رونمایی از هشت عنوان کتاب حوزه روابط بین الملل و گفتمان مقاومت در تهران

پایگاه رهنما:

مراسم رونمایی از کتاب های منتشر شده از سوی موسسه اندیشه سازان نور در محل این پژوهشکده مطالعاتی در تهران برگزار شد.

در این مراسم دکتر کمالی در ابتدا زمینه ای از فعالیت ها و کتاب های منتشر شده از سوی موسسه اندیشه سازان نور را عنوان کردند و در عین حال نقدهایی را متوجه حوزه کاربرد کتاب ها برشمردند.

در نقد نخست دکتر کمالی عنوان داشت که متاسفانه بواسطه کمبود بودجه، در اولین مرحله بودجه های پژوهشی است که حذف می شود و این مشکل بزرگی است.

مشکل سازماندهی عیب و نقد دوم اعلام شده بود که هم به دلیل وجود مافیای موجود در بازار کتاب و هم نحوه سازماندهی فروش کتاب ها مورد نقد قرار گرفت، از جمله به گفته دکتر کمالی بیشتر کتاب های موجود در بازار ترجمه ها و موضوعات غیرضروری هستند که چندان به پیشبرد امور در کشور کمکی نمی کند.

ضعف سوم در حوزه کتاب نیز مسئله فکری عنوان شد، چون افراد پژوهشگر کمتر مورد حمایت قرار گیرد و همین عدم حمایت باعث شده تا کتاب سازی جایگزین کتاب نویسی شود و مسائل مالی مانع کتاب نویسی واقعی از سوی پژوهشگران شده است و همین موضوع باعث شده تا کتاب های بنیه علمی لازم را نداشته باشد.

به گفته دکتر کمالی این سه مشکل باعث شده تا حوزه کتاب مورد غفلت واقع شود، اگرچه موسسه اندیشه سازان نور تلاش داشته تا هم در بخش مسائل مالی، هم پخش و سازماندهی کتاب و هم نویسندگان واقعی مشکلات را برطرف کند.

در ادامه دکتر کمالی از نویسندگان کتاب ها خواست تا به معرفی کتاب خود بپردازند.

نگاهی به کتاب اخوان المسلمین سوریه توسط دکتر فرزان شهیدی

دکتر فرزان شهیدی به معرفی کتاب اخوان المسلمین سوریه پرداختند و در ابتدا دلایل اهمیت سوریه را از ابتدای انقلاب اسلامی تا کنون برشمرد.

دکتر شهیدی شناخت اخوان المسلمین سوریه را با توجه به جایگاه این سوریه دارای اهمیت بیشتری برشمرد که در کتاب مذکور به این گروه پرداخته شده است.

با توجه به کمبود منابع درباره اخوان المسلمین سوریه به طور خاص، اهمیت کتاب مذکور بسیار بیشتر است که دکتر شهیدی به آن پرداخت و افزود غنی سازی منابع کتاب خانه ای ضرورت پرداختن به اثر مربوط بوده است.

به گفته دکتر شهیدی، کتاب اخوان المسلمین سوریه شامل چهار فصل است که  درباره موضوعاتی از جمله نحوه شکل گیری و تاریخچه، روابط خارجی این گروه و در نهایت بحران داخلی این گروه مورد بحث قرار گرفته است.

به گفته نویسنده در این کتاب درباره خواستگاه فکری و سلفی گرایی اخوان المسلمین سوریه در کتاب بحث صورت گرفته است و در این کتاب جمع بندی شده که این گروه در سوریه هم دارای انگیزه های ایدئولوژیکی بوده و هم واکنش محور بوده است و در تقابل با نظامی قرار گرفته که این نظام سیاسی حاکم در مقاطعی مجبور به سرکوب این گروه شده است.

توجه به رهبران گروه اخوان المسلمین و اهداف و رویکردها و عملکرد آن در سوریه تا قبل از بحران تا سال 2011 در کتاب مورد بحث واقع شده است.
 در این کتاب گفته شده نسبت های دیگر گروهای سوری از جمله داعش با اخوان المسلمین نیز مورد بررسی قرار گرفته و در فصل روابط خارجی نیز به موضوع روابط اخوان با کشورهای خارجی از جمله رابطه این گروه با ترکیه پرداخته شده است. همچنین روابط کشورهای دیگری از جمله عربستان، ایران، روسیه و کشورهای غربی و رژیم صهیونیستی نیز با اخوان المسلمین سوریه در بخش روابط خارجی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

در فصل چهارم اخوان المسلمین پس از بحران تحت عنوان اخوان در دوراهی درباره رویکرد این گروه با دولت درباره ادامه مبارزه و یا مصالحه با دولت مرکزی دمشق مورد بحث قرار گرفته است.

