حزب الله ؛ پرچم دار حمايت از زنان در لبنان

پایگاه رهنما :

لبنان کشوري در غرب آسيا است که در محور شمالي با سوريه و در محور جنوبي با فلسطين اشغالي داراي مرزهاي مشترک است. از لبنان به عنوان «عروس خاورميانه» ياد مي شود و يکي از علل اصلي اين نام‌گذاري، واقع شدن لبنان در نقطه تلاقي درياي مديترانه و کشورهاي جهان عرب است. کشور لبنان همچنين به برخورداري از تنوع ديني، فرهنگي و نژادي در آن، در ميان کشورهاي عربي شُهره است. انتخابات در لبنان نيز به مانند هر کشور ديگري از اهميت ويژه‌اي برخوردار است و سرنوشت اين کشور را براي يک دوره چند ساله تعيين مي‌کند. نگاهي به فرايند مشارکت زنان در انتخابات لبنان و نقش آنها در تعيين سرنوشت سياسي کشور طي سالهاي گذشته حاکي از آن است که اين مشارکت و نقش‌آفريني سِير صعودي به خود ديده است.

البته توجه به اين نکته مهم نيز لازم و ضروري است که اين سِير صعوديِ مشارکت زنان در انتخابات‌هاي ادوار مختلف درحالي رخ داده که لبنان در عرصه‌هاي سياسي و امنيتي همواره شاهد مشکلات و معضلاتي بوده است. از لحاظ سياسي، لبنان حتي طي دو مرتبه شاهد لغو برگزاري انتخابات پارلماني بوده و دو بار نيز بحران «خلأ رياست‌جمهوري» را به خود ديده که دومين بار آن ، اين بحران بيش از يک سال و نيم به طول انجاميد. از لحاظ امنيتي نيز، پس از آغاز بحران سوريه در سال 2011 هم‌مرز بودن آن با لبنان موجب شد تا اين کشور از تحولات سوريه تأثير پذيرفته و چالش‌هاي امنيتي نشأت‌گرفته از بحران سوريه بعضا در آن مشاهده شود. اين چالش امنيتي حتي در برهه‌هايي هم موجب ظهور و بروز جنگ‌هاي کوچک داخلي به ويژه در شهرهاي «طرابلس» و «باب تبانه» شد که البته با هوشياري نيروهاي امنيتي مدت زيادي به طول نيانجاميد.بديهي است که در سايه چنين اوضاع سياسي و امنيتي مي‌بايست انتظار کاهش ميزان نقش‌آفريني زنان در حوزه سياسي و به ويژه در عرصه انتخابات را داشت. علت هم کاملا واضح است و آن، اينکه زنان در هنگام ظهور و بروز معضلات و نارسايي‌هاي امنيتي، در مقايسه با ديگر اقشار جامعه، بيش از ديگران آسيب‌پذير هستند. با تمامي اين‌ها نه‌تنها چنين اتفاقي نيفتاد بلکه عکس آن نيز به وقوع پيوست. به عنوان نمونه در انتخابات پارلماني لبنان سال 2009 براساس اعلام کميسارياي عالي برگزاري انتخابات تنها 12 زن نامزد حضور در رقابت‌هاي انتخاباتي شدند. اين آمار اما در سال 2013 دستخوش تغيير شده و افزايش پيدا کرد تا به عدد 45 برسد. اما اين پايان کار نبود تا اينکه در سال 2018 شمار حضور زنان لبناني در عرصه رقابت‌هاي انتخاباتي لبنان يک رکورد را در تاريخ سياسي اين کشور به ثبت رساند. در اين دور از انتخابات 111 زن براي حضور در کارزار انتخابات ثبت نام کردند تا اين پيام به خارج از مرزهاي لبنان مخابره شود که زنان لبناني تحت تأثير گسترش پديده تروريسم و ناامني در کشور خود طي سال‌هاي گذشته قرار نگرفته و بيش از هر زمان ديگري به ايفاي نقش فعال و پوياي خود درعرصه انتخاباتي اصرار مي‌ورزند.

