حزب‌الله رویداد بزرگ پیشاهنگی «نسل‌های سید» را در بیروت برگزار کرد

تبیین:

بنیاد دفاع از دموکراسی آمریکا  : 17 اکتبر  – 25 مهر 1404.   www.fdd.org

 نویسنده: دیوید داوود

 نشر محتوای مقالات در اندیشکده های خارجی صرفا به منظور درک مناسبات تحلیلی خارجی و هم افزایی تحلیلی مخاطبان بوده و موسسه تبیین محتواهای مزبور را رد یا تأیید نمی کند.  

روز یکشنبه ۱۲ اکتبر، حزب‌الله میزبان یک رویداد بزرگ پیشاهنگی در ورزشگاه شهرک ورزشی «کمیل شمعون» بیروت، بزرگ‌ترین مجموعه ورزشی لبنان، بود. این رویداد به افتخار دبیرکل فقید حزب‌الله، سید حسن نصرالله، با عنوان «نسل‌های سید» برگزار شد. این گردهمایی به مناسبت شهادت سید حسن نصرالله و در چهلمین سالگرد تأسیس شاخه رسمی پیشاهنگی این گروه، یعنی پیشاهنگان مهدی، ترتیب یافت و به‌عنوان نقطه‌پایانی بر سلسله رویدادهایی بود که حزب‌الله در سالگرد ترور نصرالله و هاشم صفی‌الدین – جانشین سابق او و رئیس شورای اجرایی حزب‌الله – برگزار کرده بود.

شرکت‌کنندگان و رویداد

حزب‌الله سه ماه پیش مقدمات برگزاری «نسل‌های سید» را آغاز کرد. رسانه‌های وابسته به این گروه مدعی شدند که بیش از ۸۰۰۰ نفر از سازمان‌دهندگان وابسته به حزب و فرماندهان گروه‌های پیشاهنگی در تدارکات آن مشارکت داشتند. رسانه‌های حزب‌الله این گردهمایی را به‌عنوان «بزرگ‌ترین رویداد پیشاهنگی جهان» معرفی کردند که در آن شخصیت‌هایی برجسته از سراسر لبنان و جهان عرب حضور داشتند.

با این حال، پیشاهنگان شرکت‌کننده همگی از اعضای پیشاهنگان مهدی، زن و مرد، و از گروه‌های سنی مختلف بودند. برگزارکنندگان اعلام کردند که این پیشاهنگان «از سراسر لبنان گرد هم آمده‌اند تا با بزرگ‌ترین شهید امت، جناب آقای سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، پیمان وفاداری خود را تجدید کنند.»

کمیسر کل پیشاهنگان مهدی، نزیه فیاض، شمار شرکت‌کنندگان را ۷۵٬۴۷۵ نفر اعلام کرد. نه این ادعا و نه آمار ارائه‌شده از سوی فیاض به‌طور مستقل قابل تأیید نیست، اما با توجه به ظرفیت ۴۹٬۵۰۰ نفری ورزشگاه و تصاویر منتشرشده از مراسم در اوج حضور جمعیت، صندلی‌ها کاملاً پر و بخش‌هایی از حاضران به محوطه بیرونی سرریز شده بودند.

رویداد «نسل‌های سید» شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌های معمول پیشاهنگی مانند تظاهرات و راهپیمایی‌ها بود، اما عنصر ایدئولوژیک نیز نقشی پررنگ داشت: سرودهای مذهبی اسلامی (انشید) در ستایش «مقاومت» پخش می‌شد، پیشاهنگان اشعار ایدئولوژیک می‌خواندند و شرکت‌کنندگان پرچم‌های ایران و سایر کشورهای محور مقاومت را در کنار تصاویر نصرالله و صفی‌الدین حمل می‌کردند. همچنین از پیشاهنگان خواسته شد تا سوگند وفاداری خود را به دبیرکل شهید و مسیر او تجدید کنند.

