ناآرامی‌های «شبوه» و سر ریز شدن اختلافات در شورای ریاست جمهوری یمن

در حالی که به واسطه تمدید سه‌باره آتش بس میان ریاض و انصارالله، جبهه‌های جنگ در مناطق شمالی در رکود به سر می‌برد اما در روزهای گذشته مناطق جنوبی یمن روزهای پر از درگیری را در استان شبوه شاهد بود که طی آن مزدوران وابسته به عربستان سعودی و امارات بر سر تقسیم قدرت باز به جان هم افتاده‌اند.

تنش‌ها زمانی آغاز شد «عوض بن الوزیر العولقی» فرماندار شبوه که به تازگی از سوی شورای ریاست جمهوری  به این مقام منصوب شده است طی حکمی سرتیپ «عبد ربه لعكب» فرمانده نیروهای ویژه استان، احمد داران فرمانده اردوگاه نیروهای ویژه و سرهنگ وجدی باوم الخلیفی فرمانده تیپ دوم پدافند شبوه را از سمت‌هایشان برکنار کرد اما لعکب که در میان قبایل و جامعه محلی از نفوذ بالایی برخوردار است از پذیرش دستور سر باز زده و در نتیجه یکشنبه گذشته، به دستور فرماندار نیروهای دفاعی شبوه و تیپ عمالقه وابسته به تشکیلات شورای انتقالی جنوب خانه وی را محاصره کردند. اوضاع با کشته شدن سرگرد «لقوم البراسی» فرمانده نیروهای واکنش سریع در محور عتق به دست نیروهای شبه نظامی تیپ عمالقه به یک درگیری تمام عیار کشیده شد به صورتی که رسانه‌های محلی آن را شدیدترین جنگ در این منطقه از سال 2015 عنوان کرده‌اند

به گفته این منابع، در حالی که در ابتدا وضعیت میدانی به سود نیروهای وفادار به لعکب دنبال می‌شد و حتی این نیروها تا خارج کردن کنترل فرودگاه شهر از دست شبه نظامیان تشکیلات شورای انتقالی پیش رفتند اما در پی ورود جنگنده‌های اماراتی به معرکه ترازوی معادلات میدانی تغییر کرد و نیروهای ویژه امنیتی نزدیک به حزب اصلاح (اخوان المسلمین) عقب‌نشینی کردند.

نبردهای اخیر که در آن شورای انتقالی مورد حمایت امارات متحده عربی کنترل استان شبوه در جنوب شرقی یمن را به دست گرفت در واقع ادامه نبردی است که از اوت 2019 پس از عقب نشینی از این شهر در مقابل نیروهای وابسته به دولت مستعفی و برکنار شده منصور هادی به تعویق افتاد.

به دنبال تصرف عدن توسط جدایی طلبان وابسته به امارات، در اوت 2019، امارات تلاش کرد تا با کمک نیروهای کمربند امنیتی تحت حمایت خود در شبوه، که به بهانه کمک به امنیت استان و مبارزه با القاعده تشکیل شده بود، عتق را از کنترل نیروهای هادی بیرون بکشد. با این حال با شدت گرفتن درگیری تا پایان این ماه ، نیروهای دولتی هادی تقریباً تمام مناطق شبوه را، به استثنای بندر بلحاف و اردوگاه نظامی العالم به دست گرفتند.

در این سه سال صحنه نظامی روی زمین تغییر چندانی نکرده بود بلکه ابتدا تحولات در صحنه سیاسی روی داد یعنی جایی که محمد صالح بن عدیو فرماندار مخالف شورای انتقالی و امارات با دستور نهاد تازه تأسیس شورای ریاست جمهوری از کار برکنار شد و «عوض بن الوزیر العولقی» به عنوان فردی همسو با امارات و مخالف اخوانی‌های حزب اصلاح برای تصدی پست این استان مهم جنوب شرقی و نفت خیز یمن معرفی گردید.

عولقی در بدو امر برای اخوانی‌ها شمشیر را از رو بست و با صدور دستور تغییرات در فرماندهی نیروهای مسلح استانی عملاً کاهش قدرت اخوانی‌ها در شبوه را کلید زد که سرآغازی برای پایان دادن به نفوذ و حضور نظامی آنها در استان نفتی شبوه خواهد بود. در این رابطه عبدالرحیم العولقی، مشاور وزیر کشور پیشین، به الجزیره می گوید که آنچه اتفاق افتاده، توطئه ای است که توسط امارات علیه یمن هدایت می شود تا جنوب این کشور و ثروت نفتی را از طریق شورای انتقالی کنترل کند.

اقدامی که از سوی مخالفان به عنوان همکاری پشت پرده میان عربستان و امارات و در راستای پیشبرد تجزیه یمن تفسیر می‌شود.  

وی تصریح کرد: موضوع جدایی جنوب یمن از شمال آن پروژه ای است که شورای انتقالی جنوب به عنوان بخشی از طرح مورد حمایت امارات متحده عربی، دنبال می کند.

شکاف بزرگ در شورای تازه تأسیس ریاست جمهوری

ناظران بر این باورند که تحولات اخیر شکاف میان شورای فرماندهی ریاست جمهوری را، که فروردین ماه سال جاری با مجبور کردن منصور هادی به استعفا از پست ریاست جمهوری و علی محسن الاحمر معاون او و به‌منظور پایان دادن به اختلافات میان جبهه جنوب و مشروعیت بخشی به دولت وابسته و تحت امر عربستان شکل رفته بود، عمیق‌تر خواهد کرد.

در پی این رویداد حزب اصلاح نیز بلافاصله در بیانیه ای، از شورای رهبری ریاست جمهوری خواست تا استاندار فعلی شبوه را برکنار کند درغیر این صورت از شورای ریاست جمهوری خارج خواهد شد.

همچنین بر اساس اخبار رسانه‌های یمنی اقدام رشاد العلیمی در برکناری « محمد صالح بن العدیو» از استانداری شبوه که به تقویت جایگاه نیروهای نزدیک به امارات در این استان نفت خیر انجامید، موجب خشم عبدالله العلیمی یکی از اعضای شورای رهبری شورای ریاست جمهوری شده است و به گفته منابع الجزیره العلیمی در اعتراض به این اقدام استعفای خود را از عضویت شورای ریاست جمهوری ارائه کرده است.

از طرف دیگر در پی تحولات شبوه این نگرانی به طور جدی در میان شورای ریاست جمهوری و حامیان خارجی آن یعنی عربستان سعودی و امارات بوجود امده است که اتفاقات شبوه چه بسا در آینده نزدیک در دیگر استان مهم، نفت خیز و راهبردی مارب روی دهد که ماه‌هاست در محاصره نیروهای انصارالله و ارتش یمن قرار دارد. سنارویی که احتمال آزادسازی این استان به دست مجاهدین انصارالله را تقویت می‌کند و مواضع عربستان و امارات در تحولات یمن را در برابر صنعا بیش از پیش تضعیف خواهد نمود.