رشد خزنده تورم در کشورهای عربی خلیج فارس

برای بسیاری از کشورهای عربی، عید قربان یکی از بزرگترین از تعطیلات سالانه به شمار می‌رود  و در این تعطیلات خریدهای خانوادگی در کشورهای عربی بسیار رایج است. خرید هدایای عید قربان در کشورهای عربی از لباس گرفته تا خرید حیوانات برای قربانی را شامل می‌شود و در کنار آن هزینه‌های مربوط به گردش و تفریحات خانوادگی در طول تعطیلات عید بسیار بیشتر از دیگر روزهای معمولی در سال است.

با این حال گزارش‌ها حاکی از آن است که شهروندان در کشورهای عربی خلیج فارس امسال همزمان با تعطیلات عیدقربان با مشکلات ناشی از افزایش تورم و گرانی کالا و قیمت‌ها روبرو بوده‌اند. براساس گزارش خلیج آنلاین، امسال در ایام عیدقربان، میلیون‌ها خانواده در کشورهای عربی خلیج فارس با موج تورمی روبرو بوده‌اند و  قیمت‌های بالای کالا در بسیاری از این کشورها محسوس بوده است.

گزارشی نیز که توسط مرکز آمار خلیج فارس منتشر شده، نشان می‌دهد که نرخ تورم در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در سال 2024 به حدود 2.4 درصد رسیده است و هزینه‌های غذا، اجاره بها و خدمات را تحت تاثیر قرار داده است. براساس این گزارش، میانگین ارزش سفارشات در طول تعطیلات عیدقربان از ۳۷ دلار به ۴۰ دلار به طور متوسط در کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس افزایش یافت و در عربستان سعودی، لوازم الکترونیکی با ۲۵.۲ درصد در صدر فهرست خریدها قرار گرفتند. پس از آن کالاهای خانگی و مد در صدر بیشترین افزایش قیمت‌ها در عربستان قرار داشته‌اند

گزارش بانک جهانی

 برآوردهای بانک جهانی، نرخ تورم در کشورهای عربی خلیج فارس در سال ۲۰۲۴ را حدود ۲.۱ درصد اعلام کرده است. در این میان برخی از بخش‌ها، مانند مسکن، همچنان با فشارهای تورمی مواجه هستند.

از سوی دیگر تعرفه‌های اعمال شده توسط دولت جدید ترامپ در آمریکا می‌تواند منجر به افزایش محدودیت‌های تجاری شود و فشارهای تورمی را در سال 2025 در کشورهای عربی تشدید کند. طبق گزارش صندوق بین‌المللی پول، انتظار می‌رود تورم جهانی در سال 2025 به 4.2 درصد و در سال 2026 به 3.5 درصد برسد.

نرخ تورم دبی در سال ۲۰۲۴ به ۳.۳ درصد  رسید که مشابه سال ۲۰۲۳ است. در مقابل، بقیه کشورهای خلیج فارس نرخ تورم پایین‌تری نسبت به دبی ثبت کردند، به طوری که نرخ تورم سالانه کویت از ۳.۴ درصد در سال ۲۰۲۳ به ۲.۵ درصد در سال ۲۰۲۴ کاهش یافت. در مقابل، عربستان سعودی افزایش اندکی را ثبت کرد و نرخ تورم سالانه آن از ۱.۵ درصد در سال ۲۰۲۳ به ۱.۹ درصد در سال ۲۰۲۴ افزایش یافت.

