پیشروی‌های نظامی روسیه در باخموت؛ ناکارآمدی سلاح‌های غربی در اوکراین

 با وجود اینکه روسیه موافقت خود را با طرحهای صلح برای ازسرگیری مذاکرات در اوکراین اعلام کرده است اما تداوم جنگ‌افروزی‌های غرب، ناگزیر روسها را به مسیر پیشروی در مناطق دیگر سوق داده است. روسیه که پیشتر توانسته بود بخشهای گسترده‌ای از شهر استراتژیک «باخموت» در استان دونتسک را تصرف کند، در روزهای اخیر هم پیشرویهای داشته است.

وزارت دفاع روسیه روز شنبه اعلام کرد که نیروهای روسیه سه منطقه دیگر در بخش غربی باخموت را به تصرف خود درآورده‌اند. وزارت دفاع روسیه گفت:«نیروهای هوابرد روس، واحدهای اوکراینی را در طرفین مهار می‌کردند و از اقدامات جوخه‌های حمله برای تصرف شهر حمایت به عمل می‌آوردند». نیروهای نظامی گروه واگنر، عملیات باخموت را به پیش می‌برند و توانسته‌اند در این منطقه موفقیت‌های زیادی کسب کنند و بر اساس گزارشها اکنون ۹۱ درصد باخموت دست روسها است و گفته می‌شود به زودی مابقی مناطق هم از دست اوکراینی‌ها خارج خواهد شد.   

از سوی دیگر، روسها در شهرهای دیگری هم به طور محسوسی در حال پیشروی هستند. آنا مالیار، معاون وزیر دفاع اوکراین در این باره گفت:«نیروهای روسی در «آرتمیوفسک» به حمله و پیشروی ادامه می‌دهند و در روزهای گذشته نبردهای شدیدی در جریان است. دشمن در حال حمله است و در برخی مناطق در حال پیشروی است». آرتیموفسک یک مرکز حمل و نقل مهم برای تامین تجهیزات گروه اوکراینی در دونباس است و بیش از شش ماه نبردهای شدیدی برای تصرف این شهرک مسکونی در جریان است. ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین هم اعتراف کرد که وضعیت میدانی، برای نیروهای این کشور خوب نیست و از ناتو خواست تا کمکهای بیشتری را ارسال کند.

اهمیت باخموت برای مسکو و کی‌یف

در هفته‌های اخیر نیرد اوکراین و روسیه برای تسلط بر باخموت تشدید شده است و هر طرف سعی دارند این منطقه را در اختیار خود داشته باشند. برای اوکراینی‌ها، این شهر یک مجتمع حمل و نقل استراتژیک در ۶۵ کیلومتری شمال دونتسک است، باخموت از آن جهت اهمیت دارد که به مرکز اداری استان و در حدود ۶۰۰ کیلومتری کیف به قلعه‌ای برای دفاع از بقیه شهرهای دونتسک تبدیل شده است.

باخموت برای روسها نیز اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا تقریباً به تنها دروازه برای پیشروی نیروهای روسی در دونتسک تبدیل شده است. تصرف این شهر همچنین می‎‌تواند راه را برای نیروهای روسیه به سوی شهرهای کراماتورسک و اسلوویانسک، دو شهر اصلی در دونتسک، که همراه با استان لوهانسک، حوضه بزرگ صنعتی در اوکراین را تشکیل می‌دهند بازکند. بنابراین، روسیه سعی دارد با کنترل این منطقه استراتژیک، استحکامات نظامی خود را تحکیم کند. پیشروی‌ها در باخموت و آرتیموفسک، پس از آن انجام شد که هفته گذشته ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه برای اولین بار به منطقه «خرسون» رفت تا از نزدیک در جریان وضعیت جبهه‌های نبرد قرار گیرد.

