آمریکا یا روسیه؛ انتخابی سخت برای حکام خلیج فارس

شورای امنیت سازمان ملل در فاصله چند  روز از جنگ اوکراین دو نشست تشکیل داده است تا به موضوع این جنگ رسیدگی کند و قطعنامه پیشنهادی آمریکا به رأی گذاشته شود. قطعنامه بر مبنای محکومیت حمله روسیه به اوکراین بود و از همان ابتدا معلوم بود که روسیه با استفاده از حق وتوی خود مانع تصویب آن خواهد شد. نکته اصلی در این جریان وتوی روسیه نیست که از همان ابتدا مشخص بود که هرگونه قطعنامه در این رابطه از سوی روسیه وتو می‌شود. نکته رأی ممتنعی بود که نمایندگان سه کشور چین، هند و امارات و به خصوص دو کشور اخیر به آن قطعنامه دادند. اهمیت موضوع به این دلیل است که هند و امارات از متحدان نزدیک آمریکا در دو حوزه اقیانوس هند و خاورمیانه هستند، اما با این رأی معلوم شد که واشنگتن نمی‌تواند روی حمایت دیپلماتیک آن‌ها حساب کند.
رأی ممتنع این دو نشان داد که با وجود اتحاد استراتژیک هند و امارات با آمریکا، وقتی که موضوع بر سر انتخاب بین آمریکا و روسیه باشد ترجیح می‌دهند اتحاد خود را نادیده گرفته و با عقب کشیدن باعث خشم مسکو نشوند. روابط سنتی بین هند و روسیه تا اندازه‌ای اقدام هند را با وجود نزدیکی یک دهه اخیرش به آمریکا توجیه می‌کند، چنان که در اکتبر ۲۰۱۸ قانون ضد روسی آمریکا به نام کاتسا را نادیده گرفت و با قراردادی به ارزش ۴۳/۵ میلیارد دلار اقدام به خرید سامانه اس-۴۰۰ کرد. این جدای از قرارداد‌های مختلف بین دو کشور در حوزه‌های نظامی، انرژی، هسته‌ای، صنعتی، کشاورزی و گردشگری است که انتظار می‌رود میزان روابط اقتصادی دو طرف با ایجاد منطقه آزاد تجاری حتی به بیش از ۵۰ میلیارد دلار نیز برسد. اما عامل اقتصاد در مورد رأی ممتنع امارات را نیز نمی‌توان نادیده گرفت. حضور دست‌کم ۴ هزار شرکت روسی در بخش‌های مسکن، صنایع، مواد غذایی، زیرساخت‌ها، بنادر و پتروشیمی امارات باعث شده این کشور مبدل به ورودی شرکت‌های روسی به شورای همکاری خلیج فارس شود، به صورتی که ۵۵ درصد از مبادلات تجاری روسیه با این شورا متعلق به امارات است.
با این حال، امارات انگیزه‌های دیگری جدای از روابط اقتصادی برای دادن رأی ممتنع به قطعنامه پیشنهادی آمریکا دارد. مهم‌ترین انگیزه جلب اعتماد روسیه است، به خصوص اینکه متوجه شده که آمریکا دیگر مثل گذشته چندان علاقه‌ای به مسائل خاورمیانه ندارد و به صورت جدی قصد خروج از این منطقه رادارد. اماراتی‌ها با توجه به این واقعیت است که سعی می‌کنند سبد حامیان بین‌المللی خود را رنگارنگ کرده و حسابی خاص برای روسیه‌ای باز کرده‌اند که هم در منطقه نفوذ سنتی دارد و هم حق وتو در شورای امنیت دارد. در واقع، امارات از قبل خود را آماده کرده بود تا در جریان جنگ فعلی اوکراین کارت روسیه خود را نسوزاند و به همین جهت، فقط ساعاتی قبل از حمله روسیه به اوکراین، بر «عمق دوستی خود با مسکو» تأکید کرد و حالا حرف از سفر وزیر خارجه امارات به مسکو زده می‌شود. به نظر می‌رسد امارات قصد دارد خیلی زود از کارت روسی خود استفاده کند، به این نحو که رأی ممتنع خود را با حمایت از روسیه معامله کند. چراکه اماراتی‌ها با دو بار رای ممتنع به قطعنامه پیشنهادی شورای امنیت علیه روسیه، نگاه خود را معطوف به قطعنامه‌ای کرده اندکه قرار است بر علیه انصارالله صادر شود تا کل جنبش انصارالله یمن تحت تحریم تسلیحاتی قرار بگیرد و قرار است این قطعنامه پیشنهادی همین هفته به رأی اعضای شورای امنیت گذاشته شود. به این ترتیب، دو بار رأی ممتنع امارات را می‌توان انتظار این کشور از روسیه تفسیر کرد تا اینکه رأی مثبت به قطعنامه پیشنهادی‌اش بدهد یا دست‌کم آن را وتو نکند. به این ترتیب، جنگ اوکراین برای امارات فرصت بده و بستانی در شورای امنیت فراهم کرده تا از این طریق دامنه تجاوزات خود را در یمن گسترش دهد.