عبور از حصار مرگ

«جاده‌ای از فلسطین تا بلغارستان» و یا «دیواری فلزی از فلسطین تا استرالیا»؛ مصالح مورد نیاز برای ساخت این پروژه‌ها را رژیم صهیونیستی فقط برای ساخت یک دیوار امنیتی دور تا دور باریکه غزه به‌کار برد. دیواری که ساخت آن از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ طول کشید و آخرین مرحله از مجموعه اقداماتی بود که طی آن رژیم صهیونیستی غزه را به «بزرگ‌ترین زندان روی زمین» تبدیل کرد.
ماجرا از سال ۲۰۰۶ شروع شد. زمانی که جنبش حماس توانست با رأی مردم فلسطین در انتخابات پارلمانی، سازمان فتح را شکست دهد و چینش کابینه را در اختیار بگیرد. دولت جدید فلسطین به نخست‌وزیری «اسماعیل هنیه» اگرچه با توطئه آمریکا و کارشکنی تشکیلات خودگردان چندان دوام نیاورد، اما توانست کنترل باریکه غزه را در اختیار بگیرد. محاصره غزه از همان زمان یعنی از ژوئن ۲۰۰۷ (خرداد ۱۳۸۶) با هدف تحت فشار قرار دادن ساکنان غزه برای عدم حمایت از حماس، توسط رژیم صهیونیستی آغاز شد. اسرائیل گذرگاه‌های زمینی غزه را بست، آب‌های ساحلی آن را مسدود کرد و حتی اجازه ورود کمک‌های بشردوستانه سازمان‌های بین‌المللی به غزه را نداد.
دو ماه بعد در مرداد ۱۳۸۶ سازمان ملل نسبت به وضعیت وخیم ساکنان غزه هشدار داد. با بسته شدن گذرگاه‌ها تمامی ۶۰۰ کارگاه تولید لباس در غزه و بیش از ۹۰ درصد کارگاه‌های مرتبط با صنایع ساختمانی تعطیل و کارگران آن بیکار شده بودند. «متئو پرایس»، خبرنگار بی‌بی‌سی جهانی (رسانه وزارت خارجه انگلستان) آن زمان در گزارش خود از غزه نوشت: «غزه هرگز همچون امروز، از جهان خارج جدا نبوده است و درماندگی و نگرانی در چهره فرد فرد فلسطینی‌ها دیده می‌شود.» اندکی بعد در مهرماه ۱۳۸۶ رژیم صهیونیستی برای خروج از تعهدات بین‌المللی‌اش مبنی بر تأمین خدمات عمومی مورد نیاز مردم غزه، با تصویب طرحی غزه را «منطقه تحت کنترل دشمن» اعلام و از تأمین برق غزه خودداری کرد و مانع از ورود سوخت به آنجا شد. سه ماه بعد در دی ۱۳۸۶ تنها نیروگاه برق غزه نیز به علت کمبود سوخت تعطیل شد. به گزارش دفتر هماهنگی کمک‌های انسانی سازمان ملل تا آن زمان نیمی از دستگاه‌های بیمارستان شفای غزه به دلیل نبود انرژی و قطعات یدکی از کار افتاده بود. مؤسسه آکسفام نیز گزارش داد تأمین آب آشامیدنی با مشکل رو‌به‌رو شده و تصفیه آب به دلیل عدم دسترسی به «کُلُر» غیرممکن است. یکی از نهاد‌های غربی با اعلام هشدار نسبت به این وضعیت نوشت: «محاصره اسرائیل، باریکه غزه را در مسیر بازگشت به عصر حجر قرار داده است.»
یک سال بعد در آذر ۱۳۸۷ «ریچارد فالک»، گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل که از قضا یهودی بود؛ سیاست اسرائیل در مواجهه با غزه را «جنایت علیه بشریت» توصیف و آن را به جنایات آلمان نازی تشبیه کرد. فالک در بیانیه خود نوشت اسرائیل تنها زمانی امکان ورود کمک‌ها و امدادرسانی محدود به غزه را می‌دهد که مطمئن باشد مردم غزه در آستانه قحطی قرار دارند.
