تکنولوژی در مسیر شرق

پایگاه رهنما :

چندین سال است که از سرگیری مجادلات و مخالفت ­ها بین قدرت ­های بزرگ نشان می ­دهد که یک رویارویی در مقیاس وسیع قریب ­الوقوع است. با یکه ­تازی آمریکا در عرصه جهانی پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ورود جمهوری خلق چین به جرگه قدرت ­های بزرگ، ابزارها و شیوه ­های جنگ متفاوت از گذشته شد و قدرت­ های بزرگ برای برتری­جویی و سلطه از تاکتیک­ها و استراتژی­های گوناگون برای بییشینه کردن قدرت خود و به حاشیه راندن رقیب استفاده کردند. در این میان، جنگ نرم افزاری و فناوری بین ایالات متحده آمریکا و چین به وضوح قابل مشاهده است و هر دو کشور، دیگری را متهم به نقض قوانین بین ­المللی می ­کنند. تا آنجا که برخی علاقه مندند تا اصطلاح جنگ سرد را برای وضعیت حاضر میان آمریکا و چین به کار ببرند.
امروزه فناوری چینی خیز فوق العاده ای داشته و به عنوان رقیب جدی برای ایالات متحده آمریکا شناخته می­ شود. چین توانسته است که بازارهای جهانی و نیز بازار داخلی آمریکا را از طریق دستیابی به تکنولوژی و دانش فناوری در دست بگیرد. به­ گونه ­ای که فناوری چینی در زمینه نرم­ افزار در قالب تلفن همراه شرکت هوآوری، شیائومی و همچنین ساخت اپلیکیشن­ هایی نظیر تیک تاک و اینترنت نسل پنجم (۵G) تلفن ­های همراه توانست در بازار جهانی جایی برای خود باز کند. چنین امری به مذاق دولت آمریکا به ویژه در شرایط کنونی مورد پسند واقع نشد و رقابت عظیمی میان آنان در گرفته است. دولت ترامپ از مقابله با چین اهداف زیر را دنبال می کند:
۱-­ حفظ موقعیت و برتری خود در نظم جهانی موجود: ایالات متحده که خود را در موضع عالی نظم نوین جهانی می ­بیند، با کشورهایی که به هر طریقی چالشی بر آن ایجاد نمایند، مقابله می ­کند. این دولت قصد دارد تا چین را مجبور به ترک سیاست­ های خود در صنایع پیشرفته و انتقال فناوری از شرکت ­های خارجی کند تا بتواند برتری جهانی خود را حفظ نماید. دولت ترامپ در این مورد با روش حاصل جمع صفر سعی در کنترل چین برای مقابله با فناوری چینی دارد.
۲- کاهش هژمونی فناوری چینی: پس از آنکه ترامپ به مقام ریاست جمهوری رسید، شاهد ظهور سریع علم و فن آوری پیشرفته چین مانند فناوری اطلاعات و ارتباطات بود و تصمیم گرفت تا بر اساس قضاوت درباره روندهای توسعه فن­آوری پیشرفته چین و همچنین سیاست داخلی و خارجی این کشور، یک جنگ فناوری علیه چین را آغاز کند. ایالات متحده نمی تواند با ظهور قدرت بزرگ دیگری با یک سیستم سیاسی و ایدئولوژی مشخص و نوعاً متضاد، سازگار باشد. با توجه به استراتژی ملی، دولت ترامپ، چین را به عنوان بزرگترین رقیب مهم در نظر گرفته است، بنابراین قصد دارد هژمونی جهانی چین را در زمینه توسعه و فناوری­های پیشرفته کاهش دهد و به تعویق بیاندازد. اینترنت نسل پنجم نقش مهمی را در زمینه نوسازی و صنعتی شدن چین ایفا می کند و شرکت های چینی در این زمینه از مزیت های بالایی برخوردار هستند. تا حدی، فشار شدید ایالات متحده بر هوآوی، غول مخابراتی چین، می تواند “جنگ نامتقارن” بین دولت آمریکا با شرکت های خصوصی قدرتمند باشد.
