کرونا و زمزمه تجزیه ایالات در آمریکا

مقامات واشنگتن بار‌ها با توسل بر حق تعیین سرنوشت انسان‌ها در راستای پیشبرد اهداف سیاست خارجی خود خواهان اعطای حق استقلال به ساکنین سرزمین‌های دیگران بوده‌اند. این در حالی است که باوجوداینکه برخی ایالت‌های آمریکا خواهان رفراندوم جدایی و تجزیه هستند، با ممنوعیت روبه‌رو هستند. اگرچه قانون اساسی ایالات‌متحده درباره جدایی ایالت‌ها سکوت کرده است، اما درگذشته هنگامی‌که ایالت‌های جنوبی آمریکا پیگیر جدایی خود بودند، کنگره آمریکا با تصویب متممی، جدایی‌طلبی را ممنوع کرد. آلاسکا، جورجیا، هاوایی، ورمونت، کارولینای جنوبی، تگزاس، کالیفرنیا از جمله این سرزمین‌ها بودند. برخی صاحب‌نظران، جدایی کالیفرنیا را به‌عنوان مقدمه‌ای برای فروپاشی ایالات‌متحده آمریکا می‌دانند و این شاید یکی از تبعات احتمالی کرونا در آن بخش از دنیاست که همواره ادعا داشت همه ایالت‌های آن از همبستگی و انسجام لازم برخوردار بوده است. کالیفرنیا، پرجمعیت‌ترین ایالت آمریکاست که در غرب این کشور واقع‌شده است و دارای شهر‌های مهمی نظیر لس‌آنجلس، ساکرامنتو و سانفرانسیسکو است. به لحاظ اقتصادی و تولید ناخالص داخلی، کالیفرنیا قدرتمندترین ایالت آمریکا محسوب می‌شود و طبق برخی آمار‌ها و رتبه‌بندی‌ها، پنجمین و در برخی منابع، هفتمین اقتصاد بزرگ دنیا به‌حساب می‌آید و با تولید ناخالص داخلی نزدیک به دو تریلیون دلار سهم عمده اقتصاد آمریکا را دارد و همین امر نیز تجزیه این ایالت از آمریکا را برای سردمداران کاخ سفید بسیار دردناک می‌کند، چراکه سهمی که از مالیات کالیفرنیا به خزانه دولت آمریکا واریز می‌شود رقم بسیار چشمگیری است. ازاین‌رو، مردمان این ایالت مدعی هستند همواره بار ۵۱ ایالت دیگر آمریکا بر دوش می‌کشند. در سال ۲۰۱۶ میلادی «لوئیز مارینلی» رهبر جوان جنبش «استقلال آری» کالیفرنیا از برنامه تأسیس یک مرکز نمایندگی کنسولی و فرهنگی به‌عنوان سفارتخانه کشور مستقل در روسیه خبر داد و تأکید کرد سال ۲۰۱۷ همه‌پرسی استقلال این ایالات برگزار خواهد شد. هرچند در آن سال چنین اتفاقی نیفتاد و روس‌ها هم مایل نبودند به خاطر چیزی که احتمال موفقیت آن را نمی‌دادند، خودشان را درگیر یک بحران جدی با ایالات‌متحده کنند.
رهبران جدایی‌طلب کالیفرنیا علت جدایی‌طلبی را رها شدن از سیاست‌هایی عنوان می‌کنند که رهبران آمریکا در واشنگتن با اتخاذ آنها، هزینه‌های سرسام‌آور نظامی را به سایر مردم تحمیل می‌کنند.
