آینده محور مقاومت پس از شهادتشهید سلیمانی

جنایت آمریکا در به شهادت رساندن سردار سلیمانی قطعاً یک خسارت بزرگ برای محور مقاومت خواهد بود. چراکه سردار سلیمانی در ۸ سال گذشته با شکست دادن تروریست‌های داعش در عراق و سوریه خدمت بزرگی به امنیت منطقه‌ای کرد. علاوه بر این، نقش سردار سلیمانی در تشکیل بسیج مردمی عراق و همچنین تشکیل گروه‌های مدافع حرم در سوریه باعث تقویت جایگاه محور مقاومت شد. آینده محور مقاومت پس از شهادت سردار سلیمانی یکی از سؤالاتی است که در ادامه بررسی خواهد شد.

فصل جدید معادلات منطقه‌ای
ترور سردار سلیمانی بزرگ‌ترین حماقت دونالد ترامپ بود. چراکه پس‌ازاین عملیات، انتقام سخت ایران شروع شد و پایگاه عین الاسد آمریکا در عراق با ۱۳ موشک در هم کوبیده شد. پس‌ازاین عملیات، شبکه سی ان ان آمریکا اعلام کرد که ترامپ، خاورمیانه را باخت. در واقع عملیات مقتدرانه ایران و انفعال دونالد ترامپ در واکنش به این عملیات باعث شده تا اقتدار و هژمونی ادعایی آمریکا در منطقه از بین برود؛ چراکه برای نخستین بار پس از جنگ جهانی به‌صورت رسمی یک پایگاه آمریکایی موردحمله قرار گرفت. به همین دلیل کارشناسان معتقدند که معادلات منطقه‌ای پس‌ازاین عملیات شاهد تغییراتی خواهد بود. به نظر می‌رسد نظم آمریکایی حاکم بر منطقه به‌تدریج باید جای خود را به یک نظم منطقه محور بدهد. نظمی که محور مقاومت به‌عنوان فعال‌ترین بازیگر آن خواهد بود.

آینده محور مقاومت
شهادت سردار سلیمانی یک خسارت بزرگ برای ایران و محور مقاومت است. سردار سلیمانی نقشی اساسی در شکل‌دهی جریان ضدآمریکایی و ضد صهیونیستی در جنوب غرب آسیا داشت. جریانی که در پنج سال اخیر و پس از کاهش فشار تروریست‌ها در سوریه و عراق هر روز قدرتمندتر و توانمندتر می‌شد و نوک پیکان خود را به مرز‌های سرزمین‌های اشغالی نزدیک‌تر می‌کرد. در واقع شکست سیاست‌های راهبردی آمریکا و رژیم صهیونیستی در منطقه را می‌توان به‌عنوان عامل اصلی کینه آمریکا از سردار سلیمانی دانست؛ اما اشتباه و خطای راهبردی آمریکا این بود که بر این تصور بود که با به شهادت رساندن سردار سلیمانی می‌تواند محور مقاومت را تضعیف کند.

بخش اعظم شکل و شیوه راهبری توسط سردار سلیمانی، قائم به بدنه و نه قائم به شخص بوده است. به تعبیر دیگر پختگی موجود در اجزای محور مقاومت در کشور‌های مختلف نشان از اتصال راهبری و نه شخصی توسط ایشان دارد. به معنای آنکه اهداف و تصمیم‌گیری‌های کلان توسط ایشان به ساختار ابلاغ، اما اجرای آن توسط ساختار به شکلی مستقل پیگیری می‌شده است. بخش‌های مختلف جبهه مقاومت در لبنان، سوریه، عراق و یمن به میزان قابل اتکایی از تصلب ساختاری رسیده‌اند که نیاز به یک شخص نداشته باشند؛ لذا در این عنصر می‌توان امیدوار بود که محور مقاومت به مسیر خود ادامه خواهد داد. در این زمینه تأکید مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) مبنی بر برنامه نیروی قدس که عیناً همان برنامه دوران سردار سلیمانی است، مؤید این موضوع است؛ بنابراین شهادت سردار سلیمانی ضربه‌ای بزرگ به محور مقاومت وارد کرده، اما تجربه‌های گذشته محور مقاومت، از شهادت سید عباس موسوی در لبنان تا عماد مغنیه در دمشق و ... نشان‌دهنده این حقیقت است که این ضربه، قطعاً نمی‌تواند مسیر روبه‌پیشرفت محور مقاومت را با مشکل مواجه کند. چراکه ساختار به‌جامانده از ایشان بسیار مستحکم‌تر از آن است که با شهادت ایشان به هم بریزد. از طرف دیگر تجربه ۴۰ ساله انقلاب اسلامی نشان داده که شهادت عناصر اصلی نظام گرچه ضرباتی را وارد ساخته، اما در پایان برکاتش، همه این ضربات را جبران کرده است؛ لذا علاوه بر تحلیل بر اساس شواهد ظاهری باید به تجربه تاریخی نیز مراجعه و تحلیلی الهی را هم وارد دستگاه محاسباتی کرد. این تحلیل می‌گوید که خون این شهید عزیز قطعاً نقشی اساسی را در آزادسازی قدس عزیز ایفا خواهد کرد.

ترور سردار سلیمانی هرچند خسارت بسیار بزرگی برای محور مقاومت خواهد بود، اما ساختاری که سردار سلیمانی در منطقه طراحی کرده قائم به شخص نبوده و جانشین وی سردار قاآنی اعلام کرده که به بهترین شکل این ساختار را مدیریت خواهد کرد. از سوی دیگر پس از شهادت سردار سلیمانی گروه‌های مقاومت در منطقه همگراتر از قبل شده و خواستار مجازات و اخراج آمریکا از منطقه شده‌اند. انصارالله یمن، گروه‌های فلسطین، حزب‌الله لبنان و حشد الشعبی عراق بر تقویت مبارزه خود با تروریست‌های آمریکایی تأکید کرده‌اند. مقتدی صدر که در ماه‌های گذشته اختلافاتی با دیگر گروه‌های شیعی در عراق داشت با گذار از این اختلافات پیشنهاد تشکیل محور مقاومت جهانی را داده و بربسته شدن سفارت آمریکا و اخراج نظامیان آمریکایی از عراق تأکید کرده است. تمام این مسائل به این معنا است که محور مقاومت پس از شهادت سردار سلیمانی باقدرت بیشتری در منطقه تأثیرگذاری خود را ادامه خواهد داد. علاوه بر این، عملیاتی شدن انتقام سخت ایران از آمریکا باعث شده تا کشور‌های عربی که به‌عنوان مهم‌ترین عوامل ناامنی و ماجراجویی منطقه‌ای مطرح هستند ناامید شده و رفتار محتاطانه‌تری در منطقه داشته باشند. همه این مسائل به معنای فراهم شدن زمینه برای فعالیت‌های بیشتر محور مقاومت در منطقه خواهد بود. رسانه‌های جهان، ترور سردار سلیمانی را بزرگ‌ترین حماقت ترامپ اعلام دانسته و حتی اعلام کرده‌اند که ترامپ ضامن نارنجک خاورمیانه را کشید. این مسئله به معنای آن است که سیاست‌های آمریکا در منطقه با بن‌بست مواجه خواهند شد و به هر میزان که آمریکا و اسرائیل در منطقه با ناکامی مواجه شوند قدرت محور مقاومت تقویت خواهد شد.