۲ اتفاق مهمی که با پیروزی کمپانی ایتالیایی در رقابت FFG(X) ثبت شد/ ارتش آمریکا برای مهار شناورهای تندرو سپاه دست به دامن اروپایی‌ها شد+عکس

باید توجه داشت که نیروی دریایی آمریکا به شکلی که امروزه شناخته می شود، حیات خود را از جنگ دوم جهانی آغاز کرد. نبرد در دو اقیانوس، یانکی ها را به سمت استفاده از ناوهای هواپیمابر، رزم ناوها و ناوشکن های بسیار سنگین سوق داد و در طول جنگ سرد نیز همین سیاست از سوی آمریکایی ها دنبال شد. امروزه نیز زیردریایی های اتمی بزرگ، ناوشکن و رزم ناوهای سنگین در کنار در ناوهای هواپیمابر اتمی بخش اعظم توان رزمی نیروی دریایی آمریکا را تشکیل می دهند اما طی سالهای اخیر و با بهره گیری نیروهای مسلح کشورهایی چون ایران از ابزارها و تاکتیک های نامتقارن و متفاوت، برای فرماندهان این نیرو مشخص شد دوره جدید، دوره ای با بازیگران جدید و تاکتیک های متفاوت است و تجهیزات غول پیکر و پرداعای سابق، امکان رویارویی با این نسل جدید از ابزارهای دفاعی را ندارند.

مسئله اینجاست که به اذعان کارشناسان و حتی فرماندهان آمریکایی، شناورهای فعلی این کشور اصولا برای یک نبرد سنگین و مقابله با حجم زیادی از این نوع تهدیدات در فضایی مثل تنگه هرمز یا خلیج فارس طراحی نشده اند. با ورود به قرن جدید، نیروهای مسلح آمریکا در دو منطقه با چالش های جدیدی رو به رو شد؛ یکی منطقه تنگه تایوان و دیگری تنگه هرمز و خلیج فارس. در این فضا، آمریکا با حجم زیادی از پرتابگرهای موشک های کروز زمینی، ناوچه های موشک انداز سریع کوچک و در مورد ایران در خلیج فارس با قایق های مسلح تندرو رو به رو شد.

دو نمونه از شناورهای کلاس LCS

آمریکایی ها پیش از شروع برنامه برای خرید نسل جدید ناوهای محافظ، طرحی مبنی بر توسعه شناورهای LCS را آغاز کردند که به نوعی به فاجعه ختم شده و در نهایت باعث شد آمریکایی ها به سراغ طرح های دیگر برای داشتن یک شناور سبک تر رزمی بروند. مشرق پیش از این در دو گزارش به مشکلات خانواده سری LCS و البته کاندیداهای شرکت در رقابت برای تهیه نسل جدید ناوهای محافظ آمریکایی پرداخته بود.

شرکت Fincantieri با طرح FREMM پیروز رقابت FFG(X)

اما حالا اعلام شده شرکت ایتالیایی Fincantieri با طرحی پایه ناوهای محافظ کلاس FREMM که به صورت مشترک با فرانسه توسعه داده شده در این رقابت برای ساخت شناورهای نسل جدید شرکت کرده بود. در ابتدا نگاهی به مدل اصلی ایتالیایی که در این کشور با عنوان کلاس Bergamini شناخته می شود خواهیم داشت و سپس به سراغ طرح FFG(X) و تغییرات آن نسبت به مدل اصلی خواهیم رفت.

شناورهای ایتالیایی ۶۹۰۰ تن وزن داشته، طول آنها ۱۴۴ متر و عرض شان در حدود ۲۰ متر است. این شناورها در مدل های چند ماموریتی ۱۹۹ نفر و در مدل های خاص جنگ ضد زیردریایی ۲۰۱ نفر خدمه دارند. سیستم پیشران مدل ایتالیایی از ترکیبی از موتورهای دیزل الکتریکی و همچنین موتورهای الکترونیکی است که بخش دیزل الکترونیک با همکاری بین ایتالیا و آمریکا و موتورهای الکترونیکی نیز ساخت ایتالیا است و در کنار آن ۴ ژنراتور دیزل نیز وجود دارد. برد این شناورها در حدود ۱۲۳۰۰ کیلومتر با سرعت متوسط ۲۷ کیلومتر بر ساعت بوده و سرعت نهایی آنها نیز ۵۵ کیلومتر بر ساعت است.