آمادگی کی‌یف برای ضد حملات به روسیه

اوکراین که از همان ابتدای جنگ در سودای بازپس‌گیری مناطق از دست رفته است، در ماههای اخیر هم برنامه‌هایی را برای حمله گسترده به نیروهای روسی طراحی کرده تا به خیال خود بتوانند روسها را عقب برانند. از اینرو، بر اساس اسناد وزارت دفاع آمریکا که اخیرا افشا شده، اوکراینی‌ها برای ضد حمله به روسها آماده می‌شوند. در این راستا، یک مقام وابسته به دولت اوکراین هفته گذشته ادعا کرد، این کشور ضدحمله خود علیه قوای روسیه را در زمان آماده شدن برای آن به اجرا درخواهد آورد و با گذشت زمان، سطح لازم آمادگی نظامی برای انجام این کار را کسب می‌کند. اولکسی دانیلوف، دبیر شورای دفاع و امنیت ملی دولت اوکراین گفت:«متحدان اوکراین مشغول کمک به آن به منظور کسب تجهیزات فنی لازم برای اجرای این ضدحمله و تحویل مهمات و خودروهای زرهی سنگین هستند».

باتوجه به اینکه عملیات ضد روسی لو رفته است، یک منبع نزدیک به ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین گفت که کی‌یف مجبور شد برخی از برنامه‌های نظامی خود را تغییر دهد. در گزارش اطلاعاتی ایالات متحده آمده زلنسکی اواخر فوریه پیشنهاد حمله به مکان‌های استقرار روسیه در منطقه روستوف با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین را داد زیرا اوکراین تسلیحات دوربرد که بتواند به آن منطقه برسد را در اختیار نداشت. تحلیلگران نظامی می‌گویند که در ضد حمله، اوکراین احتمالاً بمباران‌های توپخانه‌ای فشرده را در امتداد خط مقدم باریکی انجام خواهد داد و به دنبال آن تیم‌های مین‌زدایی و تانک‌ها وارد خواهند شد.

برای اجرای ضد حملات علیه روسیه، اوکراین ۴۰ هزار نیروی جدید را به لهستان فرستاده تا در آنجا آموزشهای لازم را ببینند. تیپ‌های جدید نظامی که توسط وزارت کشور اوکراین آماده شده‌اند در کنار واحدهای ارتش منظم که با تانک‌های جنگی جدید غربی و هزاران نیروی تازه آموزش دیده توسط ارتش‌های متحد در خارج از اوکراین تقویت شده‌اند و در جنگ شرکت خواهند کرد.   

ناکارآمدی سلاحهای غربی

اوکراینی‌ها به این خاطر بر روی ضد حملات گسترده به نیروهای روسی متمرکز هستند که اطمینان دارند با استفاده از تسلیحات گسترده و پیشرفته غرب می‌توانند روسها را به عقب برانند، اما این تسلیحات هم چندان کارایی نداشته است. ارسال تانک‌های «لئوپارد» آلمان به اوکراین که در ماههای اخیر جنجال زیادی به پا کرده بود و پس از ماهها بحث و مشاجره میان کشورهای غربی برای مجاب کردن رهبران برلین صورت گرفت، در عرصه میدانی ناکارمدی خود را ثابت کرده است. تحلیلگران نظامی می‌گویند که ارتش اوکراین دراستفاده از تانک‌های لئوپارد با مشکلاتی مواجه شده است. وبگاه «پراودا» هفته گذشته نوشت که مشکل اوکراین کیفیت پایین تجهیزات و ناتوانی نظامیان اوکراینی در استفاده از آنهاست. ویکتور بارانتس، تحلیلگر نظامی گفت که ارتش اوکراین نحوه استفاده از این تانکها را بلد نیست و این مسئله سبب شده تا نتوانند دستاوردهایی را کسب کنند. بر اساس این گزارش، تانک‌های لئوپارد در اوکراین به طرز وحشتناکی شکست می‌خورند. گزارش شده که تانک‌های لئوپارد دریافتی توسط اوکراین حتی قبل از اینکه بتوانند علیه نیروهای مسلح روسیه در نبرد مورد استفاده قرار گیرند از کار افتاده‌اند. ناتوانی این تانکها درحالی است که ارتش روسیه برای ازکار انداختن این تانکها سلاحهای جدیدی را ساخته بود اما زمینگیر شدن تانکها خود به خود موفقیتی برای مسکو است که بدون هزینه به خواسته خود برسد.

