نقش گروه‌های مردمی در مقابله با شیوع کرونا در ایران

بحران جهانی شیوع ویروس کرونا تا کنون 200 کشور را در سراسر دنیا درگیر خود کرده است.

براساس آخرین آمار تعداد مبتلایان در سراسر دنیا از مرز 2 میلیون نفر گذشته و تا کنون 134 هزار نفر نیز بر اثر این بیماری جان خود را از دست داده‌اند.

در عین حال برخی کشورها طی چند روز گذشته از کاهش روند مرگ و میر بر اثر کرونا خبر داده‌اند. از جمله در ایران برای نخستین بار طی بیش از یک ماه گذشته آمار مرگ و میرها بر اثر کرونا 2 رقمی بوده است.

مدل و تجربه ایران در برخورد با کرونا تا حدودی منحصر به فرد و در چارچوبی بومی است که در دیگر کشورها کمتر شاهد اجرای آن بوده‌ایم.

در حالی که در سایر کشورها، دولت نقش به نسبت انحصاری در مقابله با کرونا برعهده داشته است، در ایران مقابله با کرونا شامل مجموعه عملکردی از دولت و گروه‌های غیر دولتی بوده است.

در کنار وزارت بهداشت ایران به عنوان متولی اصلی مدیریت بحران شیوع کرونا، گروه‌های خودجوش مردمی، نیروهای بسیج اقشار نقش قابل توجهی در مقابله با شیوع کرونا در ایران دارند و همین باعث شده تا شیوه و مدل عملکردی ایران در مقایسه با دیگر کشورها متفاوت باشد و البته به موفقیت‌های قابل توجهی نیز در کنترل و جلوگیری از بحرانی تر شدن شرایط دست یابد.

گروه‌های جهادی پیشگام مقابله با کرونا

در پی شیوع ویروس کرونا در اغلب استان‌های کشور، گروه‌های جهادی و نیروهای مقاومت بسیج پابه‌پای مسئولان و نیروهای نظامی به صورت خودجوش وارد میدان شدند تا با ویروس منحوس کرونا مقابله کنند.

از همان روزهای نخست اسفندماه سال گذشته که بحث کرونا ویروس در ایران مطرح شد، فضای مجازی غرق فداکاری جامعه پزشکی شد و به خاطر حساس بودن کار آن‌ها و جانفشانی برای حفظ سلامت مردم و جامعه به مدافعان سلامت نام گرفتند.

در این میان گروه‌های دیگری هم خودجوش برای سلامت مردم دست به کار شدند و با در نظر گرفتن اهمیت موضوع آمدند تا بار دیگر روحیه جهادی و فرهنگ بسیجی را برای نسل امروز معنا کنند.

در پی شیوع ویروس کرونا در اغلب استان‌های کشور، گروه‌های جهادی و نیروهای مقاومت بسیج پابه‌پای مسئولان و نیروهای نظامی به صورت خودجوش وارد میدان شدند تا با ویروس منحوس کرونا مقابله کنند.

این گروه‌های جهادی که شبانه‌روز پای کار هستند در امر پاکسازی، گندزدایی و ضدعفونی محیط شهری به یک ستون اصلی و تأثیرگذار تبدیل شده‌اند.

در واقع گروه‌های جهادی پایگاه‌های مختلف بسیج به‌منظور حفظ سلامتی شهروندان در کنار مردم حضور دارند؛ خود را سپر بلای آنان کرده‌اند.

این گروه‌ها؛ پاکسازی، ضدعفونی اماکن عمومی، مساجد، کیوسک‌ها، دکمه‌های عابربانک و معابر پرتردد شهری را در اولویت خود قرار داده‌اند؛ به‌گونه‌ای که سهم مؤثری در مهار کرونا بر عهده دارند.

به عنوان نمونه گروه جهادی «حاج قاسم سلیمانی» که شامل چند بسیجی داوطلب می‌شوند، در شهرستان گلپایگان از یکشنبه شب هفته گذشته با تحویل گرفتن ۵۰۰ لیتر ماده خالص آب ژاول، در خیابان‌های اصلی و محل پرگذر، اقدام به شستشو با مواد ضدعفونی کردند و این روند تا به امروز به صورت هر شب تا رفع خطر ادامه دارد.

 همچنین سازمان بسیج سازندگی با هدف استفاده از ظرفیت‌های مردمی، قرارگاه جهادی برای مبارزه با کرونا را تشکیل داده که معادل آن در استان‌ها هم شکل گرفته است. در این قرارگاه از ظرفیت اقشار مختلف استفاده می‌شود و تا به امروز بسیج دانشجویی، بسیج اصناف، بسیج جامعه پزشکی و بسیج کارگری پای کار آمده‌ و خدماتی ارائه داده‌اند.

این قرارگاه بخشی از فعالیت خود را در حوزه خدمات درمانی متمرکز کرده و دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته‌های پزشکی در این بخش فعالیت می‌کنند و در صورت اعلام نیاز ۳۰۰ بیمارستان، آماده کمک‌رسانی هستند.

 تشکیل قرارگاه مقابله با کرونا در سپاه پاسداران

قرارگاه مقابله با کرونا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در روز ۱۱ اسفند با دستور فرمانده کل سپاه آغاز به‌کار کرد و به تبعیت از این دستور، سردار عبدللهی، معاون بهداشت و درمان سپاه نیز از آمادگی یگان‌ها و مراکز درمانی سپاه پاسداران و بسیج برای کمک به وزارت بهداشت در جهت مقابله با ویروس کرونا خبر داد؛ لذا گروه‌های جهادی خودجوش با محوریت پایگاه‌های بسیج برای گندزدایی معابر ورود جدی داشته‌اند.

