عربستان و کابوس پهبادها

حمله پهبادی گسترده موفق روز های گذشته ارتش و کمیته‌های مردمی یمن به تأسیسات استراتژیک نفتی عربستان توانست علاوه بر نمایش قدرت نظامی رو به پیشرفت یمن و استیصال عربستان و متحدانش برای جلوگیری از این حملات، سطح جدید از بازدارندگی و توازن نظامی ایجاد شده در میدان جنگ را به اثبات برساند.

ضربات هدفمند انصارالله

انصارلله توانسته است با درک نقطه ضعف بزرگ متجاوزان و آسیب‌پذیری گسترده آن‌ها در حوزه اقتصادی، برای وادار کردن متجاوزان به پایان جنگ و خونریزی در یمن تاکتیک هوشمندانه هدف قرار دادن مراکز اقتصادی را در پیش گیرد. یگان پهپادی یمنی‌ها در ۲۴ اردیبهشت گذشته نیز برای اولین بار توانست تا عمق ۸۵۰ کیلومتری عربستان پرواز کرده و خط لوله نفت استراتژیک شرق به غرب سعودی‌ها را منهدم کنند. حمله‌ای که «یک تحول راهبردی» در جنگ محسوب می‌شد به طوریکه سعودی‌ها از سران کشور‌های عربی برای برگزاری نشستی در این خصوص در مکه دعوت کردند و همزمان دولت ریاض این موضوع را در شورای امنیت سازمان ملل نیز مطرح کرد.

این تاکتیک پیشتر با ایجاد وحشت در نزد دولت امارات از مشاهده حملات مشابه علیه مراکز اقتصادی خود موجب اعلام یکباره خروج این کشور از جنگ یمن گردید که همین مسأله عامل ایجاد شکاف گسترده با سعودی‌ها شد.

اکنون در دور جدید حمله که «عملیات دوم توازن بازدارندگی» نام گرفته است صدمه به مراتب سنگین تری به سعودی‌ها وارد شد تا نشان دهد تمامی تمهیدات سعودی‌ها و شرکای غربی آن برای جلوگیری از تکرار هدف قرار گرفتن تاسیسات نفتی آرامکو بیهوده بوده و انصارالله همانگونه که یحیی سریع سخنگوی نیرو‌های مسلح یمن تأکید کرد: بانک اهداف نیرو‌های مسلح یمن روز به روز گسترش می‌یابد و عملیات آینده عملیاتی سهمگین‌تر برای دشمن خواهد بود و نیرو‌های متجاوز عربستان نیز راهی جز توقف جنگ و پایان دادن به محاصره ملت یمن نخواهند داشت.

انصارلله در این حمله دو پالایشگاه مهم نفتی عربستان را در عمق خاک عربستان بوسیله پهباد هدف قرار داد که نشان از پیچیدگی بزرگ این عملیات دارد. پالایشگاه استان"بقیق" در ۶۰ کیلومتری جنوب غرب شهر "الظهران" در منطقه "الشرقیه واقع در شرق عربستان قرار دارد و بزرگ‌ترین پالایشگاه نفتی جهان است که روزانه ظرفیت فرآوری هفت میلیون بشکه نفت را دارد. این تأسیسات، نفت‌خام ترش را به نفت‌خام شیرین تبدیل و سپس آن را به خلیج‌فارس و دریای سرخ منتقل می‌کند. این پالایشگاه همچنین ۷۰ درصد از کل نفت تولیدی شرکت آرامکو را فرآوری می‌کند که ۶ درصد از کل نفت مصرفی جهان در روز است. بر اساس برآوردها، ذخیره میدان نفتی "بقیق" ۲۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون بشکه نفت تخمین زده می‌شود.

در پی این حمله عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان که به تازگی این وزارتخانه را به دست گرفته در بیانیه‌ای که به دست خبرگزاری رسمی این کشور رسیده، گفت، حملات به تاسیسات شرکت آرامکو در بقیق و خریص روند تولید نفت خام شرکت حدود ۵.۷ میلیون بشکه در روز یعنی معادل حدود ۵۰ درصد تولید کشور را متوقف کرد.

