خشم کاخ سفید از دیپلماسی ظریف در عربستانِ آمریکای لاتین

سفر محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران به ونزوئلا برای شرکت در نشست جنبش عدم تعهد خشم مقامات آمریکایی را در پی داشت. ورود ظریف به کاراکاس که با استقبال گرم مادورو رئیس چمهور این کشور رو به رو شد تنها مقصد رئیس دستگاه دیپلماسی ایران به آمریکای لاتین نخواهد بود و وی پس از شرکت در نشست گروه عدم تعهد در ونزوئلا، قرار است راهی نیکاراگوئه، بولیوی و دیگر کشور‌های نزدیک به ایران در آمریکای لاتین شود. تلاش‌های کشور‌های رقیب آمریکا همچون روسیه، چین و ایران برای گسترش مناسبات با کشور‌های این منطقه که به صورت تاریخی دولت مردان آمریکا آن را به عنوان حیات خلوت خود می‌دانند موجب شده است تا مقامات کاخ سفید همکاری‌های تهران- کاراکاس را در تقابل با برنامه‌های مداخله آمیز خود برای سرنگون کردن حکومت مشروع و قانونی ونزوئلا که به «عربستان آمریکای لاتین» به دلیل برخورداری از ذخایر بزرگ نفتی معروف است تلقی کنند و به مخالفت با آن بپردازند.

اهداف سفر به آمریکای لاتین از زبان ظریف

محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران در میان خبرنگاران مستقر در نیویورک در مورد اهدافش از سفر به ونزوئلا و دیگر کشور‌های آمریکای لاتین اظهار داشت: در جریان سفر به ونزوئلا با مقامات دولت کاراکاس در ارتباط با اینکه ایران چگونه می‌تواند به بازگرداندن آرامش به این کشور کمک کند صحبت می‌کنیم

این دیپلمات عالی رتبه ایران با بیان اینکه هدف اصلی سفر وی به کاراکاس شرکت در اجلاس وزرای خارجه جنبش نم است خاطرنشان کرد: این اجلاس در پایان دوره ریاست ونزوئلا و جنبش غیر متعهد‌ها برگزارمی‌شود. در جریان این سفر ضمن شرکت در اجلاس مذکور، با مقامات ونزوئلا نیز در مورد همکاری‌های دو کشور و اینکه ایران چگونه می‌تواند به این کشور برای بازگرداندن آرامش کمک کند، رایزنی و گفت‌وگو می‌کنیم.

وی همچنین با بیان اینکه ایران همکاری‌های سیاسی و اقتصادی خوبی نیز با نیکاراگوئه و بولیوی دارد ادامه داد: ما دوستان خوبی در آمریکای جنوبی و لاتین داریم. آن‌ها در سال‌های گذشته شرکای سیاسی و اقتصادی ما بودند و اکنون نیز همین ارتباطات برقرار است.

ظریف با بیان اینکه پروژه‌های مختلفی را در بولیوی در حال اجرا داریم که به نفع مردم این کشور نیز هست گفت: در جریان سفر به بولیوی و نیکاراگوئه با روسای جمهور و وزیران خارجه این دو کشور نیز در ارتباط با گسترش همکاری‌ها رایزنی و صحبت می‌کنیم.

ظریف در بخش دیگری از صحبت‌های خود باخبرنگاران ایرانی مستقر در نیویورک خاطرنشان کرد: ایالات متحده آمریکا در تلاش است که بار دیگر سیاست "مونرو" را در قاره آمریکا بازآفرینی کند و بر مداخلات خود در آمریکای لاتین اضافه کند. در چنین شرایطی لازم است که مجموعه‌ای هماهنگ از کشور‌های مستقل در برابر این سیاست‌های آمریکا مقاومت کند.

خشم آمریکا از سفر آمریکایی وزیرخارجه ایران

آمریکا در جریان سفر محمد جواد ظریف به نیویورک و سپس به آمریکایی لاتین در دو نوبت خشم خود را علیه سفر هیئت دیپلماتیک ایرانی نشان داد.