در تهران بسیجیان حوزه ۱۰۱ فجر در راستای اقدامات مقابله با کرونا و در اقدامی خودجوش و جهادی اقدام به ضدعفونی‌سازی برخی مناطق و اماکن عمومی شهر تهران و نیز حوزه ۱۳۳ ناحیه جماران در اقدامی مشابه اقدام به ضدعفونی سازی منطقه تجریش و صحن مطهر امامزده صالح کردند و این اقدامات از سوی سایر پایگاه‌های بسیج و سپاه در همچنان ادامه داشته است.

حوزه‌های شهرستانی و استانی سپاه پاسداران، همچنین غرفه‌هایی را با عنوان غرفه‌های سلامت در برخی شهرها، راه‌اندازی کردند که به ارائه خدمات مشاوره پزشکی و غربالگری همزمان با شیوع کرونا می‌پردازند.

اختصاص داوطلبانه بخشی از حقوق فرماندهان سپاه به بیکار شدگان ناشی از کرونا

در عین حال حمایت‌ها و اقدامات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مقابله با کرونا تنها منحصر و محدود به ارائه خدمات داوطلبانه پزشکی و ضدعفونی کردن معابر نبوده است، بلکه فرماندهان و کارمندان این نهاد نظامی در ایران به صورت داوطلبانه بخشی از حقوق خود را نیز به آسیب دیدگان ناشی از کرونا اختصاص دادند.

از آن جا که این اقدام به صورت داوطلبانه و از سوی هرکدام از کارمندان سپاه که تمایل داشتند، انجام شد، این فعالیت‌ها نیز در قالب فعالیت‌های مردمی تعریف شده که از سوی اقشار و حقوق بگیران سپاه پاسداران انجام می‌گیرد.

در این ارتباط نیز خبرگزاری روسی اسپوتنیک گزارش داده است که فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بخشی از حقوق خود را به افرادی که به دلیل همه گیری ویروس کرونا بیکار شده اند،اختصاص دادند. سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گزارش داد فرماندهان سپاه ۲۰ درصد حقوق خود را تا پایان بحران به افرادی اختصاص دادند که به دلیل همه گیری ویروس کرونا شغل خود را از دست داده اند.

سخنگوی سپاه ایران اعلام کرد فرماندهان ستاد مشترک در این اقدام موسم به "کمک پرهیزگارانه" به منظور کمک مالی به بخشی از نیاز‌های افرادی که به دلیل همه گیری ویروس کرونا شغل خود را از دست داده اند، مشارکت کردند.

گفته شده که این پرداخت ماهانه تا زمانی که بحران بهداشتی در ایران به پایان برسد، ادامه خواهد داشت.

اهمیت مشارکت‌های داوطلبانه

موضوع مشارکت مردم در مدیریت بحران نیز از جمله موضوعات مطرح در علم مدیریت بحران است، این مشارکت با هدف بالا بردن توان و قدرت اجرایی دستگاه های موظف درمراحل مختلف مدیریت بحران می باشد.

در واقع گروه‌های جهادی در ایران همیشه در مواقع بحرانی و در زمینه‌های مختلف  به کمک کشور آمده اند و بدون هیچ چشمداشتی بار تحمیل شده به جامعه را بر دوش گرفته اند  و ثابت کرده اند که با اتکا به این نیروی مردمی می توان خیلی از مشکلات را درکشور حل کرد.

براین اساس نقش قابل توجه مشارکت‌های مردمی در ایران در قالب گروه‌های بسیجی و جهادی نه تنها به افزایش توان عمومی در مقابله با بحران شیوع کرونا منجر شده، بلکه چارچوب و مدلی ایرانی را از نحوه مقابله با بحران از جمله در جریان شیوع کرونا ارائه داده است که در دیگر کشورها کمتر شاهد آن هستیم.

تقدیر سازمان بهداشت جهانی از ایران

عملکرد به نسبت موفق ایران در بحران شیوع کرونا حتی با واکنش مثبت و تقدیر سازمان بهداشت جهانی از ایران روبرو شد.

دکتر ریچارد برنان، رئیس هیئت اعزامی سازمان جهانی بهداشت به جمهوری اسلامی ایران که برای بررسی وضعیت ویروس کرونا به قم سفر کرده بود، در دیدار با مقامات اظهار کرد: نخستین کیس ویروس کرونا در ایران، 19 فوریه (30 بهمن) ثابت شد و از همان دقایق اولیه، جمهوری اسلامی در راستای مقابله با شیوع این ویروس تلاش کرد.

رییس هیئت اعزامی سازمان جهانی بهداشت به جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد: دولت جمهوری اسلامی ایران متعهدانه در حال ایستادگی در برابر ویروس کرونا است و در این راستا نیازمند مشارکت همگانی هستیم.

از سوی دیگر، کریستوف هملمن نماینده  سازمان بهداشت جهانی با اشاره به بازدید خود و متخصصان چینی از بیمارستان های ایران افزود: متخصصان چینی بسیار تحت تاثیر خدمات ارائه شده قرار گرفتند.

نماینده  سازمان بهداشت جهانی افزود :  وجود مراکز خدمات اولیه بهداشتی خیلی قوی در ایران مسئله مهمی است که هیات بازدید کننده را بسیار تحت تاثیر قرار داد.

هملمن در ادامه گفت: ایران یکی از قوی ترین سیستم های خدمات بهداشتی را در منطقه غرب آسیا  دارد.