افسانه سازی از "پهپاد بیرقدار" در اوکراین به پایان رسید؟ / نگاهی به کارنامه ناکام مشهورترین محصول پهپادی ترکیه +تصاویر

در سال ۲۰۲۱ کمپانی "بایکار" ترکیه در اوج سفارش گیری محصولات هوانوردی ساخت خود بود؛ یک سال پیش از آن در سال ۲۰۲۰ میلادی پهپادهای رزمی ساخت این شرکت در ۳ نبرد بزرگ ادلب، لیبی و قره باغ در سطح وسیعی مورد استفاده قرار گرفته و برای خود شهرت زیادی را کسب کرده بودند.

این موضوع سبب شد کشور اوکراین در آن زمان کشورهای غربی حاضر به فروش سلاح به این کشور (از ترس تحریک روسیه) نبودند دست به خرید پهپادهای رزمی بیرقدار از ترکیه بزند.

حضور در نبرد سوریه

در نبرد ادلب در ماه فوریه ۲۰۲۰ میلادی پهپادهای بیرقدار و آنکا ارتش ترکیه برای پشتیبانی از هجوم تروریست ها به مواضع ارتش سوریه در حومه سراقب وارد میدان شدند؛ ارتش سوریه با توجه به تهدید حملات گاه و بیگاه رژیم صهیونیستی قادر به ارسال تعداد کافی سامانه های پدافندی به جبهه شمالی و مقابله موثر با نیروی هوایی ترکیه نبود و روسیه نیز به دلایل سیاسی و توافقات پشت پرده با آنکارا از سرنگونی این پهپادها خودداری می کرد.

بیرقدار سرنگون شده در سوریه

پهپادهای ترکیه با حمایت سامانه های اخلالگر کورال و رادارهای هوابرد و پست فرماندهی آواکس دست به شناسایی مواضع و تجهیزات ارتش سوریه زده و اقدام به نابودی ده ها دستگاه تجهیزات زرهی و توپخانه ای ارتش سوریه زدند؛ علی رغم پوشش نه چندان کافی پدافندی، سامانه های پدافندی بوک و پنتسیر ارتش سوریه موفق به سرنگونی ۵ فروند پهپاد بیرقدار و آنکا نیروی هوایی ترکیه شدند.

انتقال به لیبی و شکست محاصره طرابلس

در ماه های آوریل و می میلادی، ارتش ترکیه با اعزام گسترده تروریست های سوری و استقرار پهپادهای رزمی خود در خاک لیبی به نیروهای دولت وفاق کمک کرد تا محاصره شهر طرابلس را شکسته و نیروهای ژنرال حفتر را ناچار به عقب نشینی کنند؛ البته در این نبرد پهپادهای بیرقدار علی رغم تاثیر قابل توجه خود در پشتیبانی هوایی از نیروهای دولت وفاق، ۲۰ فروند سرنگونی را در کارنامه ثبت کردند که عمدتا توسط سامانه های پدافندی ارتش امارات (حامی ژنرال حفتر) نظیر پنتسیر انجام شد.

بیرقدار سرنگون شده در لیبی

جنگ قره باغ بهترین عملکرد بیرقدار

سپتامبر ۲۰۲۰ میلادی ارتش جمهوری آذربایجان وارد جنگ گسترده با ارتش ارمنستان شد؛ این نبرد ۴۴ روزه در نهایت منجر به بازپس گیری خاک اشغال شده این کشور پس از گذشت ۲۶ سال شد؛ هر چند در نهایت تکلیف منطقه قره باغ کوهستانی همچنان مشخص نشده است.

هدف گیری تجهیزات ارتش ارمنستان توسط بیرقدار

در این نبرد ارتش جمهوری آذربایجان استفاده گسترده ای از ناوگان پهپادی خود کرد؛ با حمایت هوایی و شناسایی دقیق مواضع توسط هواپیماهای آواکس ارتش ترکیه، قوای آذری موفق به سرکوب دفاع هوایی نه چندان قدرتمند ارمنستان در منطقه قره باغ شدند و پس از آن پهپادهای بیرقدار با خیالی آسوده به بمباران مواضع ارتش ارمنستان پرداختند و ده ها ویدئوی مختلف از عملیات این پهپادها منتشر شد.