کویت
نرخ تورم در کویت در دسامبر 2024 نسبت به سال گذشته 2.5 درصد افزایش یافت که عمدتاً ناشی از افزایش 5.1 درصدی قیمت پوشاک و کفش و افزایش 5.0 درصدی شاخص قیمت مواد غذایی و آشامیدنی بود. این افزایش ناشی از افزایش قیمت غلات، نان، گوشت و مرغ و همچنین ماهی و غذاهای دریایی بود. شاخص پوشاک و کفش نیز به دلیل افزایش کلی قیمت‌ها در این دسته، شاهد افزایش جزئی بود.
در همین حال، شاخص مبلمان، تجهیزات و نگهداری منزل، سومین جزء بزرگ شاخص کلی، 3.5 درصد افزایش یافت، در حالی که تورم در بخش آموزش نسبتاً ثابت ماند و افزایش جزئی 0.7 درصدی را ثبت کرد. در مقابل، شاخص حمل و نقل که 7.5 درصد از وزن کلی شاخص کل را تشکیل می‌دهد، به دلیل کاهش قیمت خرید خودرو و هزینه‌های عملیاتی تجهیزات حمل و نقل شخصی در طول سال 2024، نسبت به سال گذشته 1.5 درصد کاهش یافته است.
 عربستان سعودی
تورم در عربستان سعودی در طول سال 2024 سرعت ثابتی را حفظ کرد و زیر 2 درصد باقی ماند. شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) در دسامبر 2024 نسبت به مدت مشابه سال قبل 1.9 درصد افزایش یافت که عمدتاً ناشی از افزایش 8.9 درصدی قیمت مسکن، آب، برق و سایر سوخت‌ها بود که سنگین‌ترین دسته در این شاخص محسوب می‌شوند. این افزایش ناشی از افزایش 10.6 درصدی اجاره بها بود که با افزایش 9.9 درصدی قیمت اجاره ویلا پشتیبانی می‌شد.
رشد قیمت مواد غذایی و آشامیدنی در عربستان سعودی در طول سال 2024 کمتر بود و افزایش ناچیز 0.8 درصدی را ثبت کرد که ناشی از افزایش قیمت گوشت و مرغ بود. در مقابل، قیمت کالاها و خدمات شخصی در دسامبر 2024 نسبت به سال قبل 2.2 درصد افزایش یافت که ناشی از افزایش 20.2 درصدی قیمت جواهرات و ساعت بود. قیمت آموزش در همین دوره 1.1 درصد افزایش یافت که به دلیل افزایش 1.8 درصدی شهریه مدارس راهنمایی و متوسطه بود. در مجموع، شش مورد از 12 زیرشاخه شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) در دسامبر 2024 نسبت به سال گذشته افزایش و شش مورد دیگر کاهش قیمت را تجربه کردند. قیمت گروه مبلمان و لوازم خانگی 2.8 درصد کاهش یافت که ناشی از کاهش 5.1 درصدی قیمت فرش، کفپوش و مبلمان بود. قیمت پوشاک و کفش 2.2 درصد کاهش یافت که تحت تأثیر کاهش 4.2 درصدی قیمت پوشاک آماده بود. در همین حال، گروه حمل و نقل 2.5 درصد کاهش را ثبت کرد که ناشی از کاهش 3.9 درصدی قیمت خودرو بود.
 امارات متحده عربی
شاخص قیمت مصرف‌کننده دبی (CPI) در سال ۲۰۲۴ افزایش سالانه ۳.۳ درصدی را ثبت کرد که با میانگین سالانه ثبت شده در سال ۲۰۲۳ مطابقت دارد. این رشد در درجه اول به افزایش ۶.۷ درصدی در گروه مسکن، آب، برق و گاز، که سنگین‌ترین گروه وزنی است، در طول سال ۲۰۲۴ نسبت داده شد.
گروه غذا و نوشیدنی، سومین گروه بزرگ از نظر وزن، در طول سال ۲۰۲۴ شاهد افزایش متوسط ​​۲.۴ درصدی بود، در حالی که در سال ۲۰۲۳ افزایش ۴.۶ درصدی را تجربه کرد. در مقابل، گروه حمل و نقل (دومین گروه بزرگ از نظر وزن) در سال ۲۰۲۴ کاهش ۲.۲ درصدی نسبت به سال قبل را ثبت کرد، در حالی که در سال ۲۰۲۳ به طور متوسط ​​۵.۷ درصد کاهش یافته بود که بر رشد دو گروه قبلی در آن دوره تأثیر منفی گذاشت. شایان ذکر است که پیش‌بینی میانگین رشد تورم سالانه دبی برای سال ۲۰۲۴ کمی بالاتر از تخمین صندوق بین‌المللی پول از میانگین نرخ تورم کلی مورد انتظار امارات متحده عربی برای سال ۲۰۲۴ (۲.۳٪) بود.
 قطر
تورم در قطر در دسامبر ۲۰۲۴ نسبت به سال گذشته ۰.۲٪ افزایش یافت و دومین نرخ تورم متوسط ​​سالانه پایین در چهار سال گذشته را ثبت کرد. رشد تورم در قطر پس از کاهش چهار زیرشاخص از یازده زیرشاخص در دسامبر ۲۰۲۴ تعدیل شد و افزایش تورم در دسامبر ۲۰۲۴ را محدود کرد. گروه غذا و نوشیدنی، یکی از گروه‌های با وزن سنگین، در دسامبر ۲۰۲۴ نسبت به سال گذشته ۲.۲٪ کاهش یافت، در حالی که شاخص مسکن، آب، برق و گاز، یکی دیگر از زیرشاخص‌های با وزن سنگین، در دسامبر ۲۰۲۴ نسبت به سال گذشته ۴.۲٪ کاهش یافت.
به صورت ماهانه، شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) قطر در دسامبر 2024 نسبت به ماه قبل 0.87 درصد افزایش یافت. میانگین نرخ تورم ماهانه قطر بین سال‌های 2009 تا 2024 به طور متوسط ​​0.09 درصد بود که در دسامبر 2023 به بالاترین حد خود یعنی 1.59 درصد و در ژانویه 2022 به پایین‌ترین حد خود یعنی -2.6 درصد رسید.

