مردم از نمایشگاه چه کتاب‌هایی خریدند؟

سی و پنچمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران فردا شنبه 29 اردیبهشت پس 11 روز به کار خود پایان می‌دهد.

در این دوره نیز مانند سال گذشته نمایشگاه به دو شکل فیزیکی و مجازی برگزار شد. برخلاف سال گذشته در این دوره ناشران از حضور فیزیکی در نمایشگاه بیشتر استقبال کردند و البته از ورود 17 ناشر کتاب‌ساز و پخته‌خوار به نمایشگاه نیز ممانعت شد.

آمارهای فروش ریالی در نمایشگاه مجازی و فیزیکی اگرچه نسبت به سال گذشته با رشد همراه است،‌ اما وقتی این اعداد و ارقام را در کنار افزایش قیمت کتاب در فاصله بین دو نمایشگاه بررسی کنیم خواهیم دید که ناشران به لحاظ فروش تعداد نسخه رشد نداشته‌اند.

از سوی دیگر نمایشگاه کتاب تهران حالا دیگر در دوره پسا کرونا نسبتا خلوت‌تر از سال‌های دهه 90 برگزار می‌شود،‌ جمعیت میلیونی استقبال کننده از نمایشگاه در دهه 90 و ... در سال‌های پس از کرونا دیگر در نمایشگاه تجربه نشده است،‌ البته برگزاری نمایشگاه مجازی از بار ترافیکی آن می‌کاهد. با این وجود روزهای پنجشنبه و جمعه پایانی نمایشگاه را باید شلوغ ترین روزهای آن دانست.

انتخاب نوع آثار و کتاب‌های پرمخاطب در رویداد بزرگی همچون نمایشگاه کتاب تهران، می‌تواند یکی از معیارها برای سنجش ذائقه مخاطب و شناسایی کتاب‌های خوب از نگاه مخاطب ایرانی قلمداد شود.

اما در نمایشگاه امسال کدام کتاب‌ها شانس این را داشتند که بیشتر در سبد مخاطبان جای بگیرند؟

در میان پرفروش‌های انتشارات شهید کاظمی نام چند کتاب ویژه به چشم می‌خورد

«مرد ابدی» نوشته معصومه سپهری روایتی مستند از زندگی پدر موشکی ایران، شهید والامقام سردار حسن طهرانی‌مقدم به‌قلم معصومه سپهری از سوی انتشارات خبرگزاری تسنیم و با همکاری انتشارات شهیدکاظمی منتشر شده است و برای نخستین‌بار در نمایشگاه کتاب تهران عرضه شد. این اثر فاخر حاصل تلاش 13ساله سپهری است که با سبکی جدید در خاطره‌نگاری جنگ نوشته شده است.

سپهری که پیش از این با آثاری چون «لشکر خوبان» و «نورالدین پسر ایران» میان مخاطبان شناخته شده است، در اثر جدید خود ضمن روایت زندگی شهید طهرانی‌مقدم، به مجاهدت‌های این دانشمند برجسته در حوزه فناوری‌های هوافضا و ابتکارات او در پایه‌گذاری صنعت موشکی در ایران و طراحی موشک‌های مختلف پرداخته است.

نگاه جامع نویسنده به بخش‌های مختلف زندگی شهید طهرانی‌مقدم سبب شده است «مرد ابدی» از وجوه مختلف نظامی، اجتماعی و فرهنگی برای مخاطب و به‌ویژه نسل جوان، اثری خواندنی و کاربردی باشد.

ام علاء؛ نوشته سمیه خردمند،‌ روایت زندگی‌ام‌الشهداء فخرالسادات طباطبایی است.

ماجرای کتاب «ام علاء»، قصه زندگی زنی است که از دل رنج‌های مختلف به سعادت رسیده است. زنی به‌نام فخرالسادات طباطبایی که در نجف متولد شد و بعد از هم‌جواری با حرم‌امیرالمؤمنین علیه‌السلام و بعد از بسته‌شدن چشمانش، برای همیشه در کنار حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها آرام گرفت.

دورت بگردم ؛ نوشته  فائضه غفارحدادی،‌ روایتی متفاوت و البته صمیمی از عظیم‌ترین کنگره سالانه دنیا یعنی حج است.

کتاب «دورت بگردم» یادداشتهای سفر حج  فائضه غفارحدادی است که در خلال مطالب عرفانی همواره رگه‌هایی از طنز و اتفاقات بامزه را هم روایت می‌کند و لحن کتاب و نگاه نویسنده، سرزنده و بازیگوش است. سفر نویسنده چهل‌روزه بوده و عناوین نوشتاری به‌صورت قطعات کوتاهی هستند که با زمان مشخص شده‌اند.

