تئوری «انتقال قدرت» اولینبار در سال ۱۹۵۸ میلادی توسط "اورگانسکی" استاد علوم سیاسی دانشگاه میشیگان ارائه شد
تئوری «انتقال قدرت» اولینبار در سال ۱۹۵۸ میلادی توسط "اورگانسکی" استاد علوم سیاسی دانشگاه میشیگان ارائه شد. بر اساس این نظریه، قدرتهای بزرگ در طول تاریخ یکی پس از دیگری متولد میشوند، به اوج میرسند و در نهایت افول میکنند و این سرنوشت محتوم همه ابرقدرتها است. "الوین تافلر" نویسنده و اندیشمند آمریکایی سه دهه پس از اورگانسکی با انتشار کتابی در سال ۱۹۹۰ میلادی از پدیدهای به نام «تغییر ماهیت قدرت» سخن گفت. وی معتقد بود در عصر حاضر، ماهیت قدرت بهکلی تغییر یافته است و این روند همچنان ادامه خواهد داشت. تافلر در اثر دیگر خود تحت عنوان «موج سوم» مینویسد: «تمدن جدیدی در حال ظهور است، ولی انسانهای نادان در همهجا سعی دارند آن را سرکوب کنند ... طلوع این تمدن جدید تنها واقعیت روشن زندگی ما است.»
سقوط و افول قدرت های بزرگ، ناگهانی و آنی نیست و قدرتهای بزرگ در تاریخ همیشه به آهستگی سیر تزلزل و ضعف خود را طی کرده اند و آمریکا نیز از این قاعده مستثنی نیست.ظهور قدرتی به نام آمریکا در قرن بیستم یک واقعیت است. این قدرت بزرگ در رقابت با رقبای خود، بر این تصور بود که میتواند به دلایل گوناگون، تنها قدرت برتر در قرن بیست و یکم بوده و نظم نوین جهانی را در چارچوب یک نظام تک قطبی با پشتوانههای ایدئولوژیک متضاد و لکن مادی گرایانه ایجاد کند. ولی وقتی انقلاب اسلامی در چنین وضعیتی در بستر یک جهان بینی الهی با مجموعهای از اعتقادات و باورهای آسمانی به پیروزی رسید. نفی ایدئولوژیهای موجود اعم از شرقی یا غربی از سوی انقلاب اسلامی و تاکید بر اسلام ناب، پایه گذار حرکتی شد که اکنون تحولات بزرگی را شکل داده و جهان را در آستانه یک تحول بنیادین قرار داده است.
با روی کار آمدن دونالد ترامپ در ایالات متحده و ادامه سیاستهای خصمانه این کشور در قبال برخی کشورها، اعمال تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی ایران و روسیه، همچنین سیاستهای تجاری علیه چین، شکست مفتضحانه در سوریه، عدم همراهی دوستان آن در بحث تحریم جمهوری اسلامی ایران، یک روز دیوار مرز مکزیک را مطرح میکنند و روز دیگر به کشورها حمله میکنند، بحث مذاکره مطرح میکنند، از کنوانسیون محیط زیست خارج میشوند، ادعای خروج از منطقه خاورمیانه میکنند و بعد با عربستان به یمن حمله میکنند، تهدید به خروج از شورای امنیت و حقوق بشر میکنند که همگی طغیان علیه نظام بین الملل میباشد. مجموعه این موارد نشان میدهد که زنجیره استکباری از سوی آمریکا دیگر قابل مدیریت نیست. از زمان روی کار آمدن رئیس جمهور فعلی امریکا نه تنها ملتها بلکه دولتهای اروپا، چین، روسیه، هند، افریقا و امریکای لاتین نیز با تصمیمهای امریکا صراحتاً مخالفت میکنند. خروج آمریکا از سازمانها و توافقهای بین المللی مثل کمیسیون حقوقبشر سازمان ملل و یا خروج از توافقنامه ترانس پاسفیک و همچنین بیاعتنایی به توافقنامه ترانس آتلانتیک و یا حمایت از رژیمهای متحجر و تروریستی مثل عربستان سعودی و اتخاذ مواضع غیر دموکراتیک و برخلاف حقوقبشر در ماجرای قتل خاشقچی، بیثباتی در حفظ مواضع اعلان شده (مثل توافق سنگاپور با کره شمالی که درکمتر از دوساعت بر خلاف توافقی که در نشست با کیم جونگ اون داشت به آن عمل نکرد.) ادامه حضور نظامی در افغانستان و افزایش نیرو (بر خلاف موضعی که موقع نشستن بر کاخ سفید اعلام کرده بود (ترجیح منافع کانونهای قدرت در ایالات متحده مثل انجمن سلاح برای فروش سلاح به عربستان در کشتار مردم بیدفاع یمن... در یک کلام تخریب چهره دولت ایالات متحده در نزد افکار عمومی تمامی این ملاحظات و مولفهها میتواند ناظر بر فروپاشی موقعیت ایالات متحده آمریکا در محیط داخلی و بین المللی باشد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) در دیدار دانشآموزان و دانشجویان با بیان اینکه افول آمریکا به واقعیتِ مورد اجماع صاحبنظران معتبر جهان تبدیل شده، افزودند: «در یک نگاه وسیعتر، قدرت و اقتدار و هیمنه امریکا در دنیا، رو به افول و زوال است و آمریکای امروز به مراتب ضعیفتر از آمریکای چهار دهه قبل است».این ملاحظات برآیندی است بر نقطه نظرات مشترک بسیاری از کارشناسان حوزه بین الملل که آمریکا نسبت به گذشته دچار افول شده است، لذا ایران تنها کشوری نیست که افول قدرت آمریکا را مطرح میکند.
جهان آبستن حادثهی مهمی است: «افول آمریکا و انتقال قدرت از غرب به شرق». پدیدهی انتقال قدرت یک رویداد چند بعدی و با وجوه سیاسی، نظامی، اقتصادی و اجتماعی است که اندیشمندان از سالها قبل از وقوع، آن خبر دادهاند و اینک به نظر میرسد زمان رخداد آن نزدیک شده است. آنقدر نزدیک که ظاهراً مقامات کنونی کاخ سفید را به وحشت انداخته است.نکتهی آخر اینکه: دیر یا زود بالاخره ظلم پایدار نخواهد ماند پیش بینی حضرت امام (ره) مبنی بر فروپاشی شوروی سابق که تحقق یافت. نظر مقام معظم رهبری (مدظله العلی) نیز ان شاء الله حتما در آینده نزدیک در خصوص افول آمریکا جامه عمل خواهد پوشید؛ اما نکتهی مهم این است که باید راهی پیدا کرد که هنگام سقوط آمریکا، با چنین رئیس جمهوری که خود را به دیوانگی زده کمترین آسیب به جهان وارد شود؟
موسی رشید حفظ آباد
ارسال نظرات