همچنین در بخش جمع بندی، چشم انداز این گروه مورد بررسی قرار گرفته و نویسنده نتیجه گرفته است که افول اخوان المسلمین در مصر بر جایگاه این گروه در سوریه تاثیر گذاشته است. همچنین اختلافات درونی اخوان المسلمین به دلیل رقابت دو طیف رادیکالی و مبارزه جو در مقابل طیف اعتدال گرا مورد بحث قرار گرفته است  و با توجه به در دست داشتن رهبری این  گروه از سوی اعتدال گرایان، امید بیشتری به ادامه حیات اخوان المسلمین سوریه است.

نویسنده در پایان موضوع پرونده ادلب سوریه را بسیار مرتبط با وضعیت اخوان المسلمین عنوان کرد و تاکید کرد که حل موضوع ادلب سوریه تاثیر بسیاری بر وضعیت اخوان خواهد داشت، مضاف بر این که آشتی دولت ترکیه با دولت دمشق نیز بر رویکرد اخوان با دولت مرکزی تاثیرگذار خواهد بود.

دکتر پاکدامن و نگاهی به شکاف های داخلی رژیم صهیونیستی

«کتاب اسرائیل: ادامه با خاتمه» نیز کتابی بود که از سوی دکتر پاکدامن، نویسنده کتاب، تهیه و معرفی شد.

به گفته نویسنده مخاطب کتاب می تواند محققان دانشگاهی، تصمیم گیرندگان و سایر علاقه مندان باشد و موضوع کتاب درباره مهمترین بحران های داخلی رژیم صهیونیستی است.

به گفته نویسنده، سه عامل باعث عدم تمرکز رهبران این رژیم به مسائل داخلی خود شده است:

نخست، مهاجر پذیری این رژیم، اتکا به آمریکا و در نهایت بحران زی بودن رژیم صهیونیستی که به طور دائم در جنگ به سر می برد.

نویسنده همچنین این سه عامل را باعث اختلافات و کشمکش داخلی در رژیم صهیونیستی شده که نفرت پراکنی داخلی در میان گروه های داخلی تشدید شود و خرده قومیت های قومی و صنفی هویت ملی این رژیم را تخریب کرده است.

گفته شده است که کتاب مذکور در شش فصل تهیه شده است.

به گفته نویسنده در فصل اول با رویکردی بیابینی میان فرد محوری و جامعه محوری به مسائل پرداخته شده و از فصل دوم به صورت مورد شکاف های مختلف بررسی شده است و در فصل دوم شکاف های مذهبی و رویکردهای جدید جریان های مذهبی و تفاوت این گروه های مذهبی مورد بررسی قرار گرفته شده است.

دکتر پاکدامن، اعتراضات داخلی بویژه در میان شهرک نشینان را بسیار جدی دانست. همچنین موضوع پوپولیست در هویت سازی احزاب و گروه های مختلف مورد توجه و تشریح قرار گرفته و به گفته نویسنده رویکرد های پوپولیستی باعث رادیکال تر شدن جامعه شده است.

همچنین شکاف های متاثر از اقتصاد سیاسی و اعتراضات و کنش گری طبقه متوسط در ساخت سیاسی و اجتماعی مورد بحث قرار گرفته است و نویسنده معتقد است که هویت صنفی به صورت گسترده وارد فضای نفرت پراکنی اسرائیل شده است.

در فصل پنجم، شکاف های قومیتی در اسرائیل مورد بحث قرار گرفته که این شکاف بویژه در میان روس تباران اسرائیل بسیار برجسته است. به گفته نویسنده رویکرد نئونازی ها از همین گروه های روسی تبار نشات گرفته است.

مسائل نظامی و مقوله نئوصهیونیسم نیز به عنوان یکی راهکارهای رژیم صهیونیستی در فصل ششم مورد بحث قرار گرفته است.

دکتر پاکدامن در نگاهی جمع بندی به کتاب تالیف شده خود معتقد تاکید کرد که تمام فصل ها به صورت پیوسته و مرتبط با هم بحران ها و شکاف های داخلی رژیم صهیونیستی مورد بررسی قرار گرفته است.