وضعیت کاملا روشن به نظر می‌رسید. نزدیک به دو میلیون انسان بدون هیچ جرمی در غزه زندانی شده بودند و رژیم صهیونیستی بی‌رحم‌ترین زندانبان جهان بود. طبق آمار جهانی در باریکه غزه از هر ۱۰ نفر، ۷ نفر پناهنده هستند، چون رژیم صهیونیستی با اشغال خانه و زمین‌شان در سال ۱۹۴۸ آنها را مجبور به مهاجرت به این منطقه کرده است. ۱۱ سال پس از شروع محاصره غزه توسط رژیم صهیونیستی، ۴۲ درصد از جمعیت بزرگسال غزه بیکار شدند و یا بدون دستمزد کار می‌کردند که بزرگ‌ترین نرخ بیکاری در جهان محسوب می‌شد. این آمار برای جمعیت ۱۵ تا ۲۹ سال به ۶۲ درصد می‌رسید. ۸۴ درصد جمعیت غزه به کمک‌های بشردوستانه احتیاج داشتند، ۹۸ درصد از آب‌های غزه آلوده و غیرقابل آشامیدن بود و ساکنان این منطقه هر روز تا ۲۲ ساعت قطعی برق را تجربه می‌کردند. ۳۵ درصد از زمین‌های کشاورزی غزه به دلیل تهدیدات رژیم صهیونیستی در دسترس نبود و ماهی‌گیران ساکن غزه نمی‌توانستند از ۸۵ درصد آب‌های ساحلی غزه به دلیل محدودیت‌های اعمال شده توسط رژیم صهیونیستی استفاده کنند. اگر کسی دچار بیماری سختی می‌شد که احتیاج به درمان تخصصی خارج از غزه داشت، باید از رژیم صهیونیستی اجازه می‌گرفت که طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۷ با حدود نیمی از درخواست‌ها موافقت نمی‌شد و در صورت موافقت نیز گاهی صدور مجوز آن‌قدر به تأخیر می‌افتاد که بیمار قبل از خروج جان می‌داد.
در چنین شرایطی رژیم صهیونیستی برای تشدید محاصره غزه از اواخر سال ۲۰۱۷ اقدام به احداث دیواری امنیتی به طول ۶۵ کیلومتر در مرز باریکه غزه کرد که بخش بزرگی از آن زیرزمین و قسمت دیگری از آن روی زمین قرار داشت. طبق اعلام وزارت جنگ رژیم صهیونیستی بیش از ۱۲۰۰ نفر در ده‌ها نقطه در امتداد مرز غزه روی این پروژه کار کردند. در این مدت شش کارخانه تولید بتُن در منطقه ایجاد شد که ۳۳۰ هزار کامیون حاوی سه‌میلیون متر مکعب بتن را به پروژه تزریق کردند. سرتیپ «اران اوفر» مدیر این پروژه به جروزالم پست گفت: «[این مقدار بتن]برای زیرسازی جاده‌ای از اسرائیل به بلغارستان کافی بود.» او همچنین گفت: «۱۴۰ هزار تُن آهن و فولاد هم در ساخت این دیوار استفاده شده است که معادل [ساخت]یک دیوار فولادی از اسرائیل تا استرالیاست.»
رژیم صهیونیستی ابتدا یک حصار آهنی در مرز باریکه غزه با اراضی اشغالی کشید. ۱۰۰ متر جلوتر از این حصار در خاک غزه را منطقه ممنوعه اعلام کرد که حضور در آن مساوی با مرگ بود. ۳۰۰ متر پس از آن را نیز فقط برای حضور و فعالیت کشاورزان، آن هم با پای پیاده مجاز دانست و تا ۷۰۰ متر پس از آن را هم منطقه خطر اعلام کرد. یعنی ساکنان غزه برای حفظ جان‌شان باید بیش از یک کیلومتر از این حصار در خاک خود فاصله می‌گرفتند.
