آینده مبهم صلح در افغانستان/ جنگ ادامه می‌یابد؟

پایگاه رهنما :

در حالی که قرار بود مذاکرت صلح افغانستان با حضور دولت و طالبان آغاز شود، اما این مذاکرات همچنان به تعویق افتاده و آینده مذاکرات صلح افغانستان باردیگر در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است.

موضوع آزادی زندانیان

به نظر می رسد در شرایط فعلی، موضوع آزادی زندانیان طالبان همچنان مانع اصلی گفتگوهای صلح است.

در میان 5 هزار زندانی که دولت افغانستان وعده آزادی آنان را داده بود، 400 نفر از سوی دولت افغانستان به عنوان «زندانیان خطرناک» توصیف شدند و اشرف غنی آزادی آنان را منوط به موافقت تشکیل لویی جرگه و موافقت اعضای این نشست عنوان کرد.

حال اما با وجود تشکیل لویی جرگه و اعلام درخواست شرکت کنندگان در لویی جرگه مشورتی افغانستان برای آزادی همه زندانیان طالبان، اما رئیس جمهور این کشور تنها گروه اندکی از «زندانیان خطرناک» طالبان را آزاد کرده و همچنان نسبت به آزادی باقی مانده آنان ابراز تردید کرده و از جمله او در مصاحبه‌ای پیامدهای ناگوار آزادی ۴۰۰ زندانی خطرناک طالبان را برعهده رهبران کشورهای غربی دانسته است.

از سوی دیگر، سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی جنبش طالبان به روزنامه القدس العربی گفته است: جنبش طالبان قبل از آزادی تمام بازداشت‌شدگان این جنبش براساس توافق دوحه که اواخر فوریه امضا شد، هرگز روند مذاکرات را تکمیل نخواهد کرد.

براین اساس تا این جای کار به نظر می‌رسد که عدم آزادی همه زندانیان «خطرناک افغانستان» مانع مهم در تعویق مذاکرات اخیر بین الافغانی باشد.

استراتژی طالبان: مذاکره همراه با جنگ در میدان

از سوی دیگر آن چه مذاکرات صلح افغانستان را دچار ابهام و بی سرانجامی فعلی کرده، تداوم خشونت‌ها و حملات در افغانستان است.

به گفته مقامات رسمی در افغانستان از زمان آغاز مذاکرات صلح در این کشورر حجم حملات و خشونت‌ها چند برابر شده و همین موضوع به تردیدها در افغانستان برای آغاز صلح با طالبان دامن زده است.

در واقع «جنگ همزمان با مذاکره»، استراتژی گروه طالبان در گفتگوها به نظر می‌رسد و در زمان گفتگو با آمریکا نیز همین استراتژی از سوی طالبان دنبال می شد و حال شاید طالبان پیگیری این استراتژی را به نفع خود برای امتیازگیری بیشتر می‌داند، اما در عین حال باید توجه داشت که چنین رویکردی به تردید و بی میلی دیگر گروه‌های افغان برای حضور در کنار دولت برای مذاکرات صلح می انجامد و در عمل آینده این مذاکرات را زیر سوال خواهد برد.

بازی دوگانه غرب در روند مذاکرات صلح

در جریان آزادی زندانیان طالبان برای آغاز مذاکرات صلح، رویکرد کشورهای غربی نیز دوگانه است.

به تازگی استرالیا و فرانسه از دولت افغانستان خواسته‌اند که ۹ زندانی طالبان را که در کشتن سربازان این کشورها دست داشته اند را  آزاد نکنند.  نام این ۹ زندانی  در فهرست ۴۰۰ زندانی طالبان قرار دارد که آزادی آنها باعث اختلاف بین دولت و گروه طالبان شده بود و کابل مجبور شد برای هموارسازی این مسیر پر پیچ‌وخم لویی جرگه مشورتی را  تشکیل دهد.

براین اساس در حال حاضر به نظر می رسد که مانع اصلی آغاز گفت‌وگوی صلح بین افغانی خارجی‌ها هستند، آنهایی که در گذشته به دولت افغانستان، برای آزادی زندانیان فشار وارد می کردند، اکنون مانع آزادی آنهایی می شوند که متهم به قتل سربازان خارجی هستند.

شماری از کارشناسان و آگاهان مسائل حقوقی و سیاسی افغانستان بر این باورند که کشورهای خارجی بویژه آمریکا که خود آغازگر گفت‌وگوی صلح و امضا کننده توافق نامه با گروه طالبان است، حق ندارند مانع آزادی زندانیان شود و یا در روند صلح برخورد دوگانه انجام دهد.

اکنون شورای عالی مصالحه ملی افغانستان به ریاست عبدالله عبدالله نیز تائید می کند که شماری از کشورهای خارجی مخالف رهایی ۹ زندانی طالبان هستند که در قتل شهروندان این کشورها دخیل بوده‌اند.

این شورا می افزاید برخی از کشورها درباره آزادی شماری از زندانیان طالبان ملاحظاتی دارند و از همین‌رو روند رهایی چهارصد زندانی جنجالی طالبان با تأخیر روبه‌رو شده‌است.

براین اساس در حال حاضر رویکرد دوگانه کشورهای غربی نیز در قبال آزادی زندانیان طالبان به پیچیدگی بیشتر مذاکرات صلح افغانستان منجر شده است.

آینده جنگ در افغانستان

با وجود این که انتظار می رود که روند مذاکرات صلح طی روزها و یا هفته‌های آتی آغاز شود، اما حقیقت آن که چشم انداز روشنی از پایان خشونت‌ها و پایان واقعی جنگ در افغانستان دیده نمی‌شود تا آن جا که برخی کارشناسان معتقدند که طالبان حتی درصورت ادامه مذاکره با هیات صلح نیز جنگ را ادامه می‌دهد. بنابراین بر فرض اینکه توافق صلح امضا شود، بخش تندروتر طالبان به تنهایی یا همراه با دیگر گروه‌های مسلح جنگ را ادامه خواهد داد.

علاوه بر این، بازیگران منطقه‌ای مانند روسیه، چین و پاکستان درحال رقابت شدید با آمریکا و غرب و به نوعی در جنگ نیابتی با طالبان همسو هستند. از این رو، نمی توان نسبت به تحقق صلح در آینده نزدیک چندان خوش‌بین بود.