نقش حاج قاسم در شکل‌گیری و بقای حشدالشعبی

پایگاه رهنما:

در سالروز تأسیس حشدالشعبی (بسیج مردمی عراق) به عنوان مولودی مبارک از تبار نیروهای محور مقاومت، جغرافیای این نیرو اکنون قدرتمندتر از هر برهه دیگری در تاریخ خود، پهنه وسیعی را در منطقه تشکیل می دهد که روز به روز در حال گسترش حوزه حضور و نفوذ خود است. این امر علاوه بر استقبال ملت‌ها از ماهیت دینی، آزادی خواهانه و عدالت‌طلبانه گفتمان مقاومت، حاصل رشادت‌ها و جهاد هزاران شهید وجانباز جهادگر در راه مقابله با تروریسم و امپریالیسم غربی و صهیونیستی است. در این میان نقش شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی در موفقیت‌های کنونی محور مقاومت همانند خورشیدی در آسمان این نیروها می‌درخشد چنانکه در محافل جهانی از وی به عنوان مغز متفکر موسس بسیاری از گروه‌های مقاومت از جمله حشدالشعبی یاد می‌شود.

نقش حاج قاسم در تأسیس حشدالشعبی

در ژوئن سال 2014 گروهک تروریستی داعش توانست با درهم شکستن دیوارهای ارتش ضعیف و سازماندهی شده توسط غربی‌ها، در مدتی کوتاه موصل و بخش‌های زیادی از استان‌های صلاح‌الدین و دیالی را تصرف کرده و تا ماه اکتبر به نزدیکی دروازه های بغداد پیشروی کند. در این شرایط برای مقابله با داعش نیرویی مردمی از شیعیان عراق در قالب حشد الشعبی برای مبارزه با داعش و دفاع از حاکمیت عراق تشکیل شد.

در واقع بسیج مردمی عراق یا حشد الشعبی به تشکیلات مردم‌نهاد نظامی عراق گفته می‌شود که پس از حمله غافلگیرانه داعش به این کشور به فرمان نوری مالکی نخست‌وزیر وقت عراق ایجاد شد.

سه ماه پس از فرمان نوری مالکی در ۱۳ ژوئن ۲۰۱۴ میلادی آیت الله سیستانی فتوای مشهوری مبنی بر وجود دفاع کفایی صادر کرد و خواستار آن شد که عراقی‌هایی که قادر به حمل سلاح هستند به نیروهای امنیتی برای دفاع از عراق، ملت و مقدساتشان در برابر هجمه تروریست‌های داعشی بپیوندند.

در این میان طراح و تئورسین اصلی ماجرا یک استراتژیست بزرگ و کارکشته نظامی بود که نام او لرزه بر اندام دشمنان در میدان نبرد می‌انداخت. سردار حاج قاسم سلیمانی که آوازه او را غربی‌ها با فرماندهی نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نقش او در جنگ‌های افغانستان (2001)، عراق (2003) و جنگ لبنان (2006) شنیده بودند.

آشنایی کامل با جغرافیای عراق و ارتباطات گسترده با نیروهای مجاهد در گروه‌های مقاومت عراقی همانند سپاه بدر، کتائب حزب الله، جیش المهدی و ... که هم در طول جنگ تحمیلی و هم در جنگ علیه تروریسم در سوریه با سپاه قدس همکاری داشته اند، موجب شد تا حاج قاسم بتواند سریعاً برای مقابله با داعش سازماندهی نیروهای بسیج مردمی عراق را رهبری کند.

این نیروهای مردمی خیلی سریع در مناطق جنوبی، شمالی و غربی کمربندی بغداد مستقر شدند تا بتوانند خلاء امنیتی را پر کنند و نقش بارزی در توقف تحرکات داعش با توجه به هماهنگی عالی میان گروه‌های مسلح شیعی و نیروهای امنیتی دولتی ایفا کنند که در پایان مهمترین دستاورد آنها نابودی نیروهای داعش بود که با کمک و دلاوری های سردار شهید حاج قاسم سلیمانی صورت گرفت.

اگرچه حاج قاسم فروتنانه همیشه از رسانه‌ای شدن نقش او در تأسیس تشیکلات مهم حشد و خلاصی عراق از شر اهریمن داعش امتناع می ورزید اما این واقعیت بارها از سوی شخصیت‌های سیاسی مهم عراقی بیان شده است. در 8 شهریور 1395 حجت‌الاسلام والمسلمین «اکرم الکعبی» دبیرکل مقاومت اسلامی نُجباء در برنامه زنده "روی خط خبر" شبکه خبر سیما با تاکید بر نقش سردار سلیمانی در تشکیل حشد گفت: الحشد الشعبی از توده‌های مردم عراق و با اشراف سردار قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس تشکیل شده و این گروه در عراق، عمق مردمی دارد.

شهید"ابومهدی المهندس" معاون فرمانده نیروهای بسیج مردمی عراق (حشد الشعبی) که در کنار حاج قاسم در حمله تروریستی سال گذشته به شهادت رسید، 12 تیر 1396 در حاشیه نهمین اجلاس اتحادیه رادیو و تلویزیون های اسلامی و در گفت و گو با شبكه الكوثر اظهار داشت: سردار قاسم سلیمانی نقش مهمی در آموزش و برنامه ریزی نیروهای عراقی داشته است. وی و برادران حزب الله مشارکت فعالی در نبرد با داعش داشتند و این مساله با درخواست و توافق با دولت عراق و نخست وزیر سابق صورت گرفت.

