معناکاوی دفاع مقدس ملت ایران

تبیین:

نویسنده: علی خسروشیری

برای نخستین بار، امام خمینی (ره) رهبر کبیر و فرزانه انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۶۰ و به مناسبت سومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، اصطلاح دفاع مقدس را بکار بردند. البته مراد امام از دفاع مقدس در معنای خاص آن که از جنگ تحمیلی هشت ساله رژیم بعث عراق علیه ایران تعبیر می‌شود؛ نبود و معنای عام و دایره گسترده تری را مد نظر داشتند: «چنان که این جانب و مسئولین جمهوری اسلامی مکررا اعلام نموده‌ایم، ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران تسلیم احکام مقدس قرآن و اسلام‌اند و به حکم قرآن مجید خود را برادر ایمانی تمام ملت‌های اسلامی و کشور‌های مختلف از حیث فرهنگ و جغرافیا می‌دانند و صلح جویی و زندگانی مسالمت آمیز را با تمام دولت‌ها و ملت‌ها طالب می‌باشند و تا دولتی به حریم کشور آنان تجاوز نکند و متعهد به احکام اسلام باشد، آن را برادر خود می‌دانند و از همه کشور‌ها و ملت‌ها می‌خواهند که با هم متعهد و یک صدا در مقابل تجاوزگران، هر کس باشد، قیام کنند و خود را از چنگ جهان خواران نجات دهند و نیز به حکم اسلام از تجاوز به حقوق و حدود خود دفاع کرده و تجاوزگر را تادیب نمایند و در این صورت است که هیچ قدرتی به فضل خداوند متعال نمی‌تواند آنان را از این دفاع مقدس بازدارد.»

بسیار جالب است که بدانیم در تمام دوران جنگ عراق علیه ایران و حتی چند سال پس از پایان آن، از اصطلاح «جنگ تحمیلی» یا واژه «جنگ» استفاده می‌شد تا اینکه به تدریج و در سال‌های بعد از جنگ، از مفهوم دفاع مقدس به معنای خاص جنگ تحمیلی بکار گرفته شد؛ بنابراین دفاع مقدس در معنای عام آن عبارت است از «ایستادگی و مقاومت ملت و نظام ایران در برابر تهدیدات و فشار‌های برون مرزی و بین المللی.»

دفاع مقدس ملت ایران در برابر دشمنان انقلاب اسلامی

انقلاب اسلامی «انقلابی با نام الله بود» و تفسیری الهی و اسلامی در حوزه‌های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی داشته که برمبنای آن ارزش‌های مادی برآمده از فرهنگ استبدادی و فرهنگ استعماری را از دامان جامعه زدوده و ارزش‌های متکی بر فرهنگ اسلامی را با همه لوازمش برگزیده است. نظام جمهوری اسلامی، نظامی مردم سالار و اسلامی و دارای آرمان‌های بلند اسلامی، اخلاقی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است. با نگاهی به وضعیت و موقعیت جمهوری اسلامی ایران در عرصه‌های مختلف، شاهد دستاورد‌ها و پیشرفت‌های مهمی در زمینه‌های مختلف هستیم. همچنین به دلیل رویکرد ضد استکباری و دین مدارانه انقلاب اسلامی، در سالیان پس از پیروزی انقلاب، شاهد بروز خصومت‌ها و عناد‌های مختلف از سوی دشمنان انقلاب بوده‌ایم که با هدایت مدبرانه و آگاهانه ولایت فقیه و همراهی و حضور مردم در صحنه ها، کشور با موفقیت از این بحران‌ها و چالش‌ها عبور نموده است.

در زمانه ۴۶ ساله پس از پیروزی انقلاب اسلامی، یکی از چالش‌های همیشگی نظام جمهوری اسلامی ایران، توطئه‌های همه جانبه قدرتمندان عالم و دشمنی‌های آنان بوده است. از فردای پیروزی انقلاب اسلامی، دشمنان انقلاب که از پیام‌های معنوی، دین مدارانه و انسانی انقلاب احساس خطر کرده بودند، در زمره دشمنان قرار گرفته و شروع به فتنه انگیزی و تهاجم همه جانبه نمودند و ایران اسلامی عزیز همواره در حالت دفاع مقدس قرار داشته است. دشمنان انقلاب اسلامی مبادرت به تشکیل جبهه متحد علیه انقلاب با محوریت آمریکا و رژیم صهیونیستی نموده و تلاش داشته‌اند با روش¬های مختلف علیه نظام اسلامی توطئه نمایند.

چرایی دشمنی استکبار با انقلاب اسلامی

یکی از مسائل مهمی که باید به آن توجه داشت، چرایی دشمنی استکبار با انقلاب اسلامی است. پاسخ به این سوال می‌تواند بسیاری از ابهامات را رفع کرده و مسیر آینده انقلاب را روشن سازد.

۱-استکبار ستیزی انقلاب اسلامی: بلافاصله پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به دلیل ماهیت ضد استکباری انقلاب، استکبار جهانی به دشمنی کینه توزانه با نظام جمهوری اسلامی روی آورده است. «خودبرتربینی»، «حق‌ناپذیری»، «جنایت نسبت به ملّتها» و «فریبگری و رفتار منافقانه» از جمله خصوصیات برجسته‌ی نظام استکباری است و بر همین اساس درگیری «نظام اسلامی» با «نظام استکباری» و در رأس آن «دولت آمریکا» یک درگیری اساسی و زیربنایی است.

۲-حاکمیت دین و مقابله با ظلم در جمهوری اسلامی: ظالمان و تجاوزکاران به حقوق انسانی و ملت‌ها به دلیل آنکه با پیام امام خمینی در خصوص حاکمیت دین و مقابله با ظلم سازگاری نداشتند، از همان روز پیروزی انقلاب اسلامی به دشمنی پرداختند.

