کامبک مقاومت، از نوکمپ تا غزه

محمد رستم‌پور

«کامبک رئال مقابل سیتی»، «کامبک لیورپول مقابل بارسا»، «کامبک بارسا به پاریس»؛ اینها پیشنهادات گوگل بود وقتی واژه «کامبک» را جست‌وجو کردم. اولی همین هفته پیش اتفاق افتاد؛ وقتی رئال‌مادرید در دقیقه 92 گل سوم را زد و توانست بازی رفت مقابل منچسترسیتی را ببرد. سومی اما جنجالی‌تر از همه نتایج است. هجدهم اسفند 1395 در نوکمپ بارسلون؛ جایی که تیم اسپانیایی بارسلونا در دور رفت یک‌هشتم نهایی مقابل پاری‌سن‌ژرمن آماده آن روزها در دیدار رفت 4 تایی شده بود اما در بازی برگشت ۶ گل زد و در مجموع با نتیجه ۵ - ۶ پاری‌سن‌ژرمن را شکست داد و به مرحله یک‌چهارم نهایی راه یافت. یکی دیگر از نتایجی که گوگل برایم آورده، کامبک (Comeback) به معنی بازگشت را اینطور توضیح داده: «در مسابقات ورزشی یعنی برگشتن از موقعیت شکست به موقعیت پیروزی». از نهم مرداد 1403 تا 30 بهمن‌ همین امسال، تنها 6 ماه و 23 روز گذشته؛ از روزی که «زیاد النخاله» دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین در کنار «اسماعیل هنیه» رئیس دفتر سیاسی حماس، در دیدار با رهبر انقلاب از تثبیت پیروزی مردم مقاوم فلسطین گفتند؛ پس از 300 روز نبرد نابرابر با دشمن صهیونی که هیچ حد و مرزی برای کشتار و جنایت در غزه 365 کیلومترمربعی نداشت. 15 ساعت بعد اسماعیل هنیه ترور شد و به شهادت رسید؛ در اقامتگاه سری‌اش در شمال تهران و به شکلی مرموز و عجیب که دست برتر اسرائیل را در جنگ اطلاعاتی فناورانه نشان می‌داد. یک ماه و 28 روز بعد، یعنی ششم مهر، سیدحسن نصرالله، دبیرکل حکیم، شجاع و بانفوذ حزب‌الله لبنان با به‌کارگیری 85 تن بمب آمریکایی 109-BLU، ساخته شرکت «جنرال داینامیکس» به شهادت رسید. 19 روز بعد هم یحیی سنوار، روی زمین، وسط میدان نبرد، دوشادوش باقی رزمندگان فلسطینی، در یک عملیات ترکیبی ارتش اسرائیل به شهادت رسید. اندک‌اندک تردیدها جان گرفت، صداها لرزید، شعارها ضعیف شد و هیمنه و خشم توفانی که نیروهای مقاومت در فلسطین و لبنان و یمن و سوریه علیه طراحی و نقشه اسرائیل داشتند، کمرنگ شد. نقطه عطف دراماتیک جنگ از نظر آسوشیتدپرس رقم خورده بود. «برایان کارتر» کارشناس موسسه مطالعات جنگ (ISW) که یک اندیشکده آمریکایی است، نوشت «حماس هنوز فرماندهان توانمندی دارد» اما آزادی اسرای اسرائیلی را هم بعید دانست. 18 آذر ماه با سقوط بشار اسد در سوریه و حاکمیت گروهی که هیچ تقابل و تعارضی با رژیم صهیونیستی نداشته و ندارند، اوضاع تیره‌تر از هر زمان دیگر به نظر ‌رسید. تحلیلگران در این باره بحث می‌کردند که پایان دادن به مقاومت یا به تعبیر خودشان «finishing the job» باید از یمن آغاز شود یا عراق؟ برخی رسانه‌ها مثل نیویورک‌تایمز از پدیده‌ای به نام «ایران ضعیف» رونمایی کردند اما فارن‌پالیسی نوشت «ایران ضعیف شده ولی نه آنقدر که براحتی تحت حمله قرار بگیرد». نور اندک اندک آشکار شد. نتانیاهو به در بسته خورده بود. با کشتار چیزی حل نمی‌شد؛ نه اثری از اسرا بود و نه ردی از شبکه‌ تونل‌های زیرزمینی حماس. 16 ماه جنگ، هیچ‌کدام از اهداف نتانیاهو را محقق نکرد. درز اطلاعاتی دفتر نخست‌وزیر، اخراج یوآو گالانت، وزیر جنگ کابینه و حملات ویرانگر یمنی‌ها به قلب تل‌آویو و اندکی بعد، اعتراف صهیونیست‌ها به وجود 23 هزار نیروی حماس، به‌رغم استفاده