در محور اصلی این رویداد، تصویری عظیم از دبیرکل فقید حزب‌الله به وسعت ۵۰۰۰ مترمربع نصب شده بود که بر روی آن جمله‌ای از او نقش بسته بود:

«سازمان پیشاهنگان مهدی، امانتی در دستان شما برای نسل‌های آینده است»

سخنرانی نزیه فیاض و نعیم قاسم

دو سخنرانی مهم در این مراسم توسط نزیه فیاض، کمیسر کل پیشاهنگان مهدی، و نعیم قاسم، دبیرکل حزب‌الله، ایراد شد.

فیاض در سخنرانی خود گفت که شرکت‌کنندگان «نه برای به چالش کشیدن کسی در لبنان یا شکستن رکوردهای عددی، بلکه برای به چالش کشیدن دشمن صهیونیستی آمده‌اند تا به او نشان دهند نسل‌های سید راه او را ادامه می‌دهند.» او افزود:

«ما، نسل‌های سید، آمده‌ایم تا به جهانیان نشان دهیم به این مسیر وفادار مانده‌ایم – با عزم، اعتماد و امیدی بیش از پیش.»

او خطاب به پیشاهنگان گفت:

«شما آینده‌سازان فردا و پرچمداران راه حق هستید. لبنان بر پایه نفرت‌ها و نارضایتی‌های فرقه‌ای ساخته نخواهد شد.»

نعیم قاسم در سخنرانی پایانی خود، اهمیت آموزشی سازمان پیشاهنگان مهدی را ستود و گفت که این سازمان جوانان را به «سربازانی در مسیر برقراری عدالت بر اساس حقانیت دین» تربیت می‌کند.

قاسم، پیشاهنگان حاضر را «آینده درخشان، پیشگامان عدالت و راستی» توصیف کرد که با عمل به عنوان «نسل‌های سید»، در مسیر ولایت – تحت رهبری امام خامنه‌ای و پیروی از رویکرد امام خمینی – حزب‌الله را حفظ خواهند کرد.

او افزود که نصراللهِ فقید در طول زندگی خود این جوانان را «برای خودتان، برای آینده‌تان و برای شناخت راه خدا، زندگی نیک، مجاهدت و شهادت، و دستیابی به سعادت در دنیا و آخرت» راهنمایی کرده بود.

قاسم گفت پیشاهنگان «در مسیر امام حسین آموزش می‌بینند» تا بتوانند جهان را درک و هدایت کنند، نه اینکه از آن تأثیر بپذیرند. به گفته او:

«شما اکنون در قلب نبرد، در رویارویی با کفر، انحراف و تجاوز آموزش می‌بینید. مسیر مقاومت برای ما تنها یک انتخاب نظامی نیست، بلکه گزینه‌ای آموزشی، اخلاقی، فرهنگی، جهادی و سیاسی است – در همه معانی ممکن»

او افزود که مقاومت، هم «جهاد علیه نفس» و هم «جهاد علیه دشمن» را دربر می‌گیرد و شامل «آموزش عشق به میهن و دفاع از مردم و عزیزان از طریق همه ابزارهای دفاعی» است.

قاسم در پایان گفت:

«پنج امر را به پیشاهنگان توصیه می‌کنم: اخلاص کامل برای خدا، انجام عبادات، احترام به والدین، تقویت بنیه دینی و آموزشی، و عضویت در ارتش امام مهدی (عج) – خدایا در فرج شریفش تعجیل فرما»

پیشاهنگان مهدی

سازمان پیشاهنگان مهدی در ۵ مه ۱۹۸۵ تأسیس شد و در سال ۱۹۹۲ با شماره مجوز ۵۶۳ به‌طور رسمی از سوی وزارت آموزش ملی و هنرهای زیبای لبنان به رسمیت شناخته شد. این سازمان عضو فدراسیون پیشاهنگی لبنان است و از سال ۱۹۹۸ به سازمان جهانی جنبش پیشاهنگی پیوست. پیشاهنگان مهدی کودکان دختر و پسر ۶ تا ۱۶ ساله را می‌پذیرد و دفتر مرکزی آن در محله بئر حسن در جنوب بیروت قرار دارد.

