نقشه راه آمریکای بایدن برای احیای تروریسم در عراق

با وجود گذشت بیش از 2 سال از پایان خلافت خودخوانده داعش در عراق اما همچنان موجی از نگرانی‌ها نسبت به طرح واشنگتن برای احیا تروریسم در میان سیاست‌مداران و جریان‌های سیاسی عراق وجود دارد و البته با نگاه به روند کنش‌ها و سیاست‌های آمریکا به نظر می‌رسد حتی با رفتن ترامپ از کاخ سفید نیز واشنگتن همچنان سودای احیای گروه‌های تروریستی در عراق را در سر می‌پرواند.

ارسال تروریسم از سوریه و آمادگی ارتش عراق

از آنجا که خاک سوریه به واسطه حضور نیروهای خارجی بویژه آمریکایی همچنان جولانگاه حضور عناصر تروریستی داعشی است، فرماندهان نظامی عراقی با آگاهی از طرح آمریکا برای احیای گروه تروریستی داعش، نیروهای خود را در مرز با سوریه احیا کرده‌اند. در واقع، تمامی گزارش‌ها از این امر حکایت دارند که آمریکا داعشی‌های زندانی در الحسکه واقع در شمال شرق سوریه را برای انجام اقدامات تروریستی با بالگرد به مرزهای سوریه و عراق منتقل می‌کند.

به گزارش المیادین، بالگردهای ارتش آمریکا روزانه در چند مرحله زندانیان داعشی را از زندان‌های «غویران» و «الصناعه» در شمال شرق سوریه به پایگاه‌های آمریکا در عراق منتقل می‌کند. بنابر اعلام منابع میدانی سوری، این زندانیان داعشی که اکثر آنها ملیتی عراقی دارند، در مجموعه ورزشی «غویران» گردآوری می‌شوند و سپس با نظارت نظامیان آمریکا با بالگردهای این کشور به خطوط مرزی منتقل می‌شوند. این منابع افزودند: در سه ماه پایانی سال گذشته میلادی آمریکایی‌ها ده‌ها نفر از زندانیان داعشی را از زندان‌های «الشدادی» و «الحسکه» به منطقه ۵۵ «التنف» منتقل کردند و از آنها برای حمله به مواضع ارتش سوریه بهره گرفتند. براساس این گزارش، بیش از ۱۰۰ زندانی به مرزهای عراق منتقل شدند و پس از مسلح کردن آن ها، آزاد شده‌اند تا به مواضع ارتش سوریه و هم‌پیمانان آن در بیابان‌های سوریه و عراق حمله کنند.

این وضعیت در شرایطی است که شمار عناصر داعشی که در زندان های نیروهای سوریه دموکراتیک (قسد) وابسته به آمریکا محبوس هستند حدود ۱۲ هزار نفر است که ۲ هزار و ۵۰۰ تا ۳ هزار نفر از آن ها دارای ملیت هایی از ۵۴ کشور هستند. ۵ هزار داعشی عراقی نیز در این زندان ها محبوس هستند. همچنین در اردوگاه الهول واقع در ۴۰ کیلومتری شرق الحسکه حدود ۷۰ هزار داعشی اسکان داده شدند که اکثر آن ها دارای تابعیت عراقی هستند.

در همین راستا شاهد هستیم که «یحیی رسول» سخنگوی فرمانده کل نیروهای مسلح عراق دیروز (یکشنبه) گفت که نیروهای امنیتی با توجه به دستورات فرمانده کل با جدیت برای حفاظت از مرزها به ویژه نقاط مرزی با سوریه تلاش می‌کنند. از سوی دیگر سرتیپ «تحسین الخفاجی» سخنگوی عملیات مشترک گفت که نیروهای مستقر در مرز عراق و سوریه از ورود عناصر تروریستی داعش به خاک عراق ممانعت می‌کنند. او گفت که امنیت نوار مرزی تأمین شده است و عناصر داعش نمی‌توانند به مرز عراق نزدیک شوند.

یقین عراقی‌ها از نقش آمریکا در احیای تروریسم

کنش‌ها و سیاست‌ها مخرب آمریکا در عراق، به ویژه طی سال‌های بعد از 2013 اکنون افکار عمومی و بخشی بزرگ از جریان‌های سیاسی را به این اقناع رسانده که این کشور در ایجاد، تقوبت و احیای گروههای تروریستی نقشی غیرقابل انکار دارد. اکنون سیاست‌مداران و نحله‌های سیاسی عراقی به این یقین رسیده‌اند که آمریکا چه در دوران زمامداری دموکرات‌ها و چه جمهوری‌خواهان نقشی اساسی در ایجاد و احیای تروریسم و بر هم زدن ثبات سیاسی در این کشور داشته و خواهند داشت.

