طرح «آب و گاز رایگان» محرومان از کجا کلید خورد؟ سرعت عمل در اجرای یک طرح طی ۳ هفته

از حدود دو هفته پیش موضوع رایگان شدن آب و گاز برای محرومان و کم مصرف‌ها در برخی رسانه ها مطرح شد، تا اینکه دولت طی روزهای گذشته موضوع را تصویب و نهایی کرد و قرار شد از دیماه اجرایی شود، یعنی طی کمتر از سه هفته یک طرح مهم اقتصادی از مرحله پیشنهاد تا اجرایی شدن را گذراند که در نوع خود کم سابقه است.

سرعت عمل در اجرای این طرح این سوال را مطرح می کند که پیشنهاد طرح آب و گاز رایگان برای کم مصرف‌ها اولین بار در کجا و از سوی چه کسی مطرح شد که در کمترین زمان ممکن به مرحله عملیاتی رسید.

حدود سه هفته پیش یعنی در تاریخ 4 آذر 99 جلسه مهمی در حضور مقام معظم رهبری برگزار شد که همان جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا بود. هدف از این جلسه بر اساس آنچه مقام معظم رهبری در آن تاکید کردند؛ این بود: "هدف از برگزاری این جلسه، بیان راهکارهای عملی است که در کوتاه‌مدت نتیجه دهد و تأثیر آن در زندگی مردم مشخص شود که البته لازمه‌ی اجرای این راهکارهای عملی و تأثیرگذاری آنها، همت جدی و تلاش پیگیر رؤسای قوا و مسئولان مرتبط با سه قوه در تشکیلات و سازمان‌های آنها است."

بر اساس گفته‌های برخی اعضای این جلسه، یکی از تصمیمات مهم که به منظور کاهش فشارهای معیشتی به محرومان و دهک های کم درآمد جامعه در این جلسه از سوی مقام معظم رهبری پیشنهاد شد، طرحی در خصوص رایگان شدن آب و گاز محرومان و کم مصرف‌ها مشابه آنچه در خصوص برق اتفاق افتاده، بوده و مقرر شد، از کسانی که مصرف پایین دارند، هزینه ای در قبال آب و گاز گرفته نشود و تخفیف ویژه داده شود، در عوض از پرمصرف‌ها مبالغ بیشتری دریافت شود که کمبود درآمدی دولت را جبران کند.

محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس و عضو شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا هم در گفتگویی که درباره این جلسه با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم داشته، ضمن اشاره به طرح پیشنهاد آب و گاز رایگان محرومان در این جلسه گفته است: از کمک‌هایی که ما می‌توانیم انجام دهیم، تأمین خدمات ارزان‌قیمت لازم در بحث آب، برق، گاز و تلفن است، به‌طور مثال می‌توانیم نرخ خدمات اقشار ضعیف را تخفیف دهیم یا در بحث الگوی مصرف سقف معافیت وزارت نیرو را (که می‌گوید اگر مصرف از یک حدی پایین‌تر باشد از پرداخت هزینه معاف می‌شوند) افزایش دهیم تا شامل افراد بیشتری شود.

بر همین اساس، دولت، شخص رئیس جمهور و وزرای مربوطه به اجرای این طرح اهتمام ورزیده و پیشنهاد مطرح شده را سریعا در جلسه هیئت وزیران به شور و بررسی گذاشته و برای اجرای آن از ابتدای دی ماه برنامه ریزی کرده اند.

در جلسه روز گذشته، هیئت وزیران جزئیات رایگان شدن آب و گاز برای مشترکان کم مصرف که اغلب آنها از طبقه محرومان و دهک های کم درآمد جامعه هستند را تصویب کرد.

* جزئیات طرح رایگان شدن آب برای کم مصرف ها

هیئت وزیران به منظور فرهنگ‌سازی، اطلاع رسانی و آموزش با هدف کاهش مصرف مشترکان مصرف‌کننده بیش از الگو و اعمال سیاست تشویق مشترکان خانگی کم‌مصرف (با اعمال تخفیف صددرصدی)، با پیشنهاد وزارت نیرو درخصوص «اصلاح الگوی مصرف و تشویق مشترکان کم مصرف آب» موافقت کرد.