رادار اصلی این شناور مدل Selex MFRA  ساخت ایتالیا است که یک رادار آرایه فازی فعال در باند C است و توان شناسایی اهداف تا فاصله حدود ۴۰۰ کیلومتری و هدایت موشک به سمت آنها را نیز دارد. رادارهای کنترل آتش توپ و جستجوی سطحی این شناور هم ساخت ایتالیا است.

یکی از ناوهای کلاس Bergamini نیروی دریایی ایتالیا

سامانه پرتاب موشک عمودی Sylver ساخت فرانسه برای شلیک موشک های ضد هوایی Aster ۱۵ و Aster ۳۰ با بردهای ۳۵ و ۱۲۰ کیلومتر در این کشتی نصب شده و این شناورها ۱۶ تیر از این دو نوع موشک حمل می کنند. موشک های ضد هوایی به صورت مشترک توسط ایتالیا و فرانسه توسعه پیدا کرده و موشک کروز ضد کشتی و حمله به اهداف زمینی Otomat با برد بیش از ۲۰۰ کیلومتر در مدل های چند منظوره این شناور نصب و در مدل های مخصوص جنگ ضد زیردریایی ۴ تیر موشک ضد زیردریایی MILAS  تعبیه شده است.

در بحث توپها نیز در مدل های چند ماموریتی یک قبضه توپ ۱۲۷ میلی متری ساخت شرکت ایتالیایی Oto Melara به همراه یک توپ ۷۶ میلی متری ساخت همین شرکت نصب شده است. در مدل ۱۲۷ میلی متری از گلوله های هدایت شونده سری Vulcano  استفاده می شود که می تواند اهداف را تا فاصله ۱۲۰ کیلومتر هدف قرار دهد. در مدل ضد زیردریایی نیز ۲ قبضه از توپهای ۷۶ میلی متری ساخت شرکت Oto Melara وجود دارد که می تواند گلوله های هوشمند را تا فاصله ۴۰ کیلومتری پرتاب کند. این شناور در مدل ایتالیایی توان حمل ۲ فروند بالگرد را نیز دارد.

پروژه FFG(X) و توجه ویژه آمریکا به صنایع داخلی

نکته مهم در خصوص این طرح، تاکید آمریکا بر ساخت شناورها در خاک آمریکا توسط شعبه آمریکایی شرکت Fincantieri است که در سواحل دریاچه میشیگان در ایالت ویسکانسن آمریکا قرار دارد. ارزش قرارداد فعلی در حدود ۵.۵ میلیارد دلار بوده و برای طراحی و ساخت ۱۰ شناور است. در طرح اولیه پروژه FFG(X) این گونه برنامه ریزی شده که شناور مورد نظر بایستی توانایی حضور در کنار گروه رزمی ناوهواپیمابر برای ماموریت های حفاظتی، انجام عملیات ضد شناور سطحی، ضد زیردریایی و دفاع هوایی و همچنین عملیات به صورت مستقل را داشته باشد.

از دیگر بحث های مطرح شده به صورت خاص در نیازمندی اخیر نیروی دریایی آمریکا، توان مقابله با حمله دسته جمعی قایق های تندرو است.

نمایه گرافیکی از طرح آینده ناو محافظ نیروی دریایی آمریکا - با تفاوت ها با ناو کلاس Bergamini دقت کنید

مشخصات اعلام شده در خصوص این شناور جدید از این قرار است: طول آن ۱۵۱ عرض آن ۲۰ متر و وزن آن در حدود ۷۵۰۰ تن خواهد بود. مشخصا ظاهر این ناو ها با طرح کلاس Bergamini متفاوت بوده در عین حال از خواص پنهانکاری نیز بهره می برد. این شناور از سیستم پیشران از نوع ترکیبی دیزل الکترونیک و توربین گازی است که در نهایت می توانی نیروی در حدود ۱۲ مگاوات را برای کشتی ایجاد کند. تعداد خدمه در این شناورها در حدود ۲۰۰ نفر خواهد بود. سرعت نهایی این ناوها نیز ۴۸ کیلومتر در ساعت خواهد بود.

در بخش سیستم های راداری و الکترونیکی و انواع حسگرها با مجموعه ای از سامانه های ساخت آمریکا رو به رو هستیم. رادار اصلی این نسل جدید شناور ها مدل AN/SPY-۶(V)۳ ساخت شرکت ریتهون آمریکا است که راداری آرایه فازی فعال است. سیستم کنترل سیستم های تسلیحاتی و راداری ایجیس نیز کنترل حسگرها و سامانه های تسلیحاتی این شناور را بر عهده دارد.  رادار جستجوی سطحی باند ایکس AN/SPS-۷۳(V)۱۸ از دیگر رادارهای نصب شده بر روی این شناورها خواهد بود.