فائزه غفارحدادی که پیش از این سفرنامه‌هایی چون «دهکده خاک بر سر»، «سر بر خاک دهکده» و «سفرنامه الی... » را نوشته بود، در چهارمین سفرنامه خود یعنی «دورت بگردم» نگاه متفاوتی را نسبت به مسأله حج روایت می‌کند.

دیدم که جانم می‌رود؛ نوشته  حمید داودآبادیخاطراتی از شهید مصطفی کاظم‌زاده به نقل از هم‌رزمش حمید داود آبادی است. شهید مصطفی کاظم‌زاده در 9 شهریورماه1344 در محلۀ شاهپور متولد شد. ماجرای بین حمید و مصطفی از همین برادری‌هاست که دو نوجوان کم‌سن‌وسال باهم راهی جبهه می‌شوند و درنهایت نیز شهادت مصطفی او را از حمید، که برادر واقعی‌اش شده بود، جدا می‌کند. نویسنده این اثر خود راوی و هم‌رزم و همراه شهید است، از زمان اولین برخورد، حضور در چادر وحدت برای مقابله با گروه‌های منافقین و معترضین جمهوری اسلامی، گرفتن رضایت خانواده و حضور در جبهه جنگ، اعزام به منطقۀ سومار و شهادت مصطفی... شرح این رفاقت آن‌قدر شیرین است که وقتی به لحظۀ جدایی آن دو می‌رسد، حمید می‌گوید: «دیدم که جانم می‌رود.»

خاتون و قوماندان ؛ انتشارات ستاره‌ها که سال گذشته با کتاب «خاتون و قوماندان» در عرصه نشر خوش درخشی  و مخاطبان بسیاری را با خود همراه کرد،‌ در این دوره نمایشگاه چند کتاب پرفروش با خود به نمایشگاه آورده بود. علاوه بر نسخه کاغذی کتاب «خاتون و قوماندان » که هم چنان  جز پرفروش های این نشر در نمایشگاه بود، کتاب‌هایی چون «بابا رجب» و «بساز و بفروش‌ها» از جمله پرفروش‌های این نشر به شمار می‌رود.

«بابا‌رجب»؛ نسرین رجب‌پور. چهارمین کتاب تاریخ شفاهی زنان قهرمان، در برگیرنده‌ خاطرات «طوبی زرندی» همسر جانباز شهید «رجب محمدزاده» است. کتاب «بابا رجب» به قلم «نسرین رجب‌پور» به رشته تحریر درآمده و توسط نشر «ستاره‌ها» و با مشارکت اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خراسان رضوی به زیور طبع آراسته شده است.

«بساز و نفروش»ها»؛‌ این کتاب روایت پیشرفت است،‌ در معرفی این کتاب آمده است:‌ «همه می‌دانیم، در طول هشت سال دفاع مقدس، با وجود تحریم تمام عیار، تأمین و تهیه و ساخت ابزارآلات مورد نیاز برای دفاعی جانانه، کاری سخت و جهادی صعب بود. افراد معدودی چون علی حمامی - با نبوغی سرشار و توانایی ذاتی و البته با اراده و همت و پشتکاری وصف ناپذیر - تلاش کردند تا ابزارآلات مورد نیاز دفاع را بسازند و تأمین کنند؛ از مهندسی معکوس گرفته تا تدابیر دیگری که همه و همه در سکوت و پشت پرده به انجام رسید.»

«صد و هفتاد و ششمین غواص»؛ خاطرات آزاده ایرانی محمدرضا یزدیان» دیگر کتاب پرفروش نشر ستاره‌ها در نمایشگاه است،‌ این کتاب، برگرفته از خاطرات دوران دفاع مقدس و سال‌های سخت اسارت است. این کتاب بیانگر زنده‌ به‌ گور شدن 175 غوّاص شهید و اسیران عملیات کربلای چهار است که پیکرشان 29 سال بعد از این عملیات کشف شد و خرداد سال 1394 در مراسم باشکوهی تشییع شدند.

محمدرضا یزدیان تنها ناظر و بازمانده‌ زنده‌به‌گور شدن غوّاصان و اسیران عملیات کربلای چهار است که پیش‌تر خاطراتش را گفته بود و جمعی باور نکرده بودند.

«سلام بر ابراهیم»؛ در میان همه فهرست‌های کتاب‌های پرفروش در دو هه اخیر،‌ نام «سلام بر ابراهیم» هم‌چنان به چشم می‌خورد‌، در سی و پنجمین نمایشگاه کتاب تهران نیز این کتاب جزو پرفروش‌های انتشارات ابراهیم هادی بوده است. علاوه بر این کتاب‌های «سه دقیقه تا قیامت»،‌ راز رضوان زندگی‌نامه و خاطرات سردار مقاومت اسلامی عماد مغنیه (حاج رضوان) از جمله پروفروش‌های این ناشر در نمایشگاه بوده است.