ترغیب مشترکان پرمصرف به تغییر رفتار و کاهش مصارف غیر ضرور، ایجاد زمینه تحقق اهداف مشترک با سایر مصوبات از جمله برق امید به منظور اصلاح مصرف منابع کمیاب آب و انرژی و به دنبال آن بهبود شرایط زیست محیطی، از دیگر اهداف این مصوبه است.

به موجب مصوبه فوق، مشترکان خانگی در مناطق مختلف جغرافیایی کشور متناسب با میزان مصرف به سه گروه: (خوش مصرف)، (پر مصرف) و (بد مصرف) طبقه‌بندی شده و برای هر دسته از این مشترکان به تناسب، سیاست‌های حمایتی، تشویقی و یا بازدارنده اجرا می‌شود.

بر این اساس، وزارت نیرو مجاز است صورتحساب آب و فاضلاب مشترکان با مصرف تا یک سوم الگوی تعیین شده را با تخفیف صددرصد محاسبه نماید. این تخفیف صرفاٌ شامل سکونتگاه‌های دائمی در حال بهره‌برداری شهری و روستایی می‌شود و واحدهای خالی از سکنه و سکونتگاه‌های غیردایم نظیر باغ ویلاها و خانه‌باغ‌ها مشمول این تخفیف نیستند. آب بهای سایر مشترکان تا الگوی تعیین شده تغییر نخواهد کرد.

درباره مشترکان با مصرف ماهانه بیش از الگوی مصرف، متعاقبا تصمیم دولت اعلام خواهد شد.

دولت همچنین وزارت نیرو (شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور) را موظف کرد ضمن اطلاع رسانی، آموزش و فرهنگ‌سازی، مشترکان پر مصرف را نسبت به استفاده از وسایل کاهنده مصرف با هدف اصلاح رفتار و کاهش مصارف غیرضرور ترغیب نماید.

* جزئیات طرح رایگان شدن گاز برای کم مصرف ها

دولت همچنین با هدف بهینه سازی مصرف گاز و تشویق مشترکان کم مصرف، تصمیماتی را اتخاذ کرد.

به موجب این تصمیم، وزارت نفت مکلف شد گاز بهای مشترکین خانگی کم‌مصرف با الگوی مصرف تعیین شده را از ابتدای دی ماه 1399 رایگان منظور نماید. این حکم شامل گاز بها و کلیه هزینه‌های مرتبط با آن (مالیات، عوارض ارزش افزوده و عوارض گازرسانی) بوده و صرفاٌ سکونتگاه‌های دائمی در حال بهره‌برداری شهری و روستایی و همچنین سکونتگاه‌های عشایری مشمول آن هستند و سکونتگاه‌های خالی از سکنه و غیر دائم نظیر باغ‌ویلاها، مشمول این حکم نمی‌باشند.

گاز بها و کلیه هزینه‌های مرتبط با آن (شامل مالیات، عوارض ارزش افزوده و عوارض گازرسانی) برای مشترکان خانگی پر مصرف متعاقبا اعلام خواهد شد.

نرخ گاز مشترکان خانگی که میزان مصرف ماهانه آنها بیش از الگوی تعیین شده برای مشترکان کم مصرف و کمتر از الگوی تعیین شده برای مشترکان پرمصرف باشد، بدون تغییر باقی می‌ماند.

همچنین به مشترکان خانگی پر مصرف (با میزان مصرف بیش از الگوی تعیین شده برای آنها) فرصت داده می‌شود از طریق روش‌های زیر نسبت به اصلاح مصرف خود اقدام نمایند:

الف- اجرای اقدامات بهینه‌سازی مصرف که به صورت رایگان توسط شرکت ملی گاز ایران آموزش داده می‌شود.

ب - مشارکت در طرح‌های بهینه‌سازی مصرف گاز اعم از اصلاح سامانه موتورخانه‌ها و جایگزینی بخاری‌های فرسوده.