سامانه‌های موشکی پاتریوت هم که آمریکا در روزهای اخیر به اوکراین ارسال کرده است، هم نمی‌تواند موازنه را به نفع اوکراینی‌ها تغییر دهد. این احتمال وجود دارد که این سامانه‌ها هم به سرنوشت لئوپاردها منجر شود، و فقط هزینه روی دوش غربیها خواهد گذاشت که در یکسال گذشته زرادخانه‌هایشان ته کشیده است.  

امید واهی به پیروزی اوکراین

غربیها که به سلاحهای متعارف برای موفقیت در جبهه‌های نبرد امیدی ندارند، استفاده از گزینه‌های دیگر را در دستورکار قرار داده‌اند تا شاید فرجی در برابر روسیه حاصل شود. بر این اساس، ماه گذشته وزارت دفاع انگلیس گفت که گلوله‌های ضدزره حاوی اورانیوم ضعیف شده را در اختیار اوکراین قرار می‌دهد، اقدامی که خشم مسکو را در پی داشته است. مسکو هشدار داده تسلیحاتی را که دولت انگلیس قرار است در اختیار اوکراین قرار دهد دارای اجزای هسته‌ای و بسیار خطرناک است و تهدید کرد که حملات خود در اوکراین را تشدید خواهد کرد. از نظر مقامات روس، استفاده از این گلوله‌ها، فقط راه را برای تشدید بیشتر تنش هموار می‌کند.

این درحالی است که مقامات کی‌یف در روزهای اخیر از غربیها خواسته‌اند تا تسلیحات بیشتری در اختیارشان بگذارند، و مدعی شده‌اند که در صورت تقویت نظامی این کشور، می‌توانند بخشهایی را از دست روسها آزاد کنند. آمریکا و اروپا در چهارده ماه گذشته، دهها هزار تن تسلیحات به اوکراین ارسال کرده‌اند اما هیچ گونه موفقیتی در عرصه میدانی به دست نیامده است و برخلاف تصور غربیها، این روسها هستند که کماکان به پیشروی در خاک اوکراین ادامه می‌دهند.

غربیها فکر می‌کردند که با استفاده از سیل تسلیحات پیشرفته می‌توانند روسیه را زمینگیر کنند اما روند تحولات آنگونه که رهبران ناتو انتظار داشتند پیش نرفت و مقامات وشانگتن هم بارها اعتراف کرده‌اند که روسیه مناطق تصرف شده را هیچ گاه به کی‌یف پس نخواهد داد.    

به نظر می‌رسد، غربیها هم به پیروزی اوکراینی‌ها در برابر روسیه امیدی ندارند، همانگونه که در روزهای اخیر امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه به نیابت از آمریکا و اروپا طرح صلحی را برای پایان دادن به درگیریها روی میز گذاشته است و گفته می‌شود برای تحقق این طرح نیاز به مساعدت چین دارند. جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا هم موافقت خود را با طرح فرانسه اعلام کرده است تا در صورت موافقت مسکو و کی‌یف، به این جنگ پایان دهند. کشورهای غربی از اوکراین خواسته‌اند تا از تسلیحات آنها عیله خاک روسیه استفاده نکند و از آنجا که کی‌یف تسلیحات بومی در اختیار ندارد، بنابراین امید بستن به پیروزی بدون استفاده از تسلیحات غربی و عدم حمله به خاک روسیه، «آب در هاون کوبیدن» است و نباید انتظار گشایش در میدان‌های نبرد داشت.