در مرحله نخست، «مایک پمپئو»، وزیرخارجه آمریکا با هدف آن چه محدودسازی هیئت ایرانی در آمریکا نامید، رفت و آمد دیپلمات‌های ایرانی را در خارج از محدوده مقر سازمان ملل و محل اقامت سفیر ایران در سازمان ملل محدود کرد، تا آن جا که خبرنگاران سی ان ان اعلام کرد که برای گفتگو با وزیرخارجه ایران که در حال حاضر رفت و آمدش در نیویورک محدود شده، مجبور است تا به محل اقامت سفیر ایران برود.

همچنین در واکنش دیگری به این سفر مایک پنس، معاون رئیس جمهوری ایالات متحده در توئیتر خود مدعی شد که سفر ظریف، وزیر امور خارجه ایران، به ونزوئلا به ما یادآوری می‌کند که فعالیت‌های بی ثبات کننده ایران به فراتر از خاورمیانه گسترش یافته است. به ادعای پنس، حزب الله در نیمکره غربی همچنان فعال است و نفوذ ایران تهدید علیه امنیت و دموکراسی است.

معاون رئیس جمهوری آمریکا همچنین افزود: تلاش‌های ظریف وزیر خارجه ایران برای تقویت مادورو، ناکام خواهد ماند.

از سوی دیگر، جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا از دیدار محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، با نیکلاس مادرو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا به شدت آشفته شد و ادعا کرد: چیزی به من می‌گوید که ظریف در کاراکاس به عنوان مهمان رژیم نامشروع مادرو، خودش را در خانه حس کرده است.

این حجم محدودیت‌ها و حملات علیه هیئت سیاسی ایران در آمریکا تا کنون بی سابقه بوده تا آن جا که حتی سفر وزیرخارجه ایران به امریکای لاتین نیز از تیغ لفاظی آمریکایی‌ها در امان نماند.

اهمیت روابط ایران و کشور‌های آمریکای لایتن

ایران و ونزوئلا علی رغم اختلاف مسافت گسترده جغرافیایی، اما دارای روبط سیاسی و اقتصادی بسیار نزدیکی هستند. این روابط از جمله در جریان تحولات اخیر ونزوئلا و شورش غربگرایان علیه دولت مرکزی کاراکاس بازتاب یافت و ایران در کنار روسیه، چین و ترکیه از جمله مهمترین دولت‌های حامی نیکولاس مادور، رئیس جمهور ونزوئلا در برابر آشوب‌های غرب‌گرایان داخلی و فشار کشور‌های غربی به شمار می‌رود.

در عین حال اگرچه سابقه روابط ایران با کشور‌های آمریکای جنوبی از جمله ونزوئلا به حدود ۱۱۰ سال پیش و در زمان اسحاق خان مفخم الدوله، وزیر مختار ایران در واشنگتن باز می‌گردد، اما اوج این روابط پس از انقلاب اسلامی و بویژه طی دهه گذشته شکل گرفته است.

جدای از جنبه‌های اقتصادی روابط ایران و کشور‌های آمریکایی لاتین بویژه در حوزه موادغذایی و شکر و همچنین هم‌سویی در حوزه نفت و انرژی، بخش مهمتری از این روابط متاثر از گرایش‌های سیاسی همسوی دو طرف است.

در واقع وجه مشترک سیاست خارجی ایران و برخی کشور‌های آمریکای لاتین و حوزه کارائیب، از جمله ونزوئلا، کوبا و بولیوی، مقابله با مداخلات آمریکا در نظام بین‌الملل و عدم همسویی با سیاست‌های واشنگتن است که امکان نزدیکی تهران و کشور‌های کارائیب را فراهم ساخته است.

این همسویی از جمله در جریان عضویت مشترک این کشور‌ها در جنبش عدم تعهد نیز منعکس می‌شود و نشان می‌دهد هر دو طرف اهداف و منافع مشترکی را در نظام بین‌الملل دنبال می‌کنند و حال یکی از مهمترین اهداف سفر وزیرخارجه ایران به ونزوئلا نیز شرکت در اجلاس عدم تعهد بود که به تازگی در کاراکاس برگزار شد.