کالیفرنیا به لحاظ گرایش سیاسی بافتی عمدتاً دموکرات دارد و به همین دلیل مردم این ایالت از همان ابتدای اعلام خبر پیروزی ترامپ با برگزاری راهپیمایی‌های اعتراض‌آمیز سیاست‌های او را به چالش کشیدند. آن‌ها مخالف تمامی طرح‌های رئیس‌جمهور جدید از مهاجرت گرفته تا محیط‌زیست و قانون بیمه درمانی بودند؛ بنابراین فعالان جدایی‌طلبی با الهام گرفتن از برگزیت یعنی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، ساکنان کالیفرنیا را به جنبش اعتراضی موسوم به «کالگزیت» یعنی خروج کالیفرنیا و جدایی از آمریکا، دعوت کرده‌اند. مسئله قابل‌توجه در این راستا نتایج نظرسنجی شرکت «زوگبی» است که چهار سال قبل در مورد جدایی‌طلبی ایالات آمریکا منتشر کرد. طبق این نظرسنجی، حمایت از حق جدایی‌طلبی ایالت‌های آمریکایی در میان جوانان ۱۸ تا ۲۴ ساله در حدود ۴۰ درصد بود. این امر نشان می‌دهد که نسل جدید این کشور تمایل بیشتری به جنبش‌های جدایی‌طلبی و اعطای حق جدایی‌طلبی به ایالت‌ها و یا مناطق داخل ایالات‌متحده آمریکا دارند.

تجزیه‌طلبان کالیفرنیایی روی چه مسائلی با واشنگتن اختلاف دارند؟
اختلافات استقلال‌طلبان کالیفرنیا با واشنگتن در بسیاری از مسائل قابل‌توجه و برجسته است. شاید بتوان این اختلافات را متأثر از زمینه فکری رهبر جنبش، مارینلی دانست که سال‌های زیادی را در روسیه، به‌عنوان رقیب سیاسی آمریکا به سر برده است. این جنبش اعزام نیروی نظامی به دیگر مناطق را برای جنگ محکوم می‌کند و معتقد است، نظامی‌گری آمریکا؛ حجم بیش از اندازه‌ای از بودجه و مالیات آمریکایی‌ها را به هدر می‌دهد و
در ارتباط با رژیم صهیونیستی هرچند مواضع مشخصی از سوی اعضای این جنبش بیان‌نشده، اما دور از انتظار است اگر این جنبش با توجه به انتقادات وسیعش از نظامی‌گری و جنگ؛ بتواند یا بخواهد با صهیونیست‌ها روابط نزدیکی را دنبال کند. استقلال‌طلبان آمریکا همچنین در مسئله توافق‌نامه تغییرات اقلیمی آب و هوایی پاریس به‌شدت مواضع واشنگتن را به دلیل اجرا نکردن محدودیت‌های این پیمان محیط زیستی نکوهش می‌کنند و در مسائل مهاجرت به دنبال تسهیل مهاجرت به کالیفرنیا به‌ویژه از مبدأ آمریکای لاتین می‌باشند.
کالیفرنیا قدرتمندترین ایالت آمریکا محسوب می‌شود و طبق برخی آمار‌ها و رتبه‌بندی‌ها، پنجمین و در برخی منابع، هفتمین اقتصاد بزرگ دنیا

آیا امیدی به جنبش استقلال کالیفرنیا وجود دارد؟
عمده‌ترین انتقاد به جنبش استقلال‌طلبان کالیفرنیا اتکا به شخص بودن این جنبش است. این جنبش تحت تأثیر تفکرات و اقدامات مارینلی، رهبر جوان و اولیه خود است و این اتکا به شخص می‌تواند یک ضعف برای استقلال‌طلبان کالیفرنیایی به شمار برود.
از طرف دیگر، این جنبش در قالب حزب ملی کالیفرنیا در جریان انتخابات اخیر درون ایالتی کالیفرنیا در چند ماه گذشته توانست فقط کمی بیش از ۶ درصد آرای مجلس را در رقابت با جمهوری خواهان و دموکرات‌ها به خود اختصاص دهد. بااین‌حال پس از یک سال فعالیت رسمی اگرچه این میزان قابل‌توجه است، اما مشخص است این جنبش برای فراگیر شدن و دستیابی به اهداف خود راه طولانی در پیش دارد.

