میراث ماندگار شیخ عبدالحسین (ره)

پایگاه رهنما:

«عبدالحسین» در چنین خانواده‌ای متولد شد. خانواده ای که ثمره عشقشان به ائمه هدی (ع) در علم نافع او جلوه کرد؛‌ علمی که شیعه تا ابد خود را مدیون آن می‌داند.

علامه عبدالحسین امینی با همین عشق بود که به دنبال فراگیری معارف اهل بیت (ع) بر آمد. لذا مقدمات علوم دینی را در تبریز فرا گرفت و در محضر استادان و علمای بنامی چون سید محمد مولانا صاحب کتاب مصباح المساکین، سید مرتضی خسروشاهی و شیخ حسین صاحب کتاب هدیة‌الانام تلمذ کرد.

در همین دوره بود که الفیه ابن مالک (هزار بیت در باره صرف و نحو ادبیات عرب به زبان عربی) را حفظ کرد، اما آنچه بیشتر ذوق ادیبانه و شور عاشقانه او را اقناع می‌کرد، حفظ اشعار گوناگون درباره امام علی (ع) بود. همین عشق در وجود علامه امینی بطور گسترده ای نضج یافت تا وی را به سفر به نجف اشرف ترغیب کرد. در شهری که همواره می‌توانست در جوار مولایش به تحصیل و تحقیق بپردازد.

ایشان همچنین در حوزه فلسفه «ثمرات الاسفار»ا در دو جلد تدوین و در حوزه فقه و اصول نیز حاشیه‌ای کلان بر دو کتاب سترگ «مکاسب» و «رسائل» شیخ انصاری می‌نگارد. در همین دوره است که به دلیل تلاش های علمی خود از جانب حضرات آیات آن روزگار، اجازه اجتهاد می‌گیرد.

ایشان به سوی تفسیر قرآن کریم هم جذب شده و برخی آیات قرآن کریم را در سوره های اعراف، واقعه و مومن مورد بحث و تحلیل قرار می‌دهد، اما تمامی این کارهای بزرگ مقدمه‌ای است بر رسالتی که از سوی امامان(ع) بر دوش او نهاده شده بود و او عمر خود را با تمام وجودش صرف آن کرد؛ کاری عظیم که تا ابد شیعه و شیعیان را مدیون خود کرد تا بتوانند از چشمه جوشان علم و دریای معرفتی که در کتاب شریف «الغدیر» جمع شده است، هر یک به اندازه وسع خود جرعه‌ای برای معرفت نسبت به ائمه (ع) به ویژه امام علی (ع) بنوشند.

اثر نامدار علامه امینی دائرةالمعارف یازده جلدی «الغدیر» است که به زبان عربی (22 جلد به‌زبان فارسی) نوشته شده و خلاصه آن به چند زبان ترجمه شده است؛ این در رأس تألیفات علامه و حاصل زحمات 40 ساله اوست. الغدیر به بررسی تفصیلی مسئله ولایت ائمه هدی (ع) از جنبه‌های گوناگون تاریخی، تفسیری، روایی و حدیثی، فقهی، ادبی، کلامی و اصولی پرداخته است.

مرحوم دکتر «سیدجعفر شهیدی» مستقیماً از مرحوم علامه امینی نقل کرده است که او برای تألیف الغدیر، ۱۰ هزار جلد کتاب را از ابتدا تا انتها خوانده و به صد هزار جلد کتاب نیز مکرر مراجعه کرده است. بنابر این نقل، علامه امینی در تألیف این اثر، از یکصد هزار جلد کتاب به طور مستقیم و غیرمستقیم بهره برده است.

علامه امینی زندگی خود را وقف تألیف این کتاب کرده و روزی 18 ساعت شبانه‌روز برای به ثمر رسیدن الغدیر تلاش کرده است. یکی از سه شاگرد ممتاز ایشان مرحوم آیت‌الله محقق طباطبایی می‌گوید که ایشان در سفری که به هند و سوریه تشریف بردند و کتابخانه‌های آنجا را دیدند ۱۸ ساعت (در شبانه روز) کار می‌کردند و یادداشت برمی‌داشتند که الان این یادداشت‌ها در دو جلد به نام «ثمرات‌الأسفار» موجود است.

ویژگی مهم این اثر استفاده بی‌واسطه از آثار اجماعی اهل سنت در اثبات ولایت و عقاید شیعه امامیه است. اثر علامه امینی علاوه بر جهان اسلام، امروزه از جمله مراجع اولیه پژوهشی شیعه‌شناسان در کرسی‌های دانشگاهی غرب است.

تلاش ایشان برای مکتب شیعه آنچنان زیاد بود که  باعث ضعف جسمانی ایشان شده و در نهایت منجر به بیماری و زمین‌گیر شدنشان در دو سال آخر عمر پربرکتشان شد.  در نهایت نیز در ظهر روز جمعه 12 تیر ماه 1349ه. ش عمر پرثمر این عالم گرانقدر به پایان رسید و صاحب الغدیر، آن پیر فرزانه و پر مایه، پس از 68 سال تلاش و کوشش، به دیدار یار شتافت تا در جوار مولایش علی (ع) زندگی ابدی را آغاز کند.

روایتی از زبان این علامه نقل شده و در آن گفته است: «هر کس بعد از صلوات "و عجل فرجهم" بگوید، من او را در ثواب نوشتن الغدیر شریک خواهم کرد».