بیرقدار سرنگون شده توسط پدافند ارمنستان

نتایج جنگ قره باغ و عملکرد بیرقدار در برابر یک قدرت پدافندی نسبتا ضعیف موجب شد تا افسانه سرایی های بی شماری در خصوص توانایی های پهپادهای ساخت ترکیه شکل بگیرد؛ بسیاری تصور می کردند نتایج رقم خورده در قره باغ، قرار است توسط ارتش اوکراین در برابر روسیه نیز تکرار شود اما گذشت زمان ثابت کرد چنین مسئله ای در کار نخواهد بود.

فروش پهپاد بیرقدار به اوکراین و آغاز حمله روسیه

در سال ۲۰۲۱ ارتش اوکراین ۱۶ فروند پهپاد بیرقدار را از ترکیه خریداری کرد؛ با آغاز جنگ آنکارا ۲۰ فروند پهپاد بیرقدار دیگر نیز به اوکراین ارسال کرد و برخی موسسات ویژه جمع آوری پول برای خرید سلاح برای اوکراین نیز مجموعا هزینه خرید ۵ فروند بیرقدار دیگر را به کمپانی بایکار واریز کردند تا در کل دست کم ۴۱ فروند پهپاد رزمی بیرقدار به دست ارتش اوکراین رسیده باشد.

در همان ساعت نخست حملات موشکی ارتش روسیه به اوکراین در منطقه خارکیف در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ یک سوله نگهداری این پهپاد و تجهیزات مربوط به آن هدف قرار گرفت که بنابر اعتراف رسمی ارتش اوکراین ۴ فروند بیرقدار در آن نابود شده بود.

در روزهای نخست درگیری، با توجه به اینکه ارتش روسیه در حال پیشروی بوده و آرایش ثابت و منظمی به خود نگرفته بود چند ویدئو از بمباران ستون های پیشرو این کشور توسط بیرقدار منتشر شد اما به تدریج روند سرنگونی های پیاپی این پهپاد در خاک اوکراین آغاز شد.

در چند مورد ارتش اوکراین دست به عملیات شبه انتحاری با این پهپادها در خاک استان های بریانسک و بلگورود روسیه زده که منجر به سرنگون شدن چند فروند از این پهپادها شد.

به تدریج دیگر هیچ ویدئویی از عملیات موفق بیرقدار چه در زمینه بمباران تجهیزات و چه دست کم برای شناسایی ادوات روسی و هدایت آتش توپخانه اوکراین منتشر نشد اما هر ماه تصاویر جدیدی از سقوط بیرقدارهای جدید منتشر می شد.

در آخرین مورد، روز گذشته یک فروند پهپاد بیرقدار در منتهی الیه غربی مناطق تحت کنترل ارتش روسیه در استان خرسون و ۱۴ کیلومتری خط تماس با ارتش اوکراین توسط پدافند هوایی روسیه سرنگون شد.

این بیست و چهارمین فروند پهپاد بیرقدار اوکراینی بود که بر اساس مستندات تصویری در این جنگ سرنگون می شود در حالی که بعید به نظر می رسد مجموع ویدئوهای عملیات موفق این پهپاد علیه مواضع ارتش روسیه به اندازه تعداد سرنگونی های آن باشد!

این کارنامه ناکام عملیاتی اثبات می کند که این پهپاد رزمی تنها در شرایط آسمان امن و در برابر رقبای با توان ضعیف پدافندی نظیر سوریه یا ارمنستان قادر به عملیات موفق خواهد بود و احتمالا پس از مشاهده نتایج بسیار ضعیف این پهپاد در جنگ اوکراین، بسیاری از خریداران خارجی آن به فکر تجدید نظر در نحوه استفاده از بیرقدار در درگیری های احتمالی با دشمنان خود باشند.