۱۰ شاخص کلیدی برای تشکیل دولت جدید

پایگاه رهنما:

دولت دوازدهم آخرین روزهای خود را سپری می کند و دولت سیزدهم در شرف شکل گیری است. یکی از مباحث مهم این روزهای کشور، تشکیل کابینه جدید و دولتمردان کارآمد است. این دولتمردان با چه ملاک و معیارهایی باید انتخاب شوند و چگونه دولتی را شکل دهند؟ برای یافتن پاسخ این پرسش مهم و اساسی به سراغ بیانات و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی رفته ایم و برخی از اصلی ترین این ملاک ها را مرور می کنیم.

1- در مسیر امام و انقلاب

دولتمردان باید از منظر فکری و کارنامه ای، در مسیر آرمان ها و اهداف امام و انقلاب باشند. چرا که هرچه از این معیار فاصله بگیریم، ضربه می خوریم و تجارب پیشین این مسئله را اثبات کرده است. رهبر انقلاب درباره این ملاک می فرمایند؛ «شعار و گفتمان دولت است كه منطبق بر شعار و گفتمان امام و منطبق بر شعارها و گفتمان هاى انقلاب است؛ اين خيلى چيز باارزشى است. اين را هيچ كس نمى‏تواند ناديده بگيرد. هر دلبسته‏ به انقلاب، اين را قدر مى داند؛ هر كسى كه پيشرفت كشور را با هدايت انقلاب و با كارگردانى انقلاب تصور مى‏كند، بايد اين را قدر بداند.» (2/6/87)

2- استکبارستیز

دولت مطلوب در برابر استکبار و زورگویی های آن اهل کرنش و سازش نیست. این معیار یک معیار انتزاعی و ذهنی نیست و با متن تصمیمات و اقدامات دولت مرتبط است.

«استكبار از هر دولتى و از هر نظامى سر بزند آفت براى بشريت است. البته امروز آمريكا و صهيونيسم مظهر استكبارند؛ ليكن هر جا، هر كس، هر دولتى و هر مجموعه‏اى كه نسبت به ديگران استكبار بورزند، آفتى در جامعه‏ى بشرى و در نظام زندگى انسان به وجود مى‏آورند. ستيزه با اين حالت هم يك حالت مطلوب اسلامى است». (2/6/87)

3- تابع قانون

دولتمردان باید خود را مطیع قانون بدانند و ملاک و معیار برای آنان قانون باشد. دولتمردی که به هر بهانه ای قانون گریزی می کند، راه را برای تخلف و انحراف باز کرده و دیگران را نیز به همین مسیر دعوت می کند و در نهایت به مجموعه تحت امر خود و کل کشور آسیب می زند.

«قانون، ريل حرکت دولت است و اگر به هر دليلي از آن خارج شويد کشور و مردم، صدمه مي بينند». (6/6/92)

4- اهل فکر و پژوهش

توجه به فکر و پژوهش و دوري از شتابزدگي و تصميم هاي نسنجيده و ناپخته، يکي ديگر از شاخص هاي دولت مطلوب از منظر رهبر انقلاب مي باشد. بطوريکه رهبر انقلاب با توصيه مؤکد به دولت براي استفاده از ظرفيت خوب کارشناسان داخلي در همه زمينه ها و عرصه ها تأکيد دارند: «بايد قبل از هر اقدام و حتي هر اظهار نظر و موضع گيري، مطالعات کارشناسي لازم انجام شود چرا که هزينه برطرف کردن تبعات منفي کارهاي ناپخته و سخنان ناسنجيده بسيار زياد است». (6/6/92)

5- اهل تحول

مروری بر بیانات چند سال اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی نشان می دهد تحول یکی از کلیدواژه ها و اهداف اصلی ایشان در حکمرانی است و هیچ مجموعه ای اولاتر از دولت برای این تحول نیست. دولتی که از ايجاد تغيير و تحولي که زمينه هاي رشد و توسعه و تعالي کشور در همه زمينه هاي موجود را مهيا مي کند، ترس و واهمه داشته باشد، يقيناً نيز نخواهد توانست پيشرفت چنداني داشته باشد. در واقع دولت باید شجاع و جسور باشد و آنگاه که تشخيص داد ساختار و يا سياستي نادرست و غيرمعقول است، با قاطعيت تمام در اسرع وقت آن را اصلاح نموده و در جهت بهبود آن برآيد.  براي همين رهبر انقلاب مي فرمايند: «نفس اينكه انسان حالت دليرى در مقابل مشكلات داشته باشد و تصميم بگيرد كه براى رفع مشكلات اقدام بكند، چيز باارزشى است». (2/6/87)