نگاهی نو به موضوع «پیاده روی اربعین»

دکتر واعظی از دیگر نویسندگان شرکت کننده در نشست معرفی کتاب موسسه اندیشه سازان نور بود که کتاب خود را با محوریت موضوع «پیاده روی اربعین» معرفی کرد.

به گفته نویسنده، موضوع پیاده روی اربعین به عنوان یک موضوع باعظمت به این دلیل که در جغرافیای مقاومت است، به طور حتم تاثیراتی در پرونده های منطقه ای دارد و با هدف بررسی این موضوع، تاریخچه این پیاده روی در چهار مرحله از زمان نهضت عاشورا و آمدن جابر مورد بررسی قرار گرفته و در دوره رژیم بعث به طور کامل این رویداد متوقف شد که به دلیل تاثیرات سیاسی آن بود که منجر به انتفاضه صفر شد و در کتاب این موضوع مورد بررسی قرار گرفته است.

نویسنده در ادامه اشاره داشت که پس از سرنگونی صدام رویداد پیاده روی اربعین از سوی عراقی ها مورد توجه واقع می شود، اگرچه تا سال 1387 در ایران و دیگر کشورها چندان مورد توجه نبود و پس از  این سال است که این رویداد مورد توجه واقع می شود و اوج این رویداد از سال 1393 است که شرکت کنندگان در این مراسم چندبرابر می شود.

در فصل دوم تحت عنوان  از «هویت سازی تا قدرت سازی» به عناصر قدرت و ظرفیت سازی این رویداد توجه شده است و از جمله در حوزه جنگ نرم و دیپلماسی عمومی مورد توجه واقع شده است.

در بخش های بعدی، بهره برداری از رویداد پیاده  روی اربعین از جمله تاثیرات آن بر پرونده عراق مورد بررسی قرار می گیرد و استقبال گسترده از این رویداد در سال 1393 در واقع ریل گذاری جریانات و اتفاقات در عراق را به نفع گروه های مقاومت در عراق تغییر داد و این روند تا شکست داعش حتی تا سوریه ادامه می یابد. به گفته نویسنده تاثیر رویداد پیاده روی اربعین پس از عراق در سوریه نیزمورد بحث و بررسی قرار گرفته است و خروج سوریه از چنگال تروریست نیز مورد توجه است.

در فصل چهارم درباره تاثیرات رویداد پیاده روی اربعین بر جایگاه آمریکا، عربستان و رژیم صهیونیستی بحث صورت گرفته و تاثیرات تمدنی این رویداد از جمله امت سازی و سبک زندگی و ایجاد همدلی های فراملی در پرتو این رویداد مورد بحث قرار گرفته است.

همچنین در فصل ششم به برخی آسیب هایی که این رویداد را تهدید می کند و همچنین چشم انداز پیش روی این رویداد بزرگ توجه شده است.

دکتر بهمن و نگاهی به روابط ایران با ترکیه و روسیه

در ادامه نشست رونمایی از کتاب، دکتر شعیت بهمن نیز به معرفی و ارائه کتاب های تالیف شده از سوی خود با همکاری موسسه اندیشه سازان نور پرداخت.

کتاب «روابط ایران و ترکیه: شراکت، رقابت و خصومت» از جمله کتاب های تالیف شده از سوی دکتر بهمن است که وی در ابتدای بحث خود به معرفی این کتاب پرداخت.

به گفته دکتر بهمن، وجود نگاه سنتی به کتاب ها و پژوهش ها و توصیف وقایع تاریخی و عدم توجه به چارچوب های نظری، سلطه دیدگاه های چپ و همچنین تئوری زدگی از مهمترین مشکلاتی است که در حوزه پژوهش های روابط بین المللی وجود دارد. دکتر بهمن تاکید داشت که در کتاب ایران و ترکیه تلاش داشته تا چنین مشکلاتی وجود نداشته باشد و در چارچوب یک الگوی جدید مورد بحث قرار گیرد.

تاریخ روابط، رویکردهای سیاست خارجی بر ایران و ترکیه، رقابت های منطقه ای دو کشور از جمله فصول تشکیل دهنده این کتاب است.