به گفته این وزیر، این حملات همچنین موجب توقف تولید مقادیری گاز همراه در حدود (۲) میلیارد فوت مکعب در روز شد که برای تولید ۷۰۰ هزار بشکه از مایعات گاز طبیعی استفاده می‌شد و متعاقب آن تولید گاز طبیعی در حدود پنجاه درصد کاهش می‌یابد.

وی خاطرنشان کرد، بخشی از این کسری تولیدات این مجموعه‌های پالایشگاهی از ذخایر نفتی جبران خواهد شد.

اما شاید نکته مهم در مورد این حمله توجه به این مسئله می‌باشد که اقدام انصارلله برای زدن تاسیسات نفتی عربستان در شرایطی صورت میگیرد که بن سلمان با تغییر وزیر نفت به دنبال پیگیری جدی فروش سهام ۵ درصد از آرامکو برای به پیش بردن طرح‌های اقتصادی بزرگ در آینده است. طبیعتاً این حمله ضربه بزرگی به این برنامه ریزی سعودی‌ها بود و خریداران را در مورد رقم این سهام که بن سلمان آن را ۲۰۰ میلیارد دلار هدف گذاری کرده است به شدت دچار تشکیک خواهد کرد.

کشاندن پای ایران به ماجرا؛ فرافکنی شکست

ضربه سهمگین و تحقیرآمیز ارتش و کمیته‌های مردمی یمن بر عربستان سعودی و متحدان آن به حدی برای این کشور‌ها گران آمد که رسانه‌ها و سیاستمداران عربستان و آمریکا در یک شاناژ خبری به دنبال ارتباط دادن این حملات به ایران برآمدند تا بتوانند مقداری از بار سنگین این شکست بکاهند. مایک پمپئو در اوایل بامداد روز شنبه در بیانیه‌ای ایران را عامل این حملات دانست و سپس سعودی‌ها نیز بر همین موضوع صحه گذاشتند.

در واقع پیشرفت سریع و دامنه دار یمن در حوزه‌های پهبادی و موشکی آن هم در شرایط تحریم و محاصره کامل موجب وحشت دولت‌های سعودی و اماراتی شده و در این میان تمامی تمهیدات متحدان آنها، همچون فروش پدافند‌های پیشرفته و گرانقیمت هوایی برای جلوگیری از حملات انصارالله کاری از پیش نبرده است.

روزنامه عربی ۲۱ با انتشار گزارشی درباره حملات اخیر یگان پهپادی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن وابسته به جنبش انصارالله به پالایشگاه‌های شرکت نفت آرامکو در بقیق و خریص عربستان نوشت: این حملات سؤالات قدیمی درباره عملکرد سیستم‌های رصد و پدافند هوایی ریاض، اثربخشی آن‌ها در محافظت از اماکن استراتژیک مهم و مهم‌تر از همه آینده این شرکت نفتی بزرگ را بار دیگر مطرح می‌کند، شرکت نفتی که در نوع خود بزرگترین شرکت نفتی در جهان، ستون فقرات اقتصاد عربستان و محور چشم‌انداز توسعه محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور به شمار می‌رود.

این موضوع بویژه برای ایالات متحده که در یک رقابت تنگاتنگ با روسیه برای افزایش صادرات تسلیحاتی خود در جهان میکوشد از اهمیت بسزایی برخوردار است. مقامات آمریکایی پس از ناکامی‌های گسترده سیستم پاتریوت در جلوگیری از حملات موشکی و پهبادی انصارلله با مقصر اعلام کردن اپراتور‌های سعودی سعی در انکار ناتوانی سیستم پاتریوت داشتند لذا یک تیم آموزشی برای آموزش دادن مجدد به نظامیان سعودی راهی عربستان کردند. با این حال اکنون با موفقیت حمله روز گذشته اعتبار سیستم پاتریوت به طور کلی خدشه دار شده است و مقامات کاخ سفید با کشاندن پای ایران به عنوان یک قدرت مهم جهان در عرصه پهبادی، به ماجرا به دنبال کمرنگ کردن چنین شکستی هستند.