پیشنهاد طرح دوفوریتی خروج خودکار از برجام در صورت فعال سازی مکانیسم ماشه

علی خضریان سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگوی در خصوص پیشنهاد طرح دوفوریتی "خروج خودکار از برجام در صورت فعال سازی مکانیسم ماشه" گفت: مهم‌ترین تعهدات کشور‌های ۵+۱ که در برجام به آن اشاره شده است، لغو یا تعلیق برخی از تحریم‌هایی است که علیه ایران اجرایی شده بود و طبق سند برجام تعهدات و خدمات تبعی دولت‌های طرف قرارداد با ایران در بند‌های ۲۰ تا ۳۳ به آن اشاره شده است که بند‌های ۲۱ تا ۲۶ مشخصا به تعهدات آمریکا برمی‌گردد؛ تعهدات مهمی ازجمله تعلیق اعمال تحریم‌های ثانویه که تمام عملیات تجاری ما با دنیا و حتی تعهدات سایر کشور‌ها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و همچنین در بند‌های ۲۷ تا ۳۳ آمریکا به‌صورت مشترک با اتحادیه اروپا تعهداتی را پذیرفته که در حال حاضر بخش مهمی از آن تعهدات حذف شده است.

سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: خروج آمریکا از برجام ضمن اینکه حذف تعهدات مهم آمریکا از این سند را که در ۶ بند به آن اشاره شده است، فراهم کرد، قسمت‌های مهمی از این توافق را از بین برد و عملا برجام بدون آمریکا برای ایران بی معنی بود.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر، پردیس در مجلس با بیان اینکه با گذشت ۵ سال از برجام و حتی پس از خروج آمریکا از این توافق، این کشور همچنان در تلاش است تا با فعال سازی مکانیسم ماشه، فشار‌ها را بر ایران تشدید کند، گفت: در همین خصوص و در آستانه لغو تحریم تسلیحاتی ایران شاهدیم که فشار سیاسی بسیار شدیدی از سوی آمریکا که خود از ناقضان اصلی برجام است علیه جمهوری اسلامی ایران وارد شده است که صدور قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل جهت تمدید تحریم تسلیحاتی ایران که با شکست آمریکا همراه بود نیز در همین جهت بوده که در صورت عدم واکنش مقتضی از سوی ایران و بنا به اعلام رسمی دولت آمریکا شاهد اقدام بعدی آمریکا برای فعال سازی مکانیسم ماشه خواهیم بود.

وی در خصوص مکانیسم ماشه توضیح داد: یکی از بحث برانگیزترین مفاد توافق بین المللی برجام، مکانیسم حل و فصل اختلافات معروف به مکانیسم ماشه (Snapback) است که در بند‌های ۳۶ و ۳۷ برجام گنجانده شده است. چنین مکانیسمی این اختیار را به اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل می‌دهد تا در بازه زمانی ۲ ماهه و با استفاده از حق وتو تمامی قطعنامه‌های پیشین را که بر اساس برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ به حالت تعلیق در آمده بودند، مجددا فعال سازند.

این نماینده مجلس اظهار داشت: نکته مهم در این مکانیسم این است که بازگشت تحریم‌ها، قابل وتو نیست بلکه «عدم بازگشت تحریم ها» قابلیت وتو دارد. یعنی رای گیری برای «بازگشت تحریم ها» انجام نمی‌شود بلکه برای «ادامه تعلیق تحریم ها» انجام می‌شود که حتی اگر شورا به آن رای ندهد، آمریکا یا هر کشوری که داری حق وتو است می‌تواند رای را وتو کرده و عملا تحریم‌ها بازگردند.

خضریان خاطر نشان کرد: بنابراین برای حفظ منافع ملی ضرورت دارد تا در صورت انجام چنین اقدامی و با توجه به اینکه ادامه حضور ایران در برجام با بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت خالی از هر نفعی است، باید الزام به خروج از برجام را به عنوان یک اقدام بازدارنده به تصویب رساند.

سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در پایان تاکید کرد: در چنین شرایطی دولت موظف است با توجه به عهدشکنی‌های متعدد صورت گرفته شده از سوی برخی دولت‌های طرف قرارداد با ایران در برجام و همچنین خروج یکجانبه آمریکا از این قرارداد، در صورت اینکه هریک از کشور‌های طرف قرارداد بخواهند بافعال سازی مکانیسم ماشه که در بند‌های ۳۶ و ۳۷ برجام گنجانده شده است زمینه بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت را فراهم کند، ظرف ۷۲ ساعت از آغاز پروسه مکانیسم ماشه نسبت به خروج قطعی ایران از قرارداد برجام به طرفین این قرارداد اقدام مقتضی و رسمی کند.

طرح دوفوریتی "خروج خودکار از برجام در صورت فعال سازی مکانیسم ماشه" ظرف مدت کمتر از ۲۴ ساعت، به امضای ۴۹ نفر از نمایندگان رسیده است.