دو سال پیش که سروکله کرونا پیدا شد و از دنیای واقعی و آدم های آن فاصله گرفتیم حضور ما در شبکه های اجتماعی و دنیای مجازی آن پر رنگ تر از قبل شد. غافل از اینکه در همین جا هم هستند کسانی که نباید به آن ها اعتماد کرد و گول حرف های خوب و صفحه های رنگارنگ شان را خورد. اما کم نبودند کسانی که اعتماد کردند و ضربه خوردند. از کالاهایی که خریدند و هرگز به دست شان نرسید تا کالاهایی که به دست شان رسید و همانی نبود که سفارش داده بودند. بعد از آن بود که دست به دامن پلیس فتا یا همان ناظران بر تخلفات و جرایم اینترنتی و رسیدگی به شکایات در همین زمینه شدند. پلیسی که در دو سال گذشته و با همه گیری کرونا سرشان شلوغ تر شده و نیاز به حضور آن ها از پیش محسوس تر.
رونق خرید و فروش اینترنتی
در چند سال اخیر به ویژه در دوسال گذشته که کرونا بساط خود را گسترده، خرید و فروش اینترنتی رونق گرفته است. با محدودیت هایی که بیماری کرونا ایجاد کرد و به دنبال آن بسیاری از مراکز خرید فعالیت خود را کم کردند و یا نگرانی از بیماری افراد بسیاری را از خرید های حضوری منصرف کرد، درست همان وقت بود که مراجعات مجازی برای خرید و فروش در صفحات شبکه های اجتماعی و مجازی افزایش چشم گیری پیدا کرد. اما در این جا هم کلاهبرداران مترصد فرصتی بودند و هستند تا اهداف خود را پیاده کنند.
در همین باره سرهنگ علی محمد رجبی رییس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا گفته در سال جاری بیش از 30 درصد جرایم پلیس فتا را کلاهبرداری های اینترنتی تشکیل داده است که به روشنی نشان دهنده افزایش این نوع کلاهبرداری است و همچنان هم این روند افزایش صعودی را نشان می دهد.
البته که پلیس فتا که متولی رسیدگی به جرایم مجازی است در دو بخش پیشگیری وضعی و پیشگیری اجتماعی اقداماتی را انجام داده است. «سامانه شاپرک» یا همان سامانه شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی و فعال کردن «رمز پویا» از جمله کارهای مفیدی است که در بخش پیشگیری وضعی انجام داده و تولید انواع محتواهای رسانه ای با تمرکز بر فرهنگ سازی از جمله فعالیت آن هاست که در بخش پیشگیری اجتماعی انجام داده اند. در همین باره پویش «خرید امن» طراحی و توسط پلیس پیاده سازی و اجرا شد که در آن خرید های اینترنتی با شرایط مناسب تری انجام می شود.
کودکان و نوجوانان با توجه به ویژگی هایی که مختص سن آنهاست حساس ترین و آسیب پذیرترین گروه حاضران در فضای مجازی هستند. آن ها برای فعالیت و حضور داشتن و خرید در فضای مجازی اشتیاق زیادی دارند و این دقیقا همان نکته ای است که کلاهبرداران از آن آگاهی دارند و آن را ابزار سوءاستفاده از بچه ها قلمداد می کنند. در دوره اپیدمی کرونا هم که بچه ها در فضای مجازی بیش از قبل حاضرند و لوازم التحریر و نیازمندی های خود را از آن تهیه می کنند، کلاهبرداران در اشکال مختلف از آنها به نفع خود بهره برداری می کنند. مثلا در قبال خرید آنها بیعانه و یا وجه کامل دریافت می کنند، اما در عوض یا کالای ناقص و یا معیوب می فرستند و یا اکانت بازی خریداری شده را واگذار نمی کنند و یا در دسترسی آنها محدودیت هایی ایجاد می کنند و یا اساسا دیگر پاسخگوی تماس آنها بعد از پرداخت وجه نیستند. در همین باره پلیس فتا به میدان آمده و در شبکه شاد حاضری زده تا اگاهی بخشی کند به دانش آموزان و راه و چاه حضور و اعتماد در شبکه های اجتماعی را به آنها بیاموزد. راه اندازی کانال پلیس فتا در شبکه های اجتماعی دانش آموزی یا همان شاد و انتشار محتوای آموزشی مختلف با موضوعات مرتبط در این باره از جمله درباره سواد رسانه ای و فعالیت و همکاری بچه ها به عنوان همیار پلیس فتا از جمله آن هاست.
آمار و ارقام گواهی می دهد که حضور بچه ها به وقت خرید در فضای وب کم رنگ نیست. کودکان و نوجوانان 10 درصد خریداران اینترنتی را در کشور ما تشکیل می دهند. خریدهایی که در بخش قابل توجهی از آنها اعتماد به سمت بی اعتمادی سوق پیدا می کند و کمترین تبعاتی که در چنین مواقعی گریبان بچه ها را می گیرد، این است که در آنها بی اعتمادی شکل می گیرد که بازسازی آن به مراتب دشوارتر است و یا بچه ها را دچار تشویش و اضطراب می کند که والدین باید کاملا مراقب حضور و فعالیت بچه ها در این فضا باشند که گاهی جبران این مسایل و حل آن ها زمان بر و چه بسا گاهی نشدنی ست.
کلاهبردار وقتی به هدف خود می رسد که نا آگاهی میبیند. کلاهبرداران با مهندسی اجتماعی و زبان چرب و نرمی که به کار می برند فضا را برای بهره برداری خود مساعد می کنند. بنابراین لزوم داشتن سواد رسانه ای و کسب آگاهی های لازم توسط خانواده ها و انتقال آنها به بچه ها زمینه بروز بسیاری از این مسائل موجود در فضای مجازی را از بین می برد و یا کاهش می دهد. پلیس فتا در همین باره علاوه بر رسیدگی به مشکلاتی که در فضای مجازی گریبان قربانیان را گرفته، آگاهی بخشی هم در اشکال مختلف انجام می دهد تا در حد امکان از بروز مشکلات جلوگیری کند. از تولید محتواهای آموزشی گرفته تا اطلاع رسانی در رسانه های مختلف. اما آنچه مهم است این است که ما باید بدانیم حضور در محیط های مجازی و تحت وب مختصات خودش را دارد که قبل از حضور باید با آنها آشنا باشیم و از منابع مطمئن اطلاعات لازم را کسب کنیم و در صورت بروز مشکل با مراجعه به هنگام به پلیس فتا از آنها کمک بگیریم.
ارسال نظرات