از دیگر چهره های مهم عراقی که به نقش حاج قاسم در تشکیل و سازماندهی حشدالشعبی اذعان میکند حیدر العبادی ، نخست وزیر پیشین عراق بود که در سخنرانی خود در مجمع جهانی اقتصاد در داووس ضمن تشکر از ایران برای تحویل "بی درنگ" تسلیحات و مهمات، ستایش ویژه ای را برای سردار قاسم سلیمانی محفوظ نگه داشت و وی را به عنوان یکی از مهمترین متحدین عراق در نبرد با دولت اسلامی نامید.

از میان چهره های رسانه ای مطرج عراق نیز "صلاح التکمجی" فعال سیاسی و مدیر شبکه المرصد آبان ماه 1395 در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم گفت: فرماندهان برجسته ایرانی و از جمله "حاج قاسم سلیمانی" نقش بسیار مهمی در تشکیل گروه‌های مقاومت در عراق که هسته‌های مرکزی نیروهای بسیج مردمی هستند، داشتند.

میراث گران‌بهای نظامی حاج قاسم برای حشد

چندین سال پس از فروپاشی خلافت داعش در عراق و سوریه، نیروهای حشدالشعبی پرصلابت و مطمئن، ستون استوار خیمه امنیت عراق و سد محکمی در برابر عرض اندام مجدد داعش علی رغم توطئه‌چینی‌ بزرگ خارجی هستند به صورتی که در عملیات‌های ماه‌های اخیر این نیروها تحرکات داعش در نطفه خفه شد. مطمئناً فرماندهان حشد استراتژی‌های جنگی حاج قاسم در نبرد با تروریسم را فرا گرفته و بکار می‌برند. در واقع حاج قاسم علاوه بر نقش تعیین کننده در شکلگیری حشدالشعبی، در عرصه سازماندهی و فرماندهی عملیاتی نیز دارای سهم ویژه ای بود.

در دی ماه 1398 «محمد محیی» سخنگوی گردان‌های حزب الله در گفت‌وگو با شبکه المیادین با تاکید بر اذعان همه گروه‌های عراقی به نقش سلیمانی در کمک به عراق برای شکست داعش گفت: هیچ عراقی نمی‌تواند نقش بزرگ و افتخارآمیز سردار سلیمانی و ایستادن وی در خطوط مقدم شکست داعش را فراموش کند.

در ژوئن سال 2014 ، نیروهای داعش، شهر موصل با نزدیک به دو میلیون نفر در شمال عراق را به اسارت گرفتند. داعشیها سپس به سوی اقلیم کردستان و شهر اربیل پیشروی کردند و توانستند ضمن عقب راندن نیروهای پیشمرگ تراژدی سنجار و ایزدی ها را رقم بزنند. این تراژدی می رفت با سقوط اربیل به شکل شدیدتری تکرار شود اما حضور به موقع حاج قاسم از این امر جلوگیری کرد.

 ۴۸ ساعت قبل از پیوستن جنگنده‌‌های آمریکایی به‌ عملیات دفاع از اربیل، یگانی از نیروهای ویژه‌ به‌ فرماندهی سردار قاسم سلیمانی وارد جبهه‌‌های جنگ در گویر، مخمور و خازر شده‌ بودند و دوش به‌ دوش پیشمرگان کرد در حال نبرد با داعش بودند... آمدن این نیروها به‌ درخواست مستقیم مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق بوده‌ است.

بارزانی بعدها در مصاحبه روزنامه زمان، چاپ ترکیه در ۱۸ دی ۹۳ گفت: فردا صبح حاج قاسم در فرودگاه اربیل بود. من به استقبالش رفتم. حاجی با ۵۰ نفر از نیروهای مخصوصش آمده بود. آنها سریعا به محل درگیری رفتند و نیروهای پیشمرگه را سازماندهی دوباره کردند و در عرض چند ساعت ورق به نفع ما برگشت.

اهمیت حضور و تاثیر روانی‌ای که حاج قاسم سلیمانی در عقب‌نشینی داعش از منطقه اقلیم کردستان دارد را بارزانی این‌گونه عنوان کرده است: «ما بعد‌ها یک فرمانده داعش را اسیر کردیم و از او پرسیدیم چگونه شد شما که در حال فتح اربیل بودید به یک‌باره عقب نشستید؟ این اسیر داعشی به ما گفت: نفوذی‌های ما در اربیل به ما خبر دادند قاسم سلیمانی در اربیل است؛ لذا روحیه افراد ما بهم ریخت و عقب نشستیم.»

امروزه، در ششمین سالگرد تاسیس حشدالشعبی، دولت اسلامی داعش دیگر هیچ سرزمین قابل ملاحظه ای را در عراق در اختیار ندارد اما حشد روز به روز بر پایه های قدرت و مشروعیت خود در عراق می افزاید و مردم عراق و منطقه ثمرات این شجره طیبه را حاصل رشادت‌های هزاران شهید مقاومت بویژه حاج قاسم، سرداری رشید از تبار علی (ع) می‌دانند.