این سازمان همچون «تسمه نقاله‌ای» برای جذب جوانان شیعه لبنانی به ساختارهای ایدئولوژیک و نظامی حزب‌الله عمل می‌کند. در کنار فعالیت‌های متداول پیشاهنگی، آموزش‌های سیاسی و مذهبی آن‌ها با افزایش سن پیچیده‌تر می‌شود. پسران و دختران در سنین بالاتر مسیرهای جداگانه‌ای را دنبال می‌کنند:

پسرانی که بین ۱۶ تا ۱۷ سالگی از نظر ایدئولوژیک و جسمی صلاحیت دارند، به واحدهای شبه‌نظامی ذخیره حزب‌الله می‌پیوندند و نخستین مرحله آموزش نظامی را پشت سر می‌گذارند. از ۱۷ تا ۱۸ سالگی نیز دوره‌های فشرده‌تری در زمینه نظامی و عقیدتی می‌بینند.

دختران به انجمن راهنمایان مهدی (شاخه زنانه) می‌پیوندند که بر فعالیت‌ها و برنامه‌های به‌اصطلاح «زنانه» تمرکز دارد. هدف این انجمن، تربیت دختران و زنان جوان به‌عنوان «مسلمانان واقعی» و آموزش وظایف مذهبی و اجتماعی آن‌ها طبق تفسیر حزب‌الله از اسلام شیعی است.

انجمن راهنمایان مهدی نشریه‌ای به نام راعده دارد که ویژه دختران ۱۲ تا ۱۷ ساله است. یکی از برنامه‌های این انجمن، پروژه «ستارگان بتول» است که در سال ۲۰۱۱ آغاز شد و هدف آن آموزش باورهای دینی به دختران ۹ تا ۱۳ ساله، تشویق به رعایت حجاب، پوشش مناسب، نماز و دیگر فرایض، و جلوگیری از رفتار و پوشش «نامناسب» است. این انجمن همچنین مسابقاتی در زمینه انجام فرایض دینی مانند نماز، وضو، روزه و قرائت قرآن برگزار می‌کند.

انتظار می‌رود فارغ‌التحصیلان پیشاهنگی مهدی پس از پایان این آموزش‌ها در مسیر حزب‌الله باقی بمانند و به آموزه‌های آن وفادار بمانند. این سازمان یکی از ابزارهای اصلی حزب‌الله برای تضمین تداوم نسل ایدئولوژیک خود به‌شمار می‌رود.

اهمیت رویداد

برگزاری رویداد «نسل‌های سید» تنها به‌منظور بزرگداشت چهلمین سال تأسیس پیشاهنگان مهدی یا سالگرد درگذشت نصرالله نبود. از زمان آتش‌بس ۲۷ نوامبر ۲۰۲۴ با اسرائیل، حزب‌الله تحت فشارهای داخلی و بین‌المللی برای خلع سلاح قرار گرفته است. این فشارها ناشی از جنگ اخیر میان اسرائیل و حزب‌الله، درخواست‌های بین‌المللی از دولت لبنان برای مهار این گروه، و عملیات‌های تقریباً روزانه اسرائیل در خاک لبنان برای جلوگیری از تجدید قوا و تسلیح مجدد حزب‌الله پس از آتش‌بس بوده است.

با این وجود، دولت لبنان تاکنون از پیگیری موضوع خلع سلاح حزب‌الله خودداری کرده، زیرا بیم آن می‌رود که این اقدام به جنگ داخلی منجر شود؛ مشابه وضعیت دهه‌های پیش از درگیری اخیر، زمانی که حزب‌الله از محبوبیت بالایی برخوردار بود.

از این رو، حزب‌الله از زمان آتش‌بس نوامبر ۲۰۲۴ کوشیده است تا از طریق رویدادهایی نمادین، قدرت مردمی خود را به نمایش بگذارد. از جمله، حضور ۷۰۰ تا ۹۰۰ هزار نفر در مراسم تشییع نصرالله در ۲۳ فوریه، پیروزی در انتخابات شهرداری ماه مه ۲۰۲۵، و اکنون جذب حدود ۷۵ هزار جوان به مراسم «نسل‌های سید»

هدف از این اقدامات، نمایش تداوم نفوذ و پایگاه اجتماعی حزب‌الله در میان جامعه شیعی لبنان و جلوگیری از هرگونه تلاش داخلی یا خارجی برای خلع سلاح اجباری این گروه است.