«شبکه نمایش خانگی»؛ فرصت یا تهدید؟!

پایگاه رهنما:

اواخر مردادماه امسال بود که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از نهایی شدن پیش‌نویس یک آیین‌نامه برای مدیریت بهتر «شبکه نمایش خانگی» خبر داد. شبکه‌ای که برای نمایش فیلم و سریال‌های خارج از چرخه متعارف سینما و تلویزیون ایجاد شده و در نوع خودش خوبی‌ها و بدی‌های قابل تأملی دارد. خوبی‌ها و نقاط قوتی مثل فراهم شدن فضا برای ابتکار و تولید آثار هنری متنوع و شکستن انحصارها و بدی‌ها و خطراتی مثل، ضعیف شدن ساز و کارهای نظارتی بر روی محتوای آثار تولید شده و آسیب‌های فرهنگی بعدی آنها.

حالا وزیر ارشاد اعلام کرده است که جزئیات پیش‌نویس تهیه شده برای اصلاح آیین‌نامه شبکه نمایش خانگی – که در بین مردم و اهالی رسانه به VODها معروف هستند – در مذاکره‌های طولانی با پیمان جبلی رئیس رسانه ملی به سامان رسیده و به زودی اعلام می‌شود.

• زخمی که نباید چرک کند!

از چند سال پیش تاکنون، بارها و بارها صاحب نظران دلسوز حوزه فرهنگ و هنر، نسبت به وضعیت رها شده «شبکه نمایش خانگی» و محتوای آن هشدار داده‌اند و خواستار تدبیر جدی مسئولان نظام برای سر و سامان دادن به این عرصه شده‌اند.

البته محمدمهدی اسماعیلی وزیر ارشاد سوم مردادماه امسال گفته بود: «اینکه با صداوسیما درباره وضعیت شبکه نمایش خانگی دچار اختلاف‌نظرهایی باشیم، موضوعی طبیعی است، اما این اختلاف نظرها به این معنی نیست که بخش نظارت نمایش خانگی رها شده باشد، بلکه این نظارت همچنان توسط "ساترا" (سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر، وابسته به رسانه ملی) صورت می‌گیرد».

وی همچنین با تاکید بر برپایی جلسات متعدد مشترک میان مسئولان وزارت فرهنگ با مدیران صداوسیما برای حل اختلاف‌نظرها در حوزه شبکه نمایش خانگی تاکید کرده بود: «در حال حاضر با همیاری رئیس سازمان صداوسیما به دنبال حل و فصل مسائل مرتبط با شبکه نمایش خانگی هستیم و وزارت فرهنگ درباره نتایج این جلسات کاملا تابع قوانین است».

آنطور که از ظاهر قوانین بر می‌آید، نظارت بر شبکه نمایش خانگی به عهده صدا و سیماست؛ مسئله‌ای که باید در عین نظارت مسئولانه، با وسعت دید و در نظر گرفتن ذائقه عموم مخاطبان و بستن راه‌های نفوذ فرهنگی دشمن همراه باشد.

• خطر رها شدگی

محمدرضا عباسیان مدیرعامل اسبق موسسه رسانه‌های تصویری، در اواخر فعالیت دولت گذشته که هنوز نظارت بر شبکه نمایش خانگی بطور کامل در انحصار دولت وقت بود، در گفتگویی به نقد وضعیت این فضا پرداخته و گفته بود: «آنچه این روزها ما از خروجی سریال‌های نمایش خانگی می‌بینیم نوعی بی برنامه‌گی در این حوزه و کنترل محتوا در آن به نوعی رها شده است. البته این موضوع فقط درباره نمایش خانگی نیست؛ بلکه در سینما هم همین مسائل دیده می‌شود».

این فعال فرهنگی، با اشاره به اینکه حمایت از حقوق مصرف کننده در شبکه نمایش خانگی وجود ندارد، خاطرنشان کرده «وزارت ارشاد حتی سوال نمی کند که این چه اثری است که با برچسب فرهنگی روانه بازار می‌کنید. برای تولید شیر خوراکی و بخاری برقی و هزار و یک مورد دیگر استاندارد هایی وجود دارد اما ارشاد هیچ استانداری برای تولید این آثار در نظر نگرفته است! از همه این موضوعات که بگذریم می‌رسیم به بحث جدی در خصوص اینکه سریال‌سازان ما در شبکه نمایش خانگی اصلاً چه محتوایی را روانه بازار می کنند. اگر به کارها نگاهی بیاندازیم متوجه می شویم محتواهای بیشتر آثار سرشار از خشونت است. فیلمنامه ها پر است از شخصیت های نا امید و پرخاشگر».

به گفته عباسیان «مصرف مواد و مشروب و روابط خارج از عرف به شکل غیر قابل باوری در حال عادی‌سازی شدن است. زمانی که می گوییم اثری پروانه ساخت از وزارت ارشاد دارد یعنی نباید این مسائل را در سریال ببینیم. ای کاش حداقل بگویند پروانه ساخت از وزارت ارشاد نداریم. سازمان سینمایی در چند سال اخیر ضربه زیادی به خاطر همین مسائل خورد. باید راهکارهای جدیدی انتخاب کرد و به استانداردهایی در این حیطه رسید تا اگر اثری خلق می شود محتوای خوبی داشته باشد و بتواند به سازمان سینمایی کمک کند نه اینکه تیشه به ریشه خود بزند».

در شرایطی که دشمن، برای زدن ریشه‌های فرهنگ و هویت ملی و دینی مردم ما و نابودی آن، از هیچ ترفند و ابزاری چشم‌پوشی نمی‌کند، سهل‌انگاری در این حوزه، معنایی جز هم‌داستانی خواسته یا ناخواسته با دشمن ندارد و باید جلوی ای رویه خطرناک و خانمان‌برانداز گرفته شود.