بیم و امیدهای عراق از سفر نخست‌وزیر خاکستری به آمریکا

پس از مدت‌ها حرف و حدیث پیرامون سفر مصطفی الکاظمی به آمریکا بر اساس اعلام دفتر نخست‌وزیر عراق، هیات عراقی در 18آگوست 2020 (28مرداد 1399) به واشنگتن سفر خواهد کرد. بر اساس اعلام منابع خبری در این سفر الکاظمی با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا دیدار خواهد داشت و مسائل مطرح در زمینه‌های مختلف میان هیات‌های سیاسی دو کشور نیز مورد گفتگو قرار می‌گیرد. سفر الکاظمی به آمریکا در شرایطی است که موضوع مهم توافق در مورد خروج نیروهای آمریکایی از خاک عراق بر این سفر سایه انداخته است.  دور اول مذاکرات استراتژیک میان واشنگتن و بغداد در روزهای دهم و یازدهم ژوئن 2020 (21 و 22 خرداد 1399) در عراق انجام شد اما در این دور دور از مذاکرات عملا هیچ گونه نتیجه و دستاوردی حاصل نشد.

الکاظمی در دوران کوتاه نخست وزیری چهره ای عملگرا و در اصطلاح خاکستری از خود نشان داده است و با وجود نقش انکار ناپذیر جریان های سیاسی ضدآمریکایی در پارلمان در به قدرت رسیدن او اما مواضع سیاسی او در این دوران یکی به نعل و یکی به میخ بوده است. لذا با توجه به پیشینه، در آستانه سفر هیات عراقی به آمریکا، جناح‌های سیاسی و افکار عمومی عراقی مواضعی را در قبال این سفر دیپلماتیک مطرح کرده‌اند که با توجه به سطح کلان تحولات چند وقت اخیر می‌توان سه خواسته اصلی را به عنوان محورهای انتظارات شهروندان عراقی از نسخت‌وزیر می‌توان مورد ارزیابی قرار داد.

اخراج نظامیان آمریکایی از عراق

در شرایط کنونی مهم‌ترین خواست عمومی شهروندان و اکثریت قاطع جناح‌های سیاسی عراقی را می‌توان اجرایی کردن مصوبه پارلمان این کشور در اخراج نظامیان خارجی، به ویژه نظامیان آمریکایی از کشور دانست. نظامیان تروریست آمریکایی در سوم ژانویه 2020 در اقدامی جنایتکارانه سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس، رهبران محور مقاومت را به شهادت رساندند. متعاقب این رخداد خواست اخراج آمریکایی‌ها به عنوان یک نیروی حامی تروریست به یک مطالبه عمومی تبدیل شد و در 5 ژانویه 2020 شاهد بودیم که پارلمان عراق مصوبه‌ای را تحت عنوان اخراج نظامیان خارجی از کشور به تصویب رساند.

طی ماههای گذشته نیز شهروندان عراقی بارها در جریان اعتراضات خیابانی و نیز ابراز مطالبات مدنی خود، خواستار اخراج سربازان آمریکایی از کشور شده‌اند و حتی از این امر به عنوان پیش‌شرطی برای نخست‌وزیری مصطفی الکاظمی یاد می‌‌کردند. اکنون نیز این خواست به عنوان یکی از مهم‌ترین مطالبات شهروندان عراقی از مصطفی الکاظمی در جریان سفر به آمریکا مطرح شده است. اکثریت قاطع مردم و جریان‌های سیاسی بر این باور هستند که در جریان مذاکره با ترامپ باید نخست‌وزیر عراق به طور صریح بیرون رفتن نظامیان تروریست آمریکایی از عراق را مطالبه کند. به طور حتم این مساله می‌بایست یکی از محورهای مذاکره الکاظمی در واشنگتن باشد و خلأ جدیت طرح این درخواست از سوی هیئت عراقی می تواند وجهه و مشروعیت او نزد مردم و احزاب سیاسی را تضعیف نماید.  

تداوم تعلیق معافیت‌های تحریمی عراق در ارتباط با ایران

یکی دیگر از مطالبات شهروندان عراق از نخست‌وزیر و هیات همراه او در جریان سفر به آمریکا مذاکره پیرامون تمدید معافیت‌های تحریمی آمریکا برای عراق در مناسبات با ایران است. البته در سطحی فراتر خواست شهروندان عراقی این است که بغداد در مناسبات خود با تهران هیچ یک از تحریم‌های مالی واشنگتن را مورد لحاظ قرار ندهد اما در سطح حداقلی می‌بایست همکاری‌های دو طرف در زمینه انرژی و حفظ صادرات کالاها حفظ شود. کشورهای عرق و ایران دست‌یابی به حجم مبادلات تجاری 20 میلیارد دلاری را تا پایان سال جاری به عنوان یکی از اهداف اساسی خود در دستور کار قرار داده‌اند اما برای رسیدن به این هدف یکی از الزامات ضروری عدم ایجاد مانع از سوی آمریکا برای حکومت مرکزی عراق و حکومت اقلیم کردستان است. در مجموع، اکنون شهروندان عراقی انتظار دارند که الکاظمی پیرامون تمدید معافیت‌های تحریمی و نیز عدم مداخله در مناسبات تجاری دو کشور، تضمیمن‌های لازم را از کاخ سفید اخذ کند.

عدم فرسایشی شدن مذاکرات

یکی دیگر از مطالبات شهروندان عراقی از نخست‌وزیر عراق در آستانه سفر به آمریکا را می‌توان در ارتباط با عدم به طول انجامیدن مذاکرات مورد ارزیابی قرار داد. یکی از تاکتیک‌های اساسی آمریکا برای حفظ جایگاه خود در کشور عراق پناه بردن به وقت‌کشی و فرسایشی کردن مذاکرات با طرف مذاکره کننده عراقی است. اکنون شهروندان عراقی به وضوح خواهان آن هستند که هیات مذاکره کننده عراقی در دام رویکرد وقت خریدن آمریکایی‌ها برای باقی ماندن در عراق گرفتار نشوند و هر گونه توافق را منوط به بازه زمانی کوتاه مدت معطوف کنند. این رویکرد به ضوح در شکست سیاست‌های امریکا برای باقی ماندن نیروهای نظامی‌اش در عراق از طریق توسل به بحران‌آفرینی‌های مداوم می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد.