تحریم وزیر خارجه نشانه زوال عقل واشنگتن

دولت آمریکا در اقدامی خصومت‌آمیز و البته بی‌نتیجه وزیر امور خارجه کشورمان را تحریم کرد. «اوفک» یا «دفتر کنترل دارایی‌های خارجی» وزارت خزانه‌داری آمریکا که نقش مهمی در وضع و اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه ایران دارد با صدور بیانیه‌ای اعلام کرده است تحریم ظریف دنباله تحریم رهبر انقلاب، دفتر ایشان و افراد مرتبط با ایشان است. وزارت خزانه‌داری آمریکا سوم تیرماه رهبر معظم انقلاب اسلامی و دفتر ایشان را مورد تحریم قرار داده و نام ایشان را در لیست معروف به SDN قرار داد. (لیست SDN دربرگیرنده افراد و شرکت‌هایی است که دارایی‌هایشان بلوکه‌شده و معامله با آن‌ها برای آمریکایی‌ها ممنوع می‌باشند.) این تحریم با صدور فرمان اجرایی ۱۳۸۷۶ دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا اعمال شد و بر اساس این فرمان تحریم سایر افراد مرتبط با رهبر انقلاب و یا دفتر ایشان مجاز شمرده‌شده است. ظریف نیز بر همین مبنا سخنگو و توجیه‌کننده سیاست‌های رهبر انقلاب در سطح جهانی معرفی و تحریم شده است.
از دعوت تا تحریم
نشریه آمریکایی نیویورکر در گزارشی بخشی از تحولات منجر به تحریم ظریف را فاش کرد. ماجرایی که به سفر اخیر وی به آمریکا و دیدار با سناتور «رند پال» برمی‌گردد. در روز نخست اقامت محمدجواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، سناتور راند پال، به دیدار وی می‌آید تا به‌نوعی بن‌بست در روابط ایران و آمریکا در مسئله هسته‌ای را بشکند! در این دیدار، ظریف دو پیشنهاد به سناتور آمریکایی ارائه می‌کند و در مقابل سناتور آمریکایی، از دعوت‌نامه‌ای از جانب ترامپ برای ظریف سخن می‌گوید که بر اساس آن ظریف به کاخ سفید برود و در آنجا رودررو پیشنهاد‌های خود را به رئیس‌جمهور آمریکا بدهد. ظریف در پاسخ دعوت رئیس‌جمهور آمریکا می‌گوید که وی برای مأموریتی در سازمان ملل متحد در آمریکاست و مأموریتی برای دیدار با رئیس‌جمهور آمریکا ندارد و مقامات عالی‌تر در تهران نیز تأکید می‌کنند که فعلاً قصدی برای مذاکره با آمریکا ندارند. ظریف این روایت را تائید کرده و در نشست مطبوعاتی با خبرنگاران گفت: «در سفرم به نیویورک گفته شد که ظرف دو هفته تحریم می‌شوم مگر این‌که آن پیشنهاد (دیدار با ترامپ) را بپذیریم که نپذیرفتم.» دعوت ترامپ برای ملاقات با ظریف و رد کردن این دیدار توسط وزیر خارجه ایران، در حالی صورت پذیرفت که آمریکایی‌ها برای سفر دیپلمات ارشد کشورمان به نیویورک و شرکت در اجلاس سازمان ملل، محدودیت‌های عجیبی وضع کرده بودند. مقامات وزارت خارجه و خزانه‌داری آمریکا با علم به اینکه ظریف دیدار تبلیغاتی با ترامپ را نخواهد پذیرفت و ظریف برای انجام دیدار، رعایت مطالبات اصولی جمهوری اسلامی را طلب خواهد کرد، طرح تحریم وی را روی میز رئیس‌جمهور آمریکا گذاشتند تا با تمسک به رد دعوت ملاقات با ترامپ از سوی ظریف، طرحی را که ماه‌ها به مدیریت پمپئو و بولتون آماده کرده بودند، اجرایی کنند.
چرایی تحریم آقای ظریف
تحریم ظریف با واکنش‌های فراوانی در داخل و خارج از کشور مواجه شد. اغلب کشور‌ها و سازمان‌های بین‌المللی این اقدام را محکوم کرده و آن را برخلاف عرف و قواعد بین‌المللی ارزیابی کرده و حرکتی غیر سازنده نامیدند. در داخل نیز نهاد‌های نظامی - ستاد کل نیرو‌های مسلح، سپاه و ارتش- جزو اولین کسانی بودند که نسبت به این ماجرا واکنش نشان دادند و آن را محکوم کردند. رئیس مجلس، رئیس‌جمهور و فرمانده نیروی قدس سپاه به‌طور جداگانه به دیدار ظریف رفتند و با اعلام حمایت از وی، اقدام خصمانه آمریکا را محکوم کردند.
درباره زمینه و چرایی تحریم آقای ظریف از سوی آمریکایی‌ها و تبعات این اقدام چند گمانه و تحلیل مختلف وجود دارد؛
۱- یکی از تحلیل‌ها درباره چرایی این اقدام آن است که آمریکایی‌ها از سفر و سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های اخیر ظریف در آمریکا عصبانی هستند و سعی دارند با این کار وی را محدود و صدایش را قطع کنند. موافقان این نظریه می‌گویند بر این اساس احتمال دارد که شبکه‌های اجتماعی مانند توئیتر، حساب کاربری وی را مسدود نمایند.
۲- تحلیل دیگری که در این زمینه وجود دارد و از سوی برخی از آمریکایی‌ها مطرح‌شده آن است که از دید کاخ سفید ظریف در سیاست خارجی جمهوری اسلامی نقشی ندارد و تصمیم‌گیرنده در این زمینه جای دیگری است.
۳- یک تحلیل دیگر هم در این زمینه وجود دارد که می‌گوید ازنظر دولت ترامپ حاکمیت در ایران یکدست است و تفاوتی میان دولت و سایر جریانات نیست. از منظر این تحلیل در ایران چیزی به اسم تندرو و میانه‌رو وجود خارجی ندارد و لبخند‌های ظریف نشانه میانه‌روی نیست؛ لذا نباید تفاوتی در این خصوص قائل شد و باید همه جریانات سیاسی ایران را مورد تحریم و فشار قرارداد.
۴-، اما فارغ از نوع نگاهی و چرایی تحریم ظریف، این اقدام آمریکا را باید شلیک نهایی به مذاکره ایران و آمریکا دانست. آمریکا از سویی مدعی است خواهان مذاکره با ایران است و از سوی دیگر وزیر امور خارجه ایران را تحریم می‌کند. آمریکایی‌ها با این حرکت، آخرین خوش‌بینی‌ها درباره مذاکره دو طرف را از بین بردند و نشان دادند که ادعای آمادگی آن‌ها برای مذاکره، چیزی جز عملیات روانی نیست.
۵- آمریکایی‌ها در موضعی مضحک اعلام کرده‌اند ظریف را تحریم کرده‌اند، چون بازتاب‌دهنده منویات رهبر معظم انقلاب اسلامی است. مگر در سایر کشور‌ها وزیر خارجه سیاستی جدا از نظام حاکم بر آن کشور را دنبال و اعمال می‌کند؟! ظاهراً احمق‌های درجه‌یک در دولت آمریکا توقع دارند آقای ظریف بازتاب‌دهنده و دنبال کننده منویات کاخ سفید در عرصه دیپلماسی باشد!
۶- فارغ از تمام آنچه تاکنون گفته شد و اینکه دولت ترامپ از این اقدام چه هدفی را دنبال می‌کند، باید گفت: تحریم ظریف نشانه دیگری از زوال عقل سیاسی در آمریکاست. کشوری که خود را ابرقدرت جهانی می‌داند، اما تصمیم‌هایی می‌گیرد که حتی نزدیک‌ترین متحدانش هم آن را نمی‌پذیرند و واکنش منفی نشان می‌دهند. ازنظر آمریکا قاتلی مانند ولیعهد سعودی لایق تعریف و تمجید است، اما فردی همچون ظریف باید تحریم شود. سیاست‌های دوگانه و متناقض آمریکا گویا پایانی ندارد و روزبه‌روز چهره واقعی آن برای جهان آشکارتر می‌شود.