ابتکار مهم سپاه برای صیانت از منافع ایران در آبهای بین‌المللی/ امکان اجرای حملات فوجی پهپادی در اقیانوس فراهم شد +عکس

پایگاه رهنما:

حضور در آب های بین الملی و در اختیار داشتن یک نیروی دریایی با شعاع عملیاتی فراوان، یکی از مباحث حیاتی برای هر قدرت نظامی آنهم در فضای دور از خانه محسوب می شود. در جهان امروز برای رفتن به سمت این مفهوم نیاز به ترکیبی از شناورهای مختلف برای این منظور است که بتوانند عملیات های مختلف رزمی و پشتیبانی رزمی را انجام دهند. در سالهای اخیر نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی با مهیا کردن گروه های رزمی، حضور موثر و تاثیرگذار در آب های دور از خانه به منظور حفاظت از ناوگان کشتی های تجاری کشور در مقابل دزدهای دریایی را آغاز کرده و شروع کننده بحث حضور موثر و دائم ایران در آب های آزاد بوده است.

اما در ادامه رشد توان کمی و کیفی نیروهای مسلح کشورمان برای حضور در آبهای آزاد و بین المللی، این بار نیروی دریایی سپاه مهیای حضور و نقش آفرینی در این عرصه مهم شده و در اقدامی که سرویس های اطلاعاتی و رسانه های دنیا، کمترین اطلاعی از آن داشتند یک دستاورد مهم و قابل توجه را رونمایی کرد.

البته نیروی دریایی سپاه، در شهریور ماه سال ۱۳۹۵ با رونمایی از شناور شهید ناظری اولین قدم برای حضور در آب های دور از خانه را برداشت و در حالی که در سالهای قبل از آن، در بحث شناوری متکی بر قایق های تندرو بوده و عمدتا ماموریت خود را در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز تعریف کرده بود، با ورود آن شناور جدید به خدمت عملا اولین قدم برای حضور در آب های دوردست و با تجاربی متفاوت را فراهم کرد.

سپاه با ترکیب چند ماموریت به آبهای دوردست می رود

اما با رونمایی از ناو شهید رودکی و اعلام فرمانده ندسا مبنی بر حضور این ناو در اقیانوس هند در ماموریت اول، مشخص شد که برنامه ریزی ها در خصوص حضور سپاه در آب های آزاد بسیار جدی بوده و گام دوم سپاه در این زمینه بسیار محکم تر از گام اول بوده و نتیجه آن یک شناور مهم و ترکیبی شده است. برای شروع بهتر است با مشخصات کلی این ناو آغاز کنیم.

مراسم رونمایی از ناو شهید رودکی

این ناو با تناژ ۱۲ هزار تن و طول ۱۵۰ متر و عرض ۲۲ متر سنگین ترین ناو و شناور موجود در خدمت سپاه بوده و احتمالا بعد از ناو خارک نداجا، یکی از بزرگترین شناورهای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود. نگاهی به ظاهر این شناور مشخص می کند که این ناو از نوع شناورهای ترابری و تجاری بوده که با ابتکاری مهم و موثر، حالا در نقش جدید تغییر کاربری داده است. اگر نگاهی به تصاویر پخش شده از این شناور داشته باشیم یک درب بزرگ با قابلیت باز شدن و بارگیری از عقب شناور مشخص می شود که در نتیجه می تواند این شناور را در نقش انجام عملیات های آبی خاکی یاری کند.

شناور شهید رودکی از نمای عقب - به درب بارگیری ناو که در تصویر مشخص شده دقت کنید

فلش مشکی موشک های کروز ضد کشتی- دایره قرمز بالگرد و پهپادها - فلش قهوه ای قایق های تندرو و سبز سامانه سوم خرداد

بر این اساس، انواع کامیون های مجهز به سامانه های راداری و موشکی یا نفربرها، تانک ها و شناورهای حامل نیرو را می توان از این طریق وارد دریا کرده یا به کشتی سوار کرد. تا به اینجای کار شناور سپاه صرفا یک ناو نیروبر سنگین با قابلیت حمل مقدار قابل توجهی از نیروها و تجهیزات همراه آنهاست ولی از این جا به بعد است که تفاوت های محسوسی مشاهده می شود.

با دیدن اولین تصاویر از عرشه این شناور، با پرتابگر ۸ تیر موشک کروز ضد کشتی رو به رو می شویم که به نظر از سری نور یا قدیر هستند. تصویر نوع پرتابگر این احتمال را تقویت می کند که با موشک های سری قدیر در این جا رو به رو هستیم که بردی در حدود ۳۰۰ کیلومتر دارند.

