته هر مردمی، زدودن غبار فساد از دولتمردان و داشتن فضای پاک و شفاف سیاسی است؛ لذا توجه به عامل معنویت به طور عام و عاشورا به طور خاص (به عنوان یک عامل دینی قوی بسیار مهم، راهگشا و ضروری می باشد در صحنه بین المللی نیز، توجه به جنگ نرم در همه ابعاد نظامی و فرهنگی و اقتصادی، ) آن چنان که مقام معظم رهبری(مدظله العالی) بار‌ها بر آن تأکید داشته اند بسیار مهم است. همچنان که گذشت بازخوانی گفتمان مقاومت در اندیشه رهبر معظم انقلاب که به خصوص در بیانیه گام دوم متجلی است؛ ترجمان امروزی ادبیات مقاومت به منزله راهبرد حکمرانی است؛ لذا برای دستگاه های حاکمیتی و رسانه ای نیز راهنمای عملی مناسبی است. یکی دیگر از عناصر تقویت کننده و زمینه ساز در ترویج فرهنگ دفاع مقدس، هویت انقلابی جوانان امروزی است که برخی از نشانه ها نظیر مشارکت گسترده در مراسم مذهبی یا اشتیاق فراوان برای قرار گرفتن در صف مدافعان حرم نشان از کم بودن فاصله هویتی جوانان امروزی با جوانان دهه ۶۰ دارد. به زعم صاحب نظران با فراهم سازی بستر‌های لازم، این جوانان نیز به مدار انقلابی گری باز می گردند. در حقیقت می توان گفت عاشورا در صحنه داخلی، مشروعیت بخشی و در صحنه بین المللی، مشروعیت زدایی می کند. شاید بتوان مهمترین نمود فرهنگ و تعالیم عاشورا در انقلاب اسلامی ایران را مسئله ناسازگاری با طاغوت و استکبار دانست که این امر، در تمامی حرکت ها و موضع گیری های امام خمینی (ره) کاملا نمایان و آشکار بود و به صورت یک جریان محوری در نهضت اسلامی می درخشید. ایشان در سخنرانی ها و بیانیه ها و مصاحبه های خود مشروعیت حکومت شاه را زیر سؤال می بردند، آن گونه که سیدالشهداء نیز با امتناع از بیعت، خلافت یزید را نامشروع و غاصبانه دانست. ایشان با آنکه دور از وطن بودند، تاکید داشتند که روحانیون و خطبا، حد اعلای استفاده از منابر حسینی در ماه محرم و صفر را داشته باشند. ایشان این ایام را بهترین زمان برای افشاگری اقدامات ضد اسلامی رژیم می دانست.

جهاد تبیین و نهضت حسینی

در برهه زمانی فعلی مهم­ترین رویکرد نهادها و کنش­گران انقلابی باید مبتنی بر پژواک و ضریب دهی به روایت اصیل نهضت حسینی و دلالت های معنایی آن یعنی عدالت خواهی و آزادی باید باشد؛ زیرا در پسِ موج عملیات روانی دشمن و جنگ ادراک آنان هرگونه تحرک رهایی بخش به منزله ارتجاع است. بنابراین باید تمرکز اصلی حاملان ندای حسینی متمرکز بر تغییر راهبرد پیام رسانی به جامعه هدف مخصوصا نسل جدید باشد. جهاد تبیین به عنوان یک مختصات مفهومی که رهبر معظم انقلاب اسلامی طرح کردند، ظرفیت انتقال مفاهیم قیام امام حسین (ع) برای مقطع فعلی را داراست و باید صدای همیشگی قیام را به نسل جدید با ابزار خاص برساند. قطعاً فطرت های پاک آن را درک می کنند.  محدثه محمدخانی اصل