روابط اقتصادی ایران-چین و توهم غرب‌گرایان

پایگاه رهنما:

تا سخن از تعامل اقتصادی ایران و چین به میان می‌آید، برخی رسانه‌های غرب‌گرای فارسی‌زبان (داخلی و خارجی) ادعا می‌کنند که بدون توافق با غرب و برجام، چینی‌ها با ایران همکاری نخواهند داشت. این افراد پیشنهاد می‌کنند که حتی اگر ما می‌خواهیم با کشورهای همسایه، چین، روسیه، هند و کشورهای آمریکای لاتین ارتباط اقتصادی داشته باشیم، راهی جز تسلیم شدن در مقابل اراده‌ سیاسی کشورهای غربی نداریم. این خط خبری و ادعا، پس از سفر رئیس‌جمهور کشورمان به چین شدت هم گرفت. ابراهیم رئیسی –رئیس‌جمهور کشورمان- پس از سفر به چین در توییتی نوشت: «در دیدار با رئیس‌جمهور شی، ۲۰ تفاهم همکاری به امضا رسید. نظم کهنه رفتنی است و جهان جدیدی در حال شکل‌گیری است. سیاست جمهوری اسلامی ایران، همگرایی اقتصادی در نظم جدید جهان است و مواضع دو کشور در مقابله با یکجانبه‌گرایی و نفی سلطه‌گری، می‌تواند آینده را به نام آسیا رقم بزند.» به‌نظر می‌رسد فشارهای اخیر ارزی، تلاش مذبوحانه‌ی آمریکایی‌ها برای به‌حاشیه بردن دستاوردهای این سفر باشد. با این حال، چرا رسانه‌های غرب‌گرا اشتباه می‌کنند و ارتباط تجاری ایران و چین، معطل چراغ سبز غربی‌ها نیست!؟ در این گزارش، به پاسخ این پرسش پرداخته‌ایم.

• بزرگترین شریک تجاری ما

بر اساس اعلام وزارت بازرگانی چین، این کشور به مدت ۱۰ سال متوالی بزرگترین شریک تجاری ایران باقی مانده است. سخنگوی این وزارتخانه گفت تجارت چین و ایران در سال ۲۰۲۲ به ۱۵.۸ میلیارد دلار آمریکا رسید که نسبت به سال قبل هفت درصد افزایش داشت. این مقام چینی گفت: در گام بعدی، با همتایان ایرانی خود برای اجرای توافقات مهمی که سران دو کشور در زمینه اقتصادی و تجاری دست یافتند، کار خواهیم کرد. همکاری‌های عمل‌گرایانه را در تجارت و سایر حوزه‌ها تعمیق خواهیم کرد، محصولات ایرانی بیشتری وارد خواهیم کرد و به همکاری در ساخت ابتکار کمربند و جاده ادامه خواهیم داد. در پایان سفر سه‌روزه اخیر رئیس‌جمهور ایران و هیأت همراه به چین، دو کشور بیانیه مشترکی منتشر کردند که در بخش اقتصادی آن، دو طرف بر تسریع در اجرای برنامه همکاری جامع و ادامه افزایش همکاری‌ها در زمینه‌های تجاری، کشاورزی، صنعتی، انرژی تجدیدپذیر، زیرساختی و غیره توافق کردند. در بیانیه مشترک ایران و چین همچنین بر ضرورت لغو تحریم‌ها به‌گونه‌ای قابل راستی‌آزمایی برای از سرگیری اجرای کامل و مؤثر برجام تاکید شد.

• افق روشن آینده

همین تجربه‌ی تعامل با چین در یک دهه‌ی گذشته، به خوبی نشان می‌دهد که چقدر حرف رسانه‌های غرب‌گرا بی اساس است. اگر واقعاً چین در تعامل اقتصادی با ایران، نیازمند چراغ‌سبز غربی‌ها و به‌طور خاص آمریکایی‌ها بود، ایران می‌بایست در یک دهه‌ی اخیر در اثر تحریم‌ها، ده‌ها برابر بیشتر آسیب می‌دید و عملاً اقتصادش تبدیل به خاکستر می‌شد! این در حالی است که اقتصاد ایران گر چه در یک دهه‌ی اخیر رشد نداشته است، اما از بین نیز نرفته است. شاهدش نیز همین که صادرات ایران به چین در سال 2022 نسبت به سال گذشته، 7 درصد کاهش داشته است. چین همچنین اخیراً متقاضی سرمایه‌گذاری ۵۰ میلیون دلاری در منطقه ویژه پتروشیمی ماهشهر شده است. هیئتی از سرمایه‌گذاران کشور چین با هدف بررسی زیرساخت‌های موجود و امکان سرمایه‌گذاری ۵۰ میلیون دلاری برای احداث کارخانه تولید کربن سولفور از منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر بازدید کردند. این هیئت سرمایه‌گذاری چین، ضمن تشکیل نشست مشترک با مدیرعامل و مسئولان سرمایه‌گذاری سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی از تمایل شرکت‌های چینی برای سرمایه‌گذاری در ایران تحت عنوان سند همکاری بلندمدت بین ایران و چین خبر دادند.