بحرین
تورم در بحرین ثابت ماند و در دسامبر 2024 افزایش سالانه تنها 0.5 درصد را ثبت کرد و شاخص کلی قیمت مصرف‌کننده (CPI) به پایین‌ترین سطح 12 ماهه یعنی 101.1 واحد رسید. از نظر تغییر ماهانه، شاخص قیمت مصرف‌کننده بحرین در طول ماه 0.1 درصد کاهش یافت. بحرین در دسامبر 2024 دومین نرخ تورم پایین را در بین کشورهای خلیج فارس ثبت کرد.
در مقایسه، شاخص غذا و نوشیدنی‌های غیرالکلی کاهش جزئی 0.2 درصدی سالانه را ثبت کرد، در حالی که شاخص آموزش در همین دوره رشد کمی بالاتر 0.6 درصدی را نشان داد. طبق پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول، انتظار می‌رود بحرین در سال ۲۰۲۵ با ۱.۸ درصد، پس از قطر و عمان، به ترتیب با ۱.۵ درصد و ۱.۴ درصد، سومین نرخ تورم پایین را در بین کشورهای خلیج فارس ثبت کند.
 عمان
شاخص قیمت مصرف‌کننده عمان (CPI) در دسامبر ۲۰۲۴ در مقایسه با دسامبر ۲۰۲۳، افزایش ناچیز ۰.۷ درصدی را نسبت به سال گذشته ثبت کرد. تورم در این سلطنت‌نشین در طول سال روند نزولی داشته است. افزایش ناچیز تورم در درجه اول ناشی از رشد ۱.۷ درصدی سالانه در شاخص مواد غذایی و نوشیدنی‌ها بود که دومین زیرشاخص بزرگ از نظر وزنی است. در این دسته، قیمت سبزیجات ۷.۶ درصد افزایش یافت، در حالی که گروه شیر، پنیر و تخم‌مرغ در دسامبر ۲۰۲۴ افزایش ۳.۸ درصدی را تجربه کرد. در همین حال، قیمت نان و غلات ثابت ماند، در حالی که گروه نوشیدنی‌های غیرالکلی کاهش ناچیز ۰.۵ درصدی سالانه را ثبت کرد. در مقابل، قیمت ماهی و غذاهای دریایی نسبت به سال گذشته 6.3 درصد کاهش یافت. علاوه بر این، شاخص مبلمان و تجهیزات خانگی در دسامبر 2024 افزایش ناچیز 0.4 درصدی نسبت به سال گذشته را ثبت کرد. شاخص‌های دخانیات و تفریح ​​و فرهنگ به ترتیب با 0.0 درصد و 0.6 درصد تا حد زیادی بدون تغییر باقی ماندند. در همین حال، شاخص حمل و نقل نسبت به سال گذشته 0.8 درصد کاهش یافت، در حالی که شاخص مسکن، آب و برق در مدت مشابه بدون تغییر 0.0 درصد باقی ماند.