 افزون بر آنچه که گفته شد، ميزان مشارکت زنان در لبنان در انتخابات‌هاي مختلف اين کشور ازجمله انتخابات پارلماني، انتخابات شوراها و ... نيز قابل توجه و تأمل به نظر مي‌رسد. سازمان ملل متحد در يکي از آخرين گزارش‌هاي خود اعلام کرده که زنان در لبنان 52 درصد از تعداد کل رأي‌دهندگان را تشکيل مي دهند و همين مسأله حاکي از مشارکت فعال و تأثيرگذار زنان در عرصه انتخاباتي لبنان است. اين مشارکت قابل توجه که به تأييد بزرگترين سازمان سياسي بين‌المللي نيز رسيده است، همچنين نشان از عمق ماهيت نقش‌آفريني زنان در حوزه سياسي دارد؛ ويژگي و مزيتي که هر کشوري لزوما از آن برخوردار نيست و مي‌توان وجه تمايز لبنان با بسياري از کشورهاي هم‌طراز خود باشد.

در حال حاضر، زنان لبناني فارغ از مشارکت در رقابت‌هاي انتخاباتي براي ورود به پارلمان، به صورت گسترده در دستگاه‌هاي دولتي و غير دولتي مشغول هستند. درحالي که تا سال 2004 تعداد انگشت‌شماري از زنان در داخل دستگاه‌هاي دولتي و غيردولتي مشغول بوده و اساسا کارکرد حزبي نداشتند، اما اکنون براساس آخرين اخبار و گزارش‌ها شمار اين دسته از زنان به 40 درصد نيز رسيده است و اغلب نيز داراي کارکرد حزبي و سياسي هستند.

اين درصد قابل توجه از زنان ضمن رصد تحولات سياسي کشور، همچنين از طريق انجام فعاليت‌هاي مختلف و متنوع ازجمله مشارکت در مناظرات و مناقشات سياسي، تبليغ براي شخصيت‌هاي مختلف سياسي، تلاش براي فراگير شدن نام و آوازه احزاب مورد علاقه خود در سراسر کشور و ... تلاش مي‌کنند تا در رقم خوردن سرنوشت سياسي خود مفيد و مؤثر باشند. تمامي اين‌ها درحالي است که رهبران حزب‌الله لبنان به عنوان بزرگترين و مردمي‌ترين گروه سياسي و نظامي در اين کشور، از همان روزهاي اوليه تأسيس خود بر لزوم همراهي زنان لبناني با فعاليت‌هاي اين گروه تأکيد داشته و دارند. هر چند که طي روزها، ماه‌ها و سال‌هاي ابتدايي شاهد مشارکت پايين زنان حزب‌الله در فعاليت‌هاي اين گروه بوديم و تنها 12 درصد از زنان حزب‌الله در فعاليت‌هاي اين گروه ديده مي‌شدند اما امروز اين آمار بسيار فراتر رفته و از مرز 40 درصد نيز گذشته است. آخرين اخبار و گزارش‌ها نيز حاکي از آن است که 86 درصد از زنان حزب الله از فعاليت براي اين حزب کاملا راضي هستند، چراکه معتقدند حزب‌الله با تکيه بر منطق عقيدتي و فقهي از فعاليت‌هاي سياسي آنها حمايت کامل را به عمل مي‌آورد. در شرايط کنوني حزب‌الله لبنان، زنان را در سه بخش کلي «سياسي ـ فرهنگي»، «اجتماعي ـ روابط عمومي» و «رسانه‌اي» به کار گرفته و بدين‌ترتيب خود را پرچمدار بهره‌برداري از ظرفيت‌هاي نهفته زنان در عرصه سياسي لبنان مطرح کرده است.