خواب ناخوش بایدن برای عراق

پایگاه رهنما:

جو بایدن رئیس جمهور منتخب آمریکا با مسائلی در سیاست خارجی روبروست. با وجود ابهامات در مورد سیاست های بایدن در رابطه با غرب آسیا ، به ویژه عراق ، در تحلیلی توسط فارین پالسی، فرهاد علا الدین  رئیس شورای مشورتی عراق و مشاور سیاسی دو رئیس جمهور گذشته عراق و کنت پولاک محقق موسسه اینتر پرایزآمریکن، بحران اقتصادی در عراق و چالش آن را برای دولت جو بایدن برجسته کرد و گفت که : « بحران جدید عراق آخرین چیزی است که جو بایدن به آن نیاز دارد.»

دولت عراق با مشکلات اقتصادی بسیاری  روبروست و عناصر ساختاری زیادی در بروز شرایط وخیم اقتصادی این کشور نقش دارد. بنابر تحلیل علاالدین و پولاک:« فساد و ضعف حاکمیت ،  وابستگی بالای اقتصاد عراق به سیاست های دولت ،کاهش بی سابقه قیمت جهانی نفت و گسترش کرونا ویروس، اصلی ترین مشکلات اقتصادی این کشور هستند. به ویژه در سال2021 ، این مشکلات اقتصادی به یکدیگر گره خورده اند و این پتانسیل را دارند که سیستم سیاسی و اجتماعی بی ثباتِ در عراق را، ناپایدار کنند. دولت عراق با مشکلات اقتصادی و دشواری در پرداخت حقوق کارمندان روبرو است. علاوه بر این ، ذخایر بانک مرکزی عراق به شدت سقوط کرده و برای پرداخت مستقیم حقوق و تأمین خدمات ضروری و هزینه های عملیاتی با مشکلات فراوان روبرو است.»

گفتنی است، ایالات متحده آمریکا  خود در دوره ترامپ و در حال حاضر به واسطه اجرای سیاست هایی مانند عدم صدور مجوز برای دسترسی دولت عراق به منابع و در آمدهای نفتی و همچنین جلوگیری از فعالیت های اقتصادی گسترده بازیگرانی چون چین ،روسیه و ایران در این کشور به عمد زمینه ساز مشکلات اقتصادی  فراوانی شده است. به واسطه مشکلات طرح شده عراق به سمت بحران مالی پیش می رود که  می تواند منجر به درماندگی سیستم سیاسی کشور شود و ممکن است  به واسطه بازی پیچیده و خطرناک دمکرات ها مرحله جدیدی از اختلافات فرقه ای را به همراه داشته باشد.

نکته مهم آن است که آمریکا خود ریشه اصلی مشکلات اقتصادی عراق می باشد و برای حل زیر بنایی آن نه تنها هیچ کمکی به دولت عراق  نمی کنند بلکه همواره با همکاری همپیمانان منطقه ای خود به کارشکنی و  ایجاد مانع مشغول است. به شکلی که مشکلات اقتصادی، دولت عراق را با تهدید جدی روبرو کرده است. امّا فراتر از مشکلات اقتصادی، اصرار مردم و اکثریت دولتمردان عراق بر خروج نیروهای آمریکا از کشورشان و رویارویی با گروه های مقاومت و ایران و همچنین ناتوانی آمریکا برای  تأمین امنیت نیروهای خود در عراق از چالش های مهم سیاسی- امنیتی و تهدیداتی است که ممکن است دولت بایدن با آن روبرو باشد. اگر چه علاالدین و پولاک سعی دارند نفوذ منطقه ای ایران در عراق را بعنوان چالش اصلی مطرح کنند . اما واقعیت آن است که آمریکا  راهی غیر از پایان دادن به حضور غیر قانونی نظامیان خود در عراق ندارد و این چالش اصلی آقای بایدن است. به همین دلیل علاالدین و پولاک معتقدند اگر ایالات متحده از فرصت نخست وزیری مصطفی الکاظمی ، تکنوکراتِ نسبتاً نزدیک به ایالات متحده استفاده نکند ، گروه های مقاومت به دنبال پر کردن خلا و گرفتن موقعیت خواهند بود.

 در همین راستا دولت بایدن برای تقویت جایگاه آمریکا در عراق علاوه بر اینکه بسته های تشویقی و حمایتی برای رفع مشکلات  اقتصادی این کشور در نظر گرفته است؛ تلاش دارد تا آلترناتیوی به نام داعش و گروه های جنگ طلب افراطی را در برابر ایران و گروهای مقاومت بازیابی کند. اگر این موضوع را در کنار تشدید اختلافات فرقه ای در نظربگیریم می توان خواب بایدن برای عراق آینده را تعبیر کرد.

 بنابراین با در نظر گرفتن چارچوب کلی که مشاورانی چون علاالدین و پولاک ارائه می کنند. می توان حوادث اخیر عراق را طی  ماه های گذشته در همین قالب مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. دولت بایدن در صدد است با ایجاد گسل های فراوان در میان گروه های مقاومت در عراق، سوریه، لبنان زمین بازی را به نفع خود تغییر دهد. حملات مکرر به کاروان های حامل تجهیزات لجستیک نظامیان آمریکایی در عراق در راستای بدبین نمودن مردم و حکومت مرکزی عراق به گروه های مقاومت بوده تا بدین وسیله علاوه بر حذف ارتش مردمی حشد الشعبی موقعیت نیروهای نظامی ارتش آمریکا را در عراق را تقویت و حضور آن را توجیه نماید.

از طرف دیگر بایدن و مشاورانش ایده تجزیه طلبی عراق را در سر می پرورانند و تلاش دارند تا با اجرای این پروژه قدرت شیعه و گروه های مقاومت را در منطقه متعادل نمایند و همواره با در اختیار گرفتن قدرت مرکزی عراق، منافعشان را پیگیری نمایند.

بنابراین تا زمانی که دولت مرکزی عراق برنامه متمرکز و مستقلی از آمریکا برای رفع مشکلات اقتصادی و همکاری سازنده با همسایگان از جمله ایران را در پیش نگیرد، اعتراضات و وضعیت بغرنج اقتصادیش حل نمی گردد بلکه امنیت موجود به واسطه نیروهای مقاومت و مردمی نیز از دست خواهد رفت.