کرونا و تشدید تمایلات جدایی‌طلبانه در آمریکا
عامل دیگری که طی این روزها، تمایل به جدایی و تجزیه را در میان اهالی کالیفرنیا تشدید کرده است، موضوع ویروس کرونا و سیاست‌های مضر ترامپ و واشنگتن در قبال این بحران است. اوضاع شیوع کرونا در کالیفرنیا مانند بسیاری از ایالت‌های آمریکا وخیم است؛ حتی طبق گزارش نیویورک‌تایمز، نتایج کالبدشکافی دو نفر که در اوایل فوریه ۲۰۲۰ (اواسط بهمن ۹۸) در شهر سانتاکلارای کالیفرنیا فوت کرده‌اند، نشان می‌دهد که علت مرگ آن‌ها کرونا بوده است؛ این امر بدان معناست که در فوریه که ترامپ ورود کرونا به آمریکا را شایعه می‌دانست، اهالی کالیفرنیا درگیر کرونا بوده‌اند. همین عامل، دست‌اندرکاران جنبش «کالگزیت» یا «جدایی کالیفرنیا» را برای تحقق این مهم مصمم‌تر کرده است. «مارکوس ایوانز» در همین زمینه گفته است: «ایالت کالیفرنیا از دهه ۱۹۷۰ تاکنون با تمام ماجراجویی‌های نظامی آمریکا مخالف بوده است. کالیفرنیایی‌ها حتی با اجبار فرزندانشان به اعلام وفاداری به آمریکا هم مخالف بودند و این قانون را از قوانین ایالتی خود حذف کرده‌اند. اگر مالیات مردم کالیفرنیا خرج تأمین بودجه ارتش نمی‌شد، می‌توانستیم خدمات درمانی بسیار بهتری برای آن‌ها فراهم کنیم. ایالت ما در حال حاضر یک «ایالت اهداکننده» است، به این معنا که پولی که از ایالت کالیفرنیا وارد نظام فدرال آمریکا می‌شود، از پولی که از نظام فدرال وارد ایالت ما می‌شود بیش‌تر است. مردم این ایالت خسته شده‌اند از این‌که مالیات به دولتی پرداخت کنند که برخلاف نظر آن‌ها عمل می‌کند.»
امروز مخالفت رئیس استقلال‌طلبان ایالت کالیفرنیا باسیاست‌های امپریالیستی سردمداران آمریکا، زنگ خطری برای سیاست‌های لیبرال سرمایه‌داری این کشور است که اکنون خود را به خاطر وضعیت حاکم در کشور و دنیا درخطر نابودی می‌بیند. خطری که حتی هنری کیسینجر، نظریه‌پرداز مشهور آمریکا نیز آن را احساس کرده و در مقاله‌ای که به‌تازگی منتشرشده به آن پرداخته است. کافی است یکی از ایالت‌های آمریکا به خواسته خود برسد و از ایالات‌متحده جداشده و استقلال سیاسی، اقتصادی و نظامی پیدا کند، آنگاه این اتفاق برای دیگر ایالت‌ها نیز رخ خواهد داد و به یک مطالبه بزرگ درون آمریکا تبدیل خواهد شد. اکنون با توجه به اوضاع آمریکا و شرایط جهانی به نظر می‌رسد، رئیس استقلال‌طلبان ایالت کالیفرنیا، موقعیت را مناسب تشخیص داده است. هرچند نمی‌توان به‌راحتی از فروپاشی نظام لیبرال سرمایه‌داری آمریکا که باعث بسیاری از گرفتاری‌های بشریت شده است، سخن گفت، اما نشانه‌های آن بیش از گذشته آشکارتر شده و چه‌بسا این اتفاق خوشایند برای جهان بیفتد و ویروس کرونا فقط تسریع‌کننده این بستر بوده است.