6- خادم مردم

مردم امروزه با مشکلات متعددی روبه رو هستند و دولتمردان به دلایل مختلف نتوانسته اند پاسخ درخوری به این مشکلات بدهند. دولت جدید باید تلاش خود را در این زمینه دوچندان کند و افرادی را بکار گیرد که اهل خستگی نباشند. خدمت به مردم بخصوص اقشار آسيب پذير و مستضعفان که زحمات بسياري براي انقلاب کشيده اند، در اصل يکي از اهداف عاليه انقلاب است که امام راحل و مقام معظم رهبري(مدظله العالی) نيز بارها و به کرات مسؤلان مختلف دولتي را نسبت به اين امر توصيه هاي فراوان نموده اند. بگونه اي که مقام معظم رهبري(مدظله العالی) خدمت به مردم را گفتمان اصلي دولت اسلامي و فلسفه وجودي مسؤلان دانسته و تأکيد دارند که: «هيچ مسأله اي نبايد مسؤلان را از خدمت به مردم غافل کند». (2/6/92)

7- ضدفساد

فساد اژدهاي هفت سري است که سخت جان بوده و به آساني از بين نمي رود. سختي مبارزه با فساد و ايجاد سلامت اقتصادي به حدي است که ممکن است برخي دولت ها مدعي مبارزه با فساد باشند اما در عمل اقدامي مؤثر نکنند.

براي همين است که رهبر انقلاب با بيان اينکه «منصب حکومتي جايگاه وسوسه انگيز قدرت و منابع مادي است» به دولت توصيه مي کنند «مانند يک چشم بصير و يک نورافکن قوي و دائم، مراقب باشيد دستگاه تحت مديريت شما از وسوسه فساد، دور و در امان بماند». (6/6/92)

8- دارای نگرش فرهنگی

مشکلات اقتصادی در سال های اخیر مقوله فرهنگ را مظلوم تر از پیش کرده است اما چه کسی که نداند زیربنای این انقلاب و نظام فرهنگی است و کلید حل بسیاری از مشکلات نیز همین مسئله است. لذا در انتخاب دولتمردان باید به نگرش های فرهنگی نیز اهتمام داشت.

«فرهنگ به معناي هوايي است که ما تنفس مي کنيم. اگر اين هوا تميز باشد آثاري دارد و اگر کثيف باشد آثار ديگري دارد. فرهنگ يک کشور مانند هواست. اگر بخواهيم مصرف توليدات داخلي به معناي واقعي کلمه تحقق يابد، بايد فرهنگ توليد داخلي در ذهن مردم جا بيفتد». (1/1/93)

9- ضداشرافیت

ساده زيستي و پرهيز از تجمل گرايي يکي ديگر از ويژگي هاي دولت مطلوب در انديشه هاي رهبر انقلاب است. توضيح اينکه دولتمردان عادل و مردمي بايد ساده زيست و تجمل گريز باشند، زيرا تجمل گرايي دولت پيامدهاي متعددي اعم از افزايش مخارج دولتي، ايجاد فاصله و شکاف بين مردم و دولت، افزايش مشکلات طبقات مستضعف و مواردي از اين قبيل را در پي دارد که موجبات از هم گسيختگي جامعه را فراهم مي کند.

در اهميت وجود اين شاخصه در دولت اسلامي، رهبر انقلاب بيان مي دارند: «ساده زيستي چيز بسيار با ارزشي است. ما اگر بخواهيم تجمل و اشرافيگري و اسراف و زياده روي را که واقعاً بلاي بزرگي است، از جامعه مان ريشه کن کنيم، با حرف و گفتن نمي شود، که از يک طرف بگوييم و از طرف ديگر مردم نگاه کنند و ببينند عمل مان جور ديگر است! بايد عمل کنيم. عمل ما بايستي مؤيد و شاهد بر حرف هاي ما باشد تا اينکه اثر بکند». (2/6/87)

10- صبور و نقدپذیر

داشتن مسئولیت در سطوح کلان با مشکلات فراوانی روبروست و به طور طبیعی نقدهای زیادی هم وارد می شود. نقدهایی که لزوماً همگی درست نیستند. اما دولتمردان در برابر نقد و منتقد باید چگونه باشند؟

« لزومي ندارد که انسان بخواهد به هر مطلب يا انتقادي، پاسخ دهد زيرا در برخي موارد سکوت بهتر است ضمن آنکه هر حرفي هم که بر ضد ما زده شود اينگونه نيست که حتماً در ذهن افراد جامعه تأثير بگذارد و مورد قبول قرار گيرد . . . انتقاد بايد باشد اما انتقاد بايد با لحن خوب و منصفانه باشد و هدف از آن نيز بي آبرويي و سبک کردن طرف مقابل نباشد که اين روش قطعاًَ غلط است . . . پاسخ به انتقادها هم بايد منطقي و با خونسردي داده شود». (5/6/93)