۳-اندیشه مقاومت: یکی دیگر از علل مهم دشمنی دشمنان بویژه آمریکا با انقلاب اسلامی، راهبرد و اندیشه مقاومت بوده است.

اهداف و راهبرد‌های دشمنان انقلاب اسلامی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مهمترین راهبرد استکبار به رهبری آمریکا، راهبرد «تغییر نظام» در ایران تعریف شده و در سال‌های گذشته هدف استکبار از تغییر نظام به تغییر رفتار حداقل در کوتاه مدت تحول یافته است. اهداف دشمنان انقلاب اسلامی در ۴۶ سال گذشته به ترتیب اولویت و اهمیت عبارت بوده است از:

۱-سقوط انقلاب و نظام جمهوری اسلامی

۲-استحاله انقلاب و نظام

۳-تبدیل نظام مقتدر جمهوری اسلامی به نظامی ضعیف و مطیع با مسئولانی ضعیف النفس

۴- تجزیه ایران

استکبار برای دستیابی به این اهداف از روش‌های مختلف سخت نظیر تهدید، ترور، حمله نظامی و جنگ سخت (جنگ تحکمیلی ۸ ساله و جنگ تحمیلی ۱۲ روزه)، کودتا، تحریم‌های گسترده اقتصادی، تهاجم فرهنگی، جنگ نرم، ایران هراسی، نفوذ، جنگ شناختی و جنگ ترکیبی استفاده نموده است که با هوشیاری و تدبیر ولایت فقیه و همراهی مردمی، ناکام بوده و دستاورد خاصی نصیب آنها نشده است.

مسئولیت همگانی درتداوم دفاع مقدس

در تداوم فرهنگ دفاع مقدس سه گروه مردم، جوانان و مسئولان دارای نقش اساسی و مهم هستند. در این خصوص مردم و ملت جایگاه محوری دارند و با ملت متحد، یکصدا در مقابل دشمن، مقاوم، بصیر، آگاه، شجاع و بااراده می‌توان بر مشکلات غلبه و در مقابل دشمن ایستادگی کرد. ملت متحد نقطه قوت نظام جمهوری اسلامی ایران است و مسئولیت مردم در دفاع مقدس؛ داشتن اتحاد، آگاهی و بصیرت، ایستادگی و اراده مستحکم است.

جوانان قدرت پیشران انقلاب اسلامی و محور تحقق نظام پیشرفته اسلامی هستند و وظیفه دارند که با نگاه انقلابی و روحیه جهادی و با فرهنگ دفاع مقدس، ایران اسلامی را بسازند. دنباله مسیر انقلاب باید با همت و هوشیاری و سرعت عمل و ابتکار جوانان طی شود. مدیران جوان، کارگزاران جوان، اندیشمندان جوان و فعالان جوان، در همه میدان‌های سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و بین المللی و نیز در عرصه‌های دین و اخلاق و معنویت و عدالت، باید شانه‌های خود را به زیر بار مسئولیت دهند، از تجربه‌ها و عبرت‌های گذشته بهره گیرند، نگاه انقلابی و روحیه انقلابی و عمل جهادی را به کار بندند و ایران عزیز را الگوی کامل نظام پیشرفته اسلامی بسازند. دیگر وظیفه مهم جوانان داشتن امید به آینده و پرهیز از ناامیدی است.

همچنین مسئولین کشور و جریان‌های سیاسی مسئولیت‌های مهمی در تداوم دفاع مقدس بویژه در شرایط زمانی پس از دفاع مقدس ۱۲ روزه دارند که در شرایط کنونی مهمترین آنها تمرکز بر موضوع اصلی (اقتصاد)، پرهیز از حاشیه سازی، حفظ مرزبندی با دشمن، اولویت شناسی و رفتار براساس منافع ملی، عمل بر اساس ارزش‌های انقلابی، تقویت فرهنگ اسلامی-انقلابی، کنار گذاشتن دعوا‌های سیاسی و جناحی و حفظ و تقویت اتحاد ملی است.

نتیجه گیری

پس از پیروزی انقلاب اسلامی مفهوم دفاع مقدس به معنای ایستادگی و مقاومت در برابر دشمنان شکل گرفت و این معنا در ۴۶ سال پس از پیروزی انقلاب تداوم داشته و همچنان دشمنان کینه توز انقلاب با شدت و حدت بیشتری به خصومت با ملت ایران پرداخته و در نتیجه دفاع مقدس ملت ایران همچنان در برابر جبهه استکبار ادامه دارد و این مفهوم به سایر ملل اسلامی نیز سرایت یافته است. با شکل گیری فرهنگ دفاع مقدس با درون مایه ایمان، امید و خودباوری، مقاومت، جهاد، بسیج، ایثار و شهادت؛ گنج و ذخیره‌ای ارزشمند برای ملت ایران و سایر ملل اسلامی برای همه تاریخ شکل گرفته که می‌توان از درس‌ها و پیام‌های آن برای همیشه بهره برد.

دفاع مقدس ۴۶ ساله ملت و نظام اسلامی ایران باعث افتخار، سربلندی، عزت و اقتدار ایران در سطح منطقه‌ای و بین المللی بوده و همچنان این دفاع مقدس ملت ایران در برابر تهدیدات، جنگ شناختی و تحریم‌های گسترده اقتصادی دشمنان ادامه دارد. دفاع مقدس ثمر بخش ملت ایران در مقابل جبهه استکبار به عنوان الگویی برای دیگر ملت‌ها بویژه ملت مظلوم فلسطین بدل شده و امروز دفاع مقدس مردم مظلوم غزه در مقابل رژیم صهیونیستی تداعی گر دفاع مقدس ملت ایران است.