4 ابزار ارتقای امنیت غذایی و کاهش وابستگی به واردات کالاهای اساسی

بر اساس آمار گمرک، سالانه بخش مهمی از کالاهای اساسی کشور، با واردات تامین می‌شود اما راهکارهایی وجود دارد که این وابستگی به حداقل برسد.

کد خبر : 16403

تبیین:

بر اساس اعلام گمرک سالانه نزدیک به 17 میلیارد دلار کالای اساسی کشاورزی وارد کشور می‌شود که روغن و نهاده دامی در صدر این کالاها قرار دارد.با این میزان ارز می‌توان نیاز دارویی 5 سال کشور را که سالانه 3 میلیارد و 400 میلیون دلار است تامین کرد.

وزارت جهاد کشاورزی طی چند دهه بارها برنامه‌ 5 ساله برای کاهش ضریب وابستگی روغن به 50 درصد تدوین کرد اما در این مدت کاهش وابستگی از 90 درصد پایین نیامد.همچنین برنامه‌های اصلاح‌نژادی برای افزایش تولید 100 هزار تن گوشت تا رسیدن به خودکفایی هم طی این سال‌ها تحقق نیافت و همچنان گوشت، محصول گران و ارزبر بازار محصولات کشاورزی است.بر اساس اعلام گمرک واردات گوشت بیشترین افزایش ارزشی را در بین سایر کالاهای کشاورزی در سال گذشته به میزان 288 میلیون دلار داشت.

در حال حاضر بیش از 90 درصد نیاز به روغن، حدود 70 درصد نیاز نهاده‌های دامی و 70 درصد چای مورد نیاز کشور از واردات تامین می‌شود.سالانه حدود یک میلیون تن برنج، یک میلیون تن ‌شکر و یک صد هزار تن گوشت قرمز وارد می‌شود.بر اساس اعلام گمرک جمهوری اسلامی 4 قلم محصول نخست وارداتی کشور مربوط به کالاهای اساسی کشاورزی است این در حالی است که در تولید و صادرات محصولات آب بر مانند صیفی جات جایگاه خوبی در جهان داریم. بر اساس اعلام سازمان خواروبار ملل متحد، ایران جایگاه دوم و سوم صادر کننده هندوانه و در گوجه فرنگی جایگاه هشتم دنیا را دارد، در سبزی و دیگر صیفی‌جات هم تامین کننده اصلی کشورها اطراف است. از نظر کارشناسان اینها محصولات آب‌بر هستند که با صادرات آنها آب را به صورت مجازی صادر می‌کنیم.ایران با 233 میلی متر بارندگی جزو کشورهای خشک دنیا است.

جنگ‌ها بر منحنی عرضه و تقاضای متزلزل غذا در جهان شوک وارد می‌کند در سال نخست جنگ روسیه و اوکراین قیمت مواد غذایی در جهان دو برابر شد،‌چین نیمی از گندم جهان را در انبارها خود ذخیره کرد و کشورها محدودیت و ممنوعیت صادرات اعمال کردند.آمریکا و کشورهای با تشکیل کمپانی‌های بزرگ تولید بذر یا تراریخته بخش کشاورزی را در انحصار خود کرده اند و با نقض قوانین تجارت بین المللی و تفسیر آن به نفع خود، از نحوه جریان کالا برای ابزار سلطه استفاده می‌کنند و تامین کالاهای اساسی سخت تر شده است.

کارشناس آب و فعال حوزه بازرگانی جلال خیرخواه مقدم می‌گوید که تولید محصولات کشاورزی در کشور خشکی مانند ایران به صرفه نیست و واردات ارزانتر از تولید تمام می‌شود و استفاده بیش از اندازه از آبهای زیر زمینی فشار به محیط زیست را بیشتر می‌کند.کارشناس کشاورزی افشین خاقانی با این نظر مخالف است و می‌گوید که تغییرات آب و هوا و گرم شدن کره زمین تولید جهانی را محدود کرده و افزایش تقاضا هم روز به روز زیاد می‌شود، وقوع جنگ‌ها شرایط تامین و مبادله غذا را سخت کرده و کالای اساسی مازاد در جهان به شدت کاهش یافته است و اولویت اصلی باید‌تولید داخل باشد نه واردات.

کارشناسان معتقدند که با اجرای کامل الگوی کشت، باید سطح کشت محصولات غیر ضروری به محصولات اساسی و استراتژیک اختصاص یابد، کشت فرا سرزمینی هم با دیپلماسی اقتصادی بیشتر شود و با استفاده از پژوهش، تحقیقات و فناوری و بهره‌گیری از توان شرکت‌های دانش بنیان، بهره‌وری در کشاورزی و آبیاری ارتقاء یابد، در این صورت وابستگی به واردات کالاهای اساسی به حداقل می‌رسد.سازمان ملل متحد دلیل اصلی مهاجرت دسته‌جمعی کشاورزان آسیای میانه را تغییرات آب و هوایی، خشکسالی و تخریب زمین‌های کشاورزی و کاهش تولیدات آنها اعلام کرده است.#امنیت_غذایی#آب‌مجازی#صادرات#واردات

منبع: فارس