۳-­ فشار بر ساختار سیاسی و اقتصادی دولت چین: به نظر می ­رسد دولت ترامپ قصد دارد تا مقامات عالی ­رتبه چین را در یک رقابت استراتژیک تحت فشارهای سخت سیاسی قرار دهد. به همین ترتیب، چین را به عنوان یک کشور استبدادی که در صدد سلطه بر جهان از طریق انتقال فناوری ­اش به سایر ملت ­هاست، در نظر گرفته و ادعا دارد که حمایت چین از فناوری پیشرفته به منافع ملی آمریکا و نظم منطقه­ ای آسیب وارد می­ سازد. استراتژی ترامپ بر این ادعا استوار است که فناوری چینی چیزی جز شکل جدیدی از سیاسی­سازی موضوعات اقتصادی و فناوری نیست. بنابراین با بزرگ­نمایی و اغراق در زمینه خطرات بی­پایان فناوری و شرکت­های چین مانند شرکت هوآوری، سعی در نفی حقوق و منافع مشروع شرکت­های چینی برای گسترش بازارهای خارج از کشور دارد. بدین ترتیب، شرکت­ های چینی قادر نخواهند بود تا به راحتی با شرکت­های چند ملیتی در بازارهای جهانی مذاکره و یا رقابت کنند. این امر به خودی خود، دولت چین را در یک شرایط نسبتاً سخت قرار داده و از رشد شتابان اقتصادی آن می کاهد که نتیجه آن بر فرآیندهای سیاسی دولت نیز اثرگذار خواهد بود.
۴-­ برنده شدن در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰: یکی از دغدغه­های اصلی ترامپ در سال جاری، انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ است که ترامپ را وادار کرده تا به هر طریق ممکن در این انتخابات پیروز شود. ترس ترامپ از فناوری و نرم افزارهای چینی، دخالت در فرآیند انتخابات است چرا که پس از شیوع ویروس کرونا در آمریکا، نرم افزارها و فناوری های چین، در میان مردم آمریکا به ویژه نرم افزار تیک تاک محبوبیت بسیاری پیدا کرده و به عنوان رقیب اینستاگرام و … شناخته می شود. مقامات آمریکایی، چین را به جاسوسی و در اختیار گرفتن اطلاعات کاربران متهم می کنند و از مدیران و شرکت های چینی خواسته شده تا امتیاز خود در آمریکا را به دولت واگذار نمایند. به نظر می رسد که این اقدامات در راستای تأثیرگذاری بر انتخابات ریاست جمهوری و احتمال شکست ترامپ در آن باشد.
۵-­ از دست دادن حلقه متحدان نزدیک آمریکا: انگلستان که خواهان استفاده از فناوری های نوین چینی است، به رغم فشارهای کاخ سفید، با مشارکت شرکت چینی هوآوی در پروژه راه‌ اندازی اینترنت پرسرعت نسل پنجم به صورت محدود و با قید موافقت کرد. انگلستان دو شرط برای هوآوی در نظر گرفته که شامل منع در نصب تجهیزات در بخش‌های حساس شبکه ارتباطات انگلیس موسوم به هسته مرکزی و عدم مشارکت در مناطق نزدیک به پایگاه‌های نظامی و هسته‌ای می شود. کاخ سفید که شاهد همکاری متحدان نزدیک خود با چین است، در روزهای گذشته فشار زیادی را علیه دولت انگلیس اعمال کرده و با طرح این ادعا که شرکت هوآوی با سرویس جاسوسی چین هم دست است، خواستار عدم همکاری لندن در این زمینه شده است. مقامات کاخ سفید بیم آن دارند که همکاری شرکت های چینی با شرکای آنان، منجر به از دست رفتن حلقه متحدین و نفوذ چین در میان آنان شود.
۶- توقف رشد شتابان اقتصادی چین: چین ۱۸ درصد از اقتصاد جهان را در اختیار دارد. این سهم به زودی به ۲۰ درصد خواهد رسید. بر اساس گزارش بانک جهانی، تا سال ۲۰۳۰ اولین قدرت اقتصادی جهان، چین خواهد بود و دولت چین تلاش دارد تا به این جایگاه مهم دست یابد. این امر به منزله از دست رفتن موقعیت ممتاز آمریکا و در اختیار گرفتن منابع، نهادهای مالی و بازارهای جهانی در دست چین می باشد. به تعبیری می­توان نقش فناوری­های چین را در رشد اقتصادی این کشور سهیم دانست و این گونه ارزیابی نمود که هر چه میزان همکاری شرکت های فناورانه چینی با جهان گسترش یابد، سود بیشتری نصیب آنان می شود که در نتیجه منجر به افزایش تولید ناخالص ملی چین خواهد شد.
نتیجه ­گیری:
با آنکه رشد و پیشرفت تکنولوژی باعث شده تا انسان ها از اپلیکیشن ها و نرم افزارهای گوناگونی در تلفن های همراه برای راحتی و سرگرمی خود استفاده کنند اما دولت ها با دیده نگرانی به آن می­نگرند. رقابت های فناورانه و نرم افزاری میان چین و ایالات متحده آمریکا در سطح گسترده ای رو به تزاید است و هر دو کشور با اهداف خاصی تحرکات و اقدامات یکدیگر را دنبال می کنند. از یک سو چین به دنبال کسب جایگاه و افزایش میزان محبوبیت خود در بین کاربران و ملت های جهان است و در سوی دیگر دولت آمریکا از رشد چین در زمینه نرم افزار ابراز نگرانی می کند و آن را در تضاد با منافع ملی خود می نگرد.