• توافق‌های محرمانه

بنابراین نه تنها چین در یک دهه‌ تشدید تحریم‌ها، بزرگترین شریک تجاری ایران بود، بلکه در سال‌های اخیر، شاهد رشد حجم تجارت خارجی ایران و چین بوده ایم و شواهد نیز حاکی از آن است که این کشور، به دنبال سرمایه‌گذاری و تجارت بیشتر با ایران است. همچنین پیمان‌پاک -رئیس سازمان توسعه تجارت- پس از سفر اخیر رئیس‌جمهور کشورمان به چین گفته است: باتوجه‌ به تأکید رئیس‌جمهور، توافقات و قراردادهای این سفر طی دو ماه آینده وارد فاز اجرایی شده و اثرات مثبت آن در اقتصاد کشور بروز خواهد یافت. در خصوص تولید مشترک خودرو با شرکت‌های چینی قرار بر آن شد تا دو ماه آینده شرکت‌های خودروساز داخلی و چینی برنامه‌ریزی جامع و مشخصی را انجام دهند و فرایند همکاری تولید مشترک خودرو در ایران را طراحی نمایند. از آنجایی‌که این توافقات محرمانه هستند و این مذاکرات و توافقات توسط غربی‌ها رصد می‌شد، تأکید بر آن است که مفاد این توافقات محرمانه باشند تا فرایندهای آن وارد فاز اجرایی شده و مردم تا چهار ماه آینده آثار آن را مشاهده کنند.

• سرمایه‌گذاری 40 میلیارد دلاری

از دیگر خبرهای خوش ارتباط اقتصادی ایران و چین، این است که قرار است ایران پروژه‌های نفتی‌اش را توسط چین تامین مالی کند. اتفاقی که پیشتر نیز تجربه‌ی آن را داشته‌ایم. احمد اسدزاده معاون وزیر نفت در امور بین‌الملل گفت: اخیرا بسته‌ای به ارزش ۴۰ میلیارد دلار برای سرمایه‌گذاری چینی‌ها در صنعت نفت ایران به آنها پیشنهاد شده که متمرکز بر پروژه‌های زنجیره ارزش به خصوص پتروپالایشگاه شهید سلیمانی است. در گذشته ایران فاینانس ۲۰ میلیارد دلاری از چینی‌ها برای تامین مالی پروژه‌های نفتی دریافت کرده بود که به نام سایناشور شناخته می شد. هم‌اکنون مذاکرات برای دریافت فاینانس جدید از چین و مکانیزم آن در حال انجام است. افق گسترش تجارت ایران و چین، به‌قدری مثبت است که  عسگری معاون امور گمرکی گمرک اعلام کرده است که این سازمان به دنبال راه‌اندازی کریدور سبز گمرکی با چینی‌ها در راستای تسهیل در تجارت دو کشور در دستور کار است. او در همین راستا افزود: هر چقدر که بتوانیم کریدورهایی در قالب تفاهم‌نامه‌ها و قراردادها با گمرک چین ایجاد کنیم که تجار و بازرگانان دو طرف بتوانند با کمترین ایستایی و معطلی کالا‌ها را ترخیص کنند، به‌طور قطع به نفع دو کشور خواهد بود.

• ماهی ایران از آب گل‌آلود

با این همه خبر، شواهد، قرائن، آمارها و نتایج همکاری‌های مشترک ایران و چین، تعجب‌برانگیز است که غرب‌گرایان ادعا می‌کنند تا غرب چراغ سبز نشان ندهد، این کشور با ایران همکاری نخواهد کرد! این حرف به‌قدری مضحک و عجیب است که هر کسی مطرح کند، اعتبار رسانه‌ای خودش را زیر سوال برده است. با این حال، غرب‌گرایان ابایی از تکرار آن ندارند؛ چون وابستگی ایدئولوژیک به آمریکا دارند و نمی‌توانند افول روز به روزش را ببینند. این فیک‌نیوزها در حالی ادعا می‌کنند چین بدون اجازه‌ آمریکا آب هم نمی‌تواند بخورد و آمریکا را به ایران نمی‌فروشد که تنش بین دو کشور چین و آمریکا اکنون در اوج خود قرار دارد. چین نیروهایش را در مرزهای سمت تایوان آماده‌باش نگه داشته، آمریکا چینی‌ها را به حمایت از روسیه در جنگ اوکراین متهم کرده‌اند و به دنبال تحریم این کشور هستند و چینی‌ها نیز تهدید کرده‌اند که مقابله به مثل کرده‌اند! ماجرا این نیست که چین حاضر نباشد به‌خاطر ایران، روابطش را با آمریکا تیره کند. روابط چین و آمریکا به هزار و یک دلیل تیره و تار هست و ایران –اگر غرب‌گرایان وطنی و مزدوران آمریکا- بگذارند، باید از این آب گل‌آلود، ماهی خودش را بگیرد.