ناو شهید رودکی از نمای دیگر- موشک های ضد کشتی و سامانه سوم خرداد در تصویر مشخص هستند

در بخش دیگر این شناور دوربرد، شاهد حضور سامانه پدافندی سوم خرداد و یک خودروی پشتیبانی در پشت سر آن روی عرشه هستیم. اگر مخاطبان به خاطر داشته باشند مدتی پیش تصاویری از آزمایش سامانه موشکی سوم خرداد روی یکی از شناورهای لجستیکی سپاه منتشر و توانایی شلیک از روی شناور برای این سامانه به اثبات رسید. حالا هم سپاه به جای هزینه کرد اضافی برای توسعه یک سیستم کامل پرتاب مجزا از روی شناور، با استفاده از تجربه قبلی و اعمال تغییرات لازم، سوم خرداد را به روی عرشه ناو شهید رودکی منتقل کرده تا پوشش دفاع هوایی و موشکی را برای شناور بزرگ خود ایجاد کند.

البته در تصویر منتشر شده از عرشه این ناو، با قایق های تندرو رو به رو هستیم که به نظر می رسد از طریق همان درب خروجی پشتی شناور به آب انداخته و در نهایت نیز از همان جا بازیابی خواهند شد. این شناورها می توانند در ماموریت هایی مثل اسکورت شناورها یا سایر عملیات ویژه برای انتقال نیروهای مخصوص به نقاط مختلف و دور نگاه داشتن شناور مادر از برخی نقاط خاص، بسیار موثر باشند. در حقیقت توان آفندی و پدافندی این ناو بزرگ، به سلاح های موجود روی عرشه آن خلاصه نمی شود و انواعی از تسلیحات روی شناورهای تندرو، مکمل آن خواهند بود.

اما بخش بسیار مهم تر در خصوص این ناو، مسئله توان هوادریا روی آن است. یک بخش از این توان، بالگردی است که شاهد حضور آن روی عرشه شناور بودیم که از نوع بل بوده و البته با تخلیه عرشه می توان انتظار داشت که این عرشه بزرگ توان پذیرش بالگردهای بزرگتر مثل میل ۱۷ را نیز داشته باشد. اما مهمتر از بالگردها، پهپادهایی بودند که روی عرشه نصب شده و به نظر از نوع پرتابی و شبیه به گونه ابابیل هستند.

نصب انبوه پهپادهای ابابیل ۲ مدتی پیش روی قایق های تندرو سپاه رونمایی و رسما وارد خدمت یگان های عملیاتی ندسا در خلیج فارس شده بود. این پهپاد صرفا نیاز به یک شتاب دهنده اولیه دارد که بتواند به ارتفاع مشخصی رسیده و پرواز خود را آغاز کند. استفاده از این پهپادها یا انواع کوادکوپترها که در این ناو موجود بوده و فرمانده نیروی دریایی سپاه نیز به آن اشاره کرده  در حقیقت یکی از نکات کلیدی و مهم در بحث شناسایی ماورای افق برای موشک های ضد کشتی نصب شده روی ناو است که در بالا نیز به آن اشاره شد. در عین حال این ناوها از نظر اندازه، توان حمل تعداد قابل توجهی از پهپادهایی مثل سری ابابیل ۲ را داشته و می تواند به عنوان یک کشتی مادر برای به پرواز درآوردن یک موج بزرگ از پهپادهای شناسایی یا انتحاری استفاده شوند.

پهپاد ابابیل روی شناور شهید رودکی - سامانه سوم خرداد نیز در پشت سر دیده می شود

در نهایت باید گفت شناور شهید رودکی یک آزمایش مهم و یک گام مهم و به نوعی حتی یک مبدا تاریخی برای نیروی دریایی سپاه به حساب می آید چراکه شناور مورد نظر مشخصا توان دریانوردی های چندین ماهه در آبهای دوردست را داشته و می تواند نقش های مختلفی را که تاکنون اجرای آن صرفا در آبهای نزدیک ممکن بود، ایفا کند. سپاه با توجه به برنامه جدید خود جهت در اختیار داشتن شناورهای سنگین، تلاش کرده است چندین نقش را در یک شناور سنگین ترکیب کرده و ناوی چند منظوره را به وضعیت عملیاتی برساند. بر این اساس، در آینده می توان اضافه شدن موشک های ضدکشتی برد بلندتر یا حتی پرتاب موشک های کروز حمله به اهداف زمینی و دریایی برد بلند مثل سری ابومهدی یا سومار را نیز از این شناور انتظار داشت.

با توجه به تجارب گذشته که نشان می دهد نیروهای مسلح، با یک طراحی و برنامه آینده نگرانه حرکت کرده و نسخه های موفق فعلی، در آینده تکثیر می شوند باید گفت حرکتی که در سالهای اخیر در نیروهای دریایی کشورمان آغاز شده، در سالهای آینده تبدیل به موجی خواهد شد که در بسیاری از آبهای بین المللی شاهد حضور ناوگان مشترک ارتش و سپاه باشیم؛ انشاء الله.