در بخش سیستم های سونار و جنگ ضد زیردریایی این شناورها به سامانه هایی مثل AN/SLQ-۶۱، AN/SQS-۶۲ و AN/SQQ-۸۹F مجهز خواهد شد. در این شناورهای جنگی پرتابگرهای اژدر نیز نصب خواهد شد که البته هنوز تعداد و نوع اژدرها مشخص نیست.

در بخش تسلیحات شاهد یک تغییر مهم هستیم و آن هم کنار رفتن موشک های معروف کروز ضد کشتی هارپون است. در ناوهای محافظ جدید آمریکایی ۸ تیر موشک کروز ضد کشتی / حمله به اهداف زمینی مدل NSM ساخت نروژ نصب خواهد شد. این موشک با همکاری شرکت آمریکایی ریتهون توسعه پیدا کرده و ۱۸۵ کیلومتر برد، نزدیک به ۰.۹ ماخ سرعت و وزن سرجنگی آن نیز ۱۲۵ کیلوگرم است. این موشک کروز از ترکیب سیستم هدایت اینرسیایی، سامانه جی پی است و تصویر ساز فروسرخ استفاده می کند. برخی صحبت ها از احتمال نصب ۱۶ تیر از این موشک ها روی ناوهای مورد نظر وجود دارد که هنوز تایید نشده است.

موشک کروز NSM

سلاح دیگر این کشتی توپ ۵۷ میلی متری سری MK۱۱۰ ساخت شرکت BAE است. این توپ در تاسیسات این شرکت انگلیسی در آمریکا ساخته خواهد شد. توپ مورد نظر دارای نواخت تیر ۴ گلوله در ثانیه را داشته و برد نهایی آن ۱۷ کیلومتر است. این توپ توان حمل مهمات هوشمند و درگیری با طیف گسترده ای از اهداف از جمله قایق های تندرو، موشک های کروز و پهپادها را نیز دارد که نشان دهنده دغدغه ویژه ارتش آمریکا پیرامون قدرت گیری نسل های جدید شناورهای تندرو سپاه و تلاش برای شکست نخوردن در مقابل آنهاست.

در این شناورها نصب ۳۲ سلول پرتاب عمودی مارک ۴۱ ساخت شرکت لاکهید مارتین انجام خواهد شد و در بخش دفاع نزدیک این شناورها به سیستم موشک انداز RAM مجهز خواهد شد که وظیفه دفاع کوتاه برد را بر عهده خواهد داشت. این شناورها بر اساس مشخصات اعلام شده توان حمل دو فروند بالگرد سی هاوک را دارا بوده و آشیانه لازم برای حمل آنها را نیز خواهند داشت.

اگرچه آمریکا تلاش کرده با ساخت این ناو در داخل خاک خود، موضوع ایجاد اشتغال در داخل آن کشور و شعارهای ترامپ در این حوزه را اجرایی کند، اما در نهایت این پالس به کارشناسان و نیروهای مسلح کشورهای دیگر داده شده که دیگر شرکتها و صنایع نظامی موجود در ایالات متحده، همواره بهترین محصولات و طرح ها را ارائه نمی دهند. دیگر انکه، نوع طراحی و سلاح های پیش بینی شده برای این شناور جدید به گونه ای است که می توان به وضوح، ترس و دغدغه ارتش آمریکا برای پیدا کردن شیوه های مناسب مقابله و رویارویی با قایق های تندرو سپاه پاسدادران را مشاهده کرد.

شاید در تبلیغات و مصاحبه های رسمی فرماندهان و پرسنل نیروی دریایی آمریکا مدام اعلام می شود که این نیرو توان پاسخگویی با هر تهدیدی را دارا بوده و تجهیزاتی چون شناورهای تندرو ایرانی در کسری از ثانیه می توانند توسط این شناورها نابود شوند، اما در صحنه عمل و آنجایی که نیازهای عملیاتی و برنامه های آینده این نیرو طراحی و پیاده می شود، مشخص می شود که در میان تمامی تهدیدات و احتمالات موجود در دنیا، آن چیزی که بیش از هر چیز ذهن ارتش امریکا در حوزه دریایی را مشغول کرده، قدرت نیروهای دریایی کشورمان چه در حوزه سطحی و چه زیرسطحی است.