بخش اصلی استحکامات البته در قسمت اراضی اشغالی بود. پشت حصار آهنی مرزی، در خاک اراضی اشغالی یک خاکریز شنی قرار گرفته بود و پشت آن نیز دیوار اصلی ساخته شده از فولاد و سیم‌های خاردار قرار داشت. ارتفاع این دیوار از سطح زمین ۶ متر بود، اما بخش بزرگ‌تری از آن در اعماق زمین فرو رفته بود تا از نفوذ تونل‌ها به اراضی اشغالی جلوگیری کند. بنا به دلایل امنیتی هرگز عمق دیوار در زیرزمین اعلام نشد، اما گفته شد این دیوار به حسگر‌هایی مجهز است که هرگونه تحرک در زیرزمین و نفوذ خاک یا آب به داخل آن را هشدار می‌دهد. در امتداد مرز با غزه برج‌ها و دکل‌های مراقبت به فاصله هر ۱۵۰ متر (۵۰۰ فوت) از یکدیگر در دو طرف دیوار فولادی قرار گرفتند. این برج‌ها بدون حضور عوامل انسانی با دوربین‌ها و رادار‌هایی مجهز شده بودند که کوچک‌ترین تحرکی را رصد می‌کرد و به سامانه تسلیحاتی خودکار از راه دور متصل شده بود. رژیم صهیونیستی بیش از یک میلیارد دلار فقط برای ساخت این دیوار هزینه کرد، اما پشتیبانی نرم‌افزاری این دیوار نیز به همین اندازه پرهزینه و مهم بود.
درست همان سال که ساخت دیوار به پایان رسید رژیم صهیونیستی در قراردادی با شرکت‌های گوگل و آمازون از خدمات ویژه آنها در حوزه فناوری و هوش مصنوعی استفاده کرد. قراردادی که به پروژه «نیمبس» مشهور شد. پروژه «نیمبس» این قابلیت را به رژیم می‌داد که تمامی بانک‌های داده خود را در یک فضای ابری به یکدیگر متصل کند و داده‌های جدید را در صورت لزوم با آن تطبیق داده و یا به آن اضافه کند. به گزارش «اینترسپت» ابزار‌های یادگیری ماشینی «نیمبس» می‌توانست علاوه‌بر افراد، تحرک اشیاء را هم زیر نظر بگیرد و الگوریتم‌های هوش مصنوعی آن طوری طراحی شده بود که می‌توانست علاوه‌بر دسته‌بندی خودکار تصاویر و تشخیص چهره، با تحلیل تصاویر، محتوای احساسی و عاطفی تصاویر را هم تشخیص دهد. رژیم صهیونیستی برای این پروژه نیز بیش از یک میلیارد دلار خرج کرد. ترکیب این قابلیت نرم‌افزاری با حجم وسیعی از حسگرها، دوربین‌ها و رادار‌های به‌کار رفته در دیوار امنیتی و همچنین اطلاعات جمع‌آوری شده توسط پهپاد‌های شناسایی بر فراز غزه به معنی نظارت فوق‌العاده و همه‌جانبه تا عمق خاک باریکه غزه در تمامی ساعات شبانه‌روز بود. نظارتی که با توجه به اتصالش به تسلیحات خودکار در صورت شناسایی خطر، آتش به اختیار نیز عمل می‌کرد. ۱۴ سال پس از شروع محاصره غزه، با اتمام ساخت «دیوار آهنی» در سال ۲۰۲۱ میلادی، باریکه غزه تبدیل به زندانی فوق امنیتی شد که کوچک‌ترین ماجراجویی برای خروج از آن با مجازات مرگ همراه بود.
۷ اکتبر ۲۰۲۳ گروه‌های مقاومت فلسطینی توانستند حصاری را که مقامات رژیم صهیونیستی آن را غیرقابل نفوذ و جلوه‌ای از قدرت خود می‌دانستند، بشکنند. آنها با عبور از موانع چند لایه فیزیکی و فریب پایشگر‌های امنیتی رژیم به عمق اراضی اشغالی نفوذ کردند و بیش از ۲۵۰ اسرائیلی را به اسارت گرفته و با خود به داخل غزه آوردند. اقدامی که در یک توافق احتمالی می‌تواند آزادی اسرای فلسطینی و رفع قسمتی از محاصره غزه را به همراه داشته باشد. طوفان الاقصی کمترین واکنش مردمی بود که از ۱۶ سال محاصره مرگبار رژیم صهیونیستی در سکوت جهانیان به تنگ آمده بودند. سازمان ملل سال ۲۰۱۲ در گزارشی اعلام کرد اگر هیچ اقدامی برای کاهش محاصره انجام نشود، غزه تا سال ۲۰۲۰ «غیرقابل زندگی» خواهد بود. ساکنان مقاوم غزه، اما سه سال بیشتر از پیش‌بینی سازمان ملل زنده ماندند تا درد و رنج‌شان و قصه سرزمین اشغال‌شده‌شان را به مسئله اول جهان تبدیل کنند