در همین راستا، «عدی الشعلان» نماینده «ائتلاف الفتح» در پارلمان عراق امروز (دوشنبه) گفت که اهداف خارجی و برخی طرفها و در صدر آنها آمریکا در پس اتفاقاتی است که در سطح سیاسی و اجتماعی روی می دهد. وی افزود: آمریکا و گروههای تروریستی از هرج و مرج و ویرانی در عراق به هدف حمایت از حضور نظامی طولانی تر واشنگتن در این کشور حمایت می کنند. الشعلان گفت: همگان می دانند که آمریکا حامی گروههای تروریستی افراطی بوده و هست و این آمریکا است که به طور گسترده ای در وارد کردن گروه تروریستی داعش به عراق سهیم بود.

همچنین، دیوان وقف اهل سنت عراق به مناسبت مراسمی که در استان الانبار برای یادبود شهیدان ابومهدی المهندس و حاج قاسم سلیمانی برگزار شده بود، اعلام کرد: «شهید ابومهدی المهندس یک عراقی مسلمان بود که توسط آمریکا کشته شد، زیرا تروریسم را از سر عراق دور کرد.» در واقع اهل سنت عراق نیز که ثمرات جانفشانی نیروهای مقاومت را در آزاد کردن مناطقشان از چنگ اهریمن داعش به عینه لمس کرده اند با نگرانی به اقدامات آمریکا می‌نگرند.

راهبرد تیم سیاست خارجی بایدن برای احیای تروریسم در عراق

استنادات و اظهارات مقام‌ها و جریان‌های سیاسی مختلف عراقی در بحث حمایت واشنگتن از تروریسم، اساس مبنایی واقعی دارند و می‌توان این دغدغه را در خوانش سیاست‌های دولت آمریکا طی چند سال اخیر مورد بازخوانی قرار داد.

دولت ایالات متحده آمریکا در دوران زمامداری دونالد ترامپ، پس از تصویب قانون اخراج نظامیان خارجی از کشور در 5 ژانویه 2020 (15 دی 1399) راهبرد «دفع الوقت» را در پیش گرفت. بر اساس این رویکرد، آمریکایی‌ها در ابتدا برای باقی ماندن خود در عراق، سیاست اعمال فشار بر دولت و سیاست‌مداران عراقی را در دستور کار قرار دادند. در ادامه تاکتیک دولت آمریکا بر یافتن بهانه لازم برای باقی ماندن نیروهای نظامی‌شان در کشور عراق متکی شد که البته تحت فشار رسانه‌ها و افکار عمومی این سیاست عملا دستاوردی را به همراه نداشت و طی ماه‌های اخیر فشارها به شدت برای اخراج آمریکایی‌ها افزایش پیدا کرده است.

علی‌رغم فشارهای موجود در سطح کلان جامعه سیاسی عراق، آمریکایی‌ها به شدت در پی آن هستند که زمینه تداوم حضور خود در کشور عراق را ایجاد کنند. البته ابن رویکرد تنها مختص به دوران زمامداری دونالد ترامپ نبوده، بلکه به نظر می‌رسد حتی در سطحی گسترده‌تر این رویکرد در دوران ریاست جمهوری جو بایدن نیز در دستور کار قرار می‌گیرد. با این تفاوت که دولت بایدن برخلاف ترامپ، در پی آن است که لایه سخت قدرت را در ضدیت با نیروهای ضد اشغال‌گری آمریکا در عراق، کمتر به کار بگیرد؛ یعنی وارد تقابل نظامی با حشدالشعبی و دیگر جریان‌های ضد آمریکایی نشود.

در چنین وضعیتی به نظر می‌رسد دولت جدید آمریکا در سودای آن است که بهانه و ابزاری مشروع را برای باقی ماندن و تمدید زمان حضور نیروهای نظامی‌شان در عراق دست پیدا کند. لذا به نظر می‌رسد راهبرد اصلی آمریکا در مقطع جدید، بر طرح مجدد تهدید تروریسم متکی شود و همین امر می‌توان در قالب احیا یا حتی ایجاد گروههای تروریستی جدید اجرایی شود.