نقش مردم در مقابله با جنگ نرم و عملیات روانی دشمن

تبیین:

نقش مردم در مقابله با جنگ نرم و عملیات روانی دشمن یکی از مهمترین ابعاد دفاعی در جمهوری اسلامی ایران است؛ زیرا ماهیت تهدیدات جدید، تنها نظامی یا فیزیکی نیست، بلکه همزمان با عملیاتهای میدانی، ساختار ذهنی جامعه و ادراک عمومی نیز مورد هدف قرار میگیرد. دشمن در جنگهای ترکیبی تلاش میکند با عملیات روانی، تحریف واقعیت، انتشار شایعات، القای بیثباتی، ایجاد بیاعتمادی و شکاف میان مردم و حاکمیت، مقاومت اجتماعی را از درون تخریب کند. در چنین شرایطی، مردم نه فقط عنصر همراه دفاع، بلکه «سپر فکری و ادراکی» جامعهاند؛ بدین معنا که مردم تنها مصرفکننده پیام نیستند، بلکه تبدیل به تحلیلگران اجتماعی و نیروهای مقاوم در برابر تحریف میشوند. بصیرت دینی و انقلابی مردم، بهویژه در مقاطع حساس ،همان عاملی است که تلاش دشمن برای دوگانهسازیهای دروغین، وارونهسازی واقعیتها و ایجاد شکاف اجتماعی را بیاثر میکند. تجربه سالهای گذشته نشان داده است که زمانی که مردم از واقعیت تهدید و اهداف دشمن مطلع هستند، شایعات و پیامهای تحریفشده اثرگذاری خود را از دست میدهد و شبکه های مردمی به ابزار «اصلاح ادراک اجتماعی» تبدیل میشوند. عملیات روانی ماهیتاً اجتماعی است، در بستر جامعه اثر میگذارد، و بنابراین خنثیسازی آن نیز نیازمند پادزهر اجتماعی است. همراهی مردم با ساختارهای دفاعی در عرصه جنگ نرم و عملیات روانی، موجب میشود که پیامهای دشمن نتواند به لایههای عمیق جامعه نفوذ کند. در مقابل، اگر دشمن بتواند جامعه را متقاعد یا منفعل کند، حتی یک پیام نادرست میتواند آثار گسترده امنیتی ایجاد کند. مشارکت مردم در مقابله با جنگ نرم چند سازوکار اساسی دارد:

1.مقابله با شایعهپراکنی و تحریف اطلاعات: مردم، بهویژه در شبکههای روابط اجتماعی خود، نقش بسزایی در جلوگیری از انتشار شایعات و تصحیح روایتها دارند. این امر در بسیاری از رخدادها مشاهده میشود.

2.تقویت اعتماد عمومی و حفظ انسجام اجتماعی: زمانی که مردم در کنار نیروهای دفاعی حضور دارند، اعتماد عمومی افزایش یافته و عملیات روانی دشمن که عمدتاً بر «بیاعتمادی» تکیه دارد ،خنثی میشود.

3.نقش آفرینی در تولید و بازنشر روایت درست: مردم بهعنوان کاربران فعال شبکههای اجتماعی، در تولید محتوا، بازنشر اطلاعات صحیح و مقابله با جریان تحریف نقش دارند.

4.ایجاد واکنش اجتماعی در برابر موجهای تبلیغاتی دشمن: در بسیاری از بحرانها، واکنشهای خودجوش مردمی موجب شده موج دشمن به سدّ اجتماعی برخورد کرده و بیاثر شود.

برآیند این عوامل نشان میدهد که مردم در حوزه جنگ نرم و عملیات روانی، تنها «نیروی میدانی» نیستند، بلکه «نیروی شناختی» نیز هستند. قدرت اصلی در جنگهای ترکیبی، توان مقابله با تهدیدات ذهنی و ادراکی است و این توان عمدتاً از سوی جامعه تولید میشود. مشارکت مردم در این حوزه، از طریق آگاهی، تحلیل اجتماعی، معنویت، اعتمادسازی و بازتولید روایت صحیح، بخش مهمی از مقاومت ملی را تشکیل میدهد.

در پایان باید گفت که نقش مردم در مقابله با جنگ نرم و عملیات روانی را میتوان ستون اصلی دفاعی کشور دانست؛ ستونی که اگر تضعیف شود، قدرت دفاعی در سایر عرصهها نیز آسیب میبیند. بنابراین در معماری دفاعی جمهوری اسلامی ایران، جبهه مردمی جنگ نرم مهمترین ابزار برای خنثی سازی عملیاتهای شناختی دشمن است.

هادی رجبی