کتاب «روسیه و ایران»، دومین کتابی بود که از سوی دکتر بهمن معرفی و ارائه شد که در آن تلاش داشته تا بحث کند که نگاه روس ها به روابط با ایران چگونه است؟ به گفته دکتر بهمن، آثار قبلی دیگران درباره روابط روسیه و ایران با دیدگاه و نگاهی ایرانی به این روابط داشته است و در بهترین وضعیت از منابع غربی به این روابط شده است که با توجه به نگاه خصومت آمیز غرب به روسیه در ایران ترجمه شده و باعث شده نگاه درستی به روسیه در داخل  ایران نباشد.

دکتر بهمن در ادامه، محرمانه بودن بسیاری از اسناد و مدارک روابط روسیه و ایران و همچنین عدم کاربرد یک نظریه تئوری خاص بر روابط دو کشور از دیگر چالش های پیش  رو در تحقیق پیرامون این موضوع است که باعث شده نتوان روابط مسکو و تهران را در قالب یک نظریه صرف مورد بررسی قرار داد.

نویسنده کتاب تاکید داشت که از نگاهی روسی به روابط مسکو و تهران نگاه کرده و برهمین اساس نگاه رسانه ای روسی به روابط با ایران، نگاه روس ها از چارچوب فرهنگی و همچنین نگاه از چارچوب اقتصادی، پیدا کردن اهمیت بین المللی و منطقه ایران، بررسی عوامل خارجی بر نگاه روس ها به ایران مانند قدرت های بزرگ و ساختار روابط بین الملل و نگاه نخبگان روسی به ایران از جمله ولادیمیر پوتین به عنوان مهمترین عنصر تصمیم گیرنده روسیه مورد بررسی واقع شده است.

به گفته دکتر بهمن، بیش از 80 درصد منابع این کتاب از منابع مطالعاتی روسی استفاده شده تا بتوان نگاه دقیق تری را به روابط دو کشور ارائه داد.

دکتر کاظمی و بررسی روابط ایران و عربستان

کتاب «روابط ایران و عربستان در دوران  پسا...» از دیگر کتاب هایی ارائه شده در این نشست بود که توسط نویسنده کتاب، آقای دکتر «کاظمی»، نویسنده کتاب معرفی شد.

نویسنده درفصل اول کتاب، نگاهی تاریخی به روابط دو کشور داشته و در فصل دوم برخی تنش ها در روابط دو کشور را مورد اشاره قرار داده است.

در فصل سوم جایگاه عربستان و ایران در مسائل بیداری اسلامی، افراط گرایی و تکفیری مورد توجه قرار گرفته است و در فصل چهارم برخی از مسائل منطقه ای از جمله بحران قطر، ناتوی عربی، روابط در دوران پساافراط گرایی بحث شده است و در فصل پنجم سناریوهای روابط ایران و عربستان مورد بحث قرار گرفته است.

دکتر کاظمی همچنین چشم انداز و نتیجه گیری کلی از  روابط دو کشور در شرایط فعلی را ارائه داد که این چشم انداز با توجه افزایش نظامی گری در خلیج فارس، برنامه های دو کشور برای تداوم قدرت گرایی، کسب تاثیر گذاری در منطقه از سوی نویسنده ارائه شده است.

به اعتقاد نویسنده افزایش واگرایی ایران و عربستان و تداوم تنش میان روابط دو کشور در حال  حاضر مهمترین توصیف وضعیت روابط دو کشور است.

دکتر زارعی و معرفی کتاب تقویم مقاومت

در پایان نشست، دکتر زارعی ضمن تقدیر از نویسندگان کتاب های ارائه شده، این نشست را بسیار مهم عنوان کرد.

دکتر زارعی همچنین کتاب مجموع نویسندگان با عنوان «تقویم مقاومت» با 23 نویسنده را معرفی کرد که هدف از تهیه آن استفاده ازروابط عمومی ها، برنامه های عمومی و رادیو و تلوزیونی عنوان کرد که با نگاهی رسانه ای تهیه شده است.

به گفته دکتر زارعی، کتاب تقویم مقاومت، روایی و جنبه داستانی خود برای رسانه را دارد و این به دلیل وجود جذابیت برای مخاطب است که با وجود متن 420 صفحه ای، اما همه تحولات مقاومت را پوشش نداده است و تلاش می شود که در جلد بعدی این کتاب، تحولات دیگری از جبهه مقاومت پوشش داده شود.

دکتر زارعی همچنین عنوان داشت که هر کار تالیفی صورت گرفته در واقع در پاسخ به نیازی مهم در حوزه روابط بین الملل  و منطقه ای صورت گرفته است و امید است که این آثار چراغ راه مسئولان سیاست خارجی قرار گیرد.