انتشارات 27 بعثت نیز که با دست پر به نماشگاه کتاب آمده بود،‌ با «ماه تمام»کتاب تازه گلعلی بابایی درباره شهید همت به استقبال بازدیدکنندگان از نمایشگاه رفت.

«ماه تمام»؛‌ گلعلی بابایی

ماه تمام  دومین ادای دین بابایی به فرمانده شهیدش محمد ابراهیم همت است که از سوی این انتشارات منتشر شده است.

پیغام ماهی‌ها؛‌ گلعلی بابایی

  دیگر کتاب گلعلی بابایی نیز جزو پرفروش‌های نمایشگاه کتاب این انتشارات بوده است،‌  بابایی در «پیغام ماهی‌ها» با استفاده از مصاحبه‌های «حسین بهزاد» نویسنده با سابقه ادبیات مقاومت با شهید «حاج حسین همدانی» به بررسی زندگی او در دوران کودکی، سال‌های مبارزه با رژیم پهلوی، حضور در روزهای سخت بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، تاسیس سپاه پاسداران و عضویت در سپاه استان همدان و نبردهای داخلی جبهه کردستان پرداخته‌است.

«سیگاریا رو سوریه نمی‌برن»؛‌ مهری غلام‌پور

کتاب «سیگاریا رو سوریه نمی‌برن» زندگی‌نامه شهید مدافع‌حرم؛ علی‌اکبر شیرعلی نوشته مهری غلام‌پور نیز دیگر کتاب پرفروش انتشارات بعثت است. ماجرای عجیب یک جشن تولد،‌  لباس شخصی‌ها،‌ آرما عزیز،‌خداحافظ سالار و ... از دیگر آثار پرفروش این انتشارات بوده است.

فاضل نظری همچنان پرفروش

اما در میان پرفروش‌ها تنها ادبیات داستانی جای ندارد،‌ کتاب‌های شعر نیز توجه مخاطبان را به خود جلب کرده است‌، کتاب‌های «وجود»،‌ «ضد»،‌ «اکنون» مجموعه سروده‌های فاضل نظری از جمله پرفروش‌های حوزه شعر انتشارات سوره مهر بوده است.

پرفروش‌های سوره مهر

مجموعه سرگذشت استعمار‌، آبنبات لیمویی،‌ آبنبات هل‌دار نیز از دیگر  پرفروش‌های این انتشارات در نمایشگاه کتاب تهران است.

«سرباز روز نهم»؛ روایتی از زندگی و زمانه شهید مدافع حرم مصطفی صدرزاده که پژوهش و مصاحبه آن برعهده محمدمهدی رحیمی، پریسا وزیرلو، فرزانه مردی و تدوین آن برعهده نوید نوروزی و پریسا وزیرلو بوده و بازنویسی کتاب توسط نعیمه منتظری صورت گرفته است.

سی و سومین چاپ از کتاب تحسین‌شده «سرباز روز نهم» به همراه تقریظ مقام معظم رهبری بر این اثر برای نخستین‌بار در سی و پنجمین دوره نمایشگاه کتاب تهران از سوی انتشارات راه یار عرضه و با استقبال مواجه شد.

«سرباز روز نهم» روایتی است از زندگی شهید مصطفی صدرزاده. تاکنون آثار متعددی درباره شهید صدرزاده، از شهدای مدافع حرم،

  علاوه بر آن کتاب‌هایی چون بابای موشک‌ها،‌ خانه‌ای برای همه و عملیات احیا در این انتشارات پرفروش بوده‌اند.

از  پرفروش‌ترین کتاب‌های کودک و نوجوان  نمایشگاه کتاب تهران نیز می‌توان به  «قصر آبی»، «جین در تپه»، «جام جهانی در جوادیه»، «تن‌تن و سندباد» و... از انتشارات قدیانی‌، «قصه ما مثل شد»، «ماجراهای کی بود کی بود»، «داستان‌های شکرخدا»، «مجموعه قصه‌های حنانه»، «مجموعه ثمین» و «قصه‌های احکام» از انتشارات پروانه واحد کودک و نوجوان انشارات به‌نشر؛ «فرهنگ تصویری من»، مجموعه «دنیا»، مجموعه «مثل‌ها و قصه‌هایشان» و «دایره‌المعارف کوچک من» انتشارات محراب قلم، و «خانم پلام جادویی»، «پسرک دانشمند» و «دوست خیالی»  از انتشارات علمی و فرهنگی اشاره کرد.