از ماشین‌ها و سامانه‌های هوش مصنوعی در هدف‌گیری مبارزان احتمالی و مرتبطان آنها در ساختمان‌های ویران شده غزه، ورق را برگرداند. آتش‌بس با تحمیل شرایط حماس و بر اساس همان پیش‌نویس ۷ ماه پیش که اسرائیل زیر بار آن نرفته بود، فرا رسید. ساعتی از اعلام آتش‌بس نگذشته بود که در قلب غزه ویران، جوانان فلسطینی حلقه شادی تشکیل دادند و فریاد زدند «احنا رجال محمد ضیف» (ما همه یاران محمد ضیف هستیم). انتشار اسامی اسرای فلسطینی که هیچ‌یک امید نجات نداشتند و همگی برای سالیان فراوان پشت میله‌های زندان‌های رژیم صهیونیستی، حبس‌های زجرآوری را تحمل کرده ‌بودند، خشم سیاسیون و رسانه‌‌های اسرائیل را در پی داشت. یک خبرنگار اسرائیلی نوشت: «هنیه، ضیف، سنوار و عاروری همه در زندان اسرائیل بودند و آزاد شدند». پایگاه خبری اسرائیل‌هیوم که افراطی‌ترین رسانه راست‌گرای صهیونیست‌هاست نیز نوشت:‌ «اسرائیل پیروزی مطلق را با شکست تمام‌عیار عوض کرد». در تمام روزها و شب‌های پس از شهادت اسماعیل هنیه، سیدحسن نصرالله و یحیی سنوار، پرسشی که بر همه رخدادها سایه انداخته بود، سنگین‌تر شد: «آیا می‌ارزید؟» دیروز ارتش اسرائیل از آخرین مواضع خود از جنوب لبنان عقب‌نشینی کرد؛ از «عدیسه» و «کفرکلا» و شنبه، هفتمین تبادل اسرا در نخستین مرحله آتش‌بس اتفاق خواهد افتاد و تعداد اسرای آزاد شده فلسطینی به 1135 نفر خواهد رسید.
غیر از 110 محکوم به حبس ابد که در فهرست آزادی شنبه هستند، «احمد برغوثی»، «مازن القاضی» و «منصور شریم»، «نائل عبید»، «محمد مصلح» و «احمد ابوهدیر» تاکنون آزاد شده‌اند. محمد ضیف‌هایی که هنوز نمی‌شناسیم‌شان اما همگی در طراحی و تدارک حملاتی مرگبار علیه صهیونیست‌ها مشارکت داشته‌اند. اگر «مروان برغوثی» جانشین احتمالی محمود عباس، رئیس بیمار تشکیلات خودگردان فلسطین در کرانه باختری هم در مرحله دوم آزاد شود، اسرائیل در گردابی که خود ساخته، غرق خواهد شد. برغوثی، غیر از کاریزمای سیاسی، گونه‌ای از نفوذ اجتماعی نیز دارد که همین موضوع کمک می‌کند ساختمان پیروزی غزه از زیر آوار ساختمان‌ها و خانه‌ها و زندگی‌هایی که به دست و با سلاح اشغالگران نابود شده، سر برآورد و نمادگرایی موجود در بیان و تصویر حماس و جهاد در مراسم تبادل اسرا، تجسم عینی و فراگیرتری یابد. هفته پیش، اسرائیل یکی از شرط‌های مبادله را نقض کرد و حماس به‌رغم خستگی فرساینده مذاکرات توافق، مبادله را متوقف کرد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا تهدید کرد در صورتی که حماس ملاحظه اسرائیل را نپذیرد، غزه را به جهنم تبدیل خواهد کرد. حماس نپذیرفت و اسرائیل عقب نشست و ترامپ، سخت‌ترین شکست سیاسی‌اش از ابتدای حضور دوباره‌اش در کاخ سفید را متحمل شد. جهان، پیروزی‌های ترامپ را می‌بیند و باخت‌های او را نمی‌شمارد. مثل گل ادینسون کاوانی، مهاجم پاری‌سن‌ژرمن در دقیقه 62 در آن کامبک معروف که ناگهان نوکمپ را به سکوت فرو برد. بارسلونا باید یک گل اضافه‌ می‌زد تا صعود محقق شود. آن گل ‌زده شد و به قول گزارشگر بازی، «معجزه نوکمپ» رخ داد. معجزه غزه رخ داده و مقاومت، کامبک‌زده است. چیزی شبیه یک معجزه رخ داده است، شبیه یک افسانه: «گفتیم مقاومت زنده است و زنده خواهد ماند. غزه پیروز شد، مقاومت نشان داد زنده خواهد ماند. آنچه مقابل چشم دنیا اتفاق می‌افتد، شبیه افسانه است».