معضل مهم عراق

 

حمله روز چهارشنبه به پايگاه تاجي در شمال بغداد و واکنش نظامي آمريکا در بمباران مقرهاي حشدالشعبي و ارتش در مناطق مياني عراق، معادلات اين کشور را وارد مرحله تازه اي کرده است. اين در حالي است که عراق شاهد خلا سياسي و عدم معرفي دولت جديد در پارلمان در کنار تداوم نسبي اعتراضات خياباني مي باشد.
طبق بيانيه فرماندهي ستاد مشترک عراق در حملات هوايي آمريکا شش نفر شامل سه سرباز، دو پليس و يک غيرنظامي عراقي کشته و ۱۲ نفر مجروح شده‌‌ اند. بخشي از فرودگاه در حال احداث شهر کربلا هم تخريب شده است. اهداف مورد حمله، کمربند امنيتي مناطق مياني عراق را تشکيل داده و با عامريه در فلوجه و النخيب در کربلا و درياچه و بستان‌ هاي المسيب و اسکندريه مرتبط است.
نکته قابل توجه اين است که اين مناطق زماني محل پيشروي گروهک داعش بوده و در شرايط فعلي نيز با توجه به اکثريت جمعيت سني، مستعد بازگشت عناصر پراکنده داعش مي باشد. به همين دليل برخي ناظران معتقدند پروژه احياي داعش همچنان در دستور کار امريکا بوده و با بمباران اخير تلاش دارد مناطق فوق را براي آنان آماده‌سازي و امن کند.
معضل مهم عراق، حضور نيروهاي نظامي آمريکايي در اين کشور است. طبق مصوبه پارلمان عراق در 5 ژانويه 2020 که پس از ترور سردار سليماني و ابومهدي المهندس صادر شد، دولت اين کشور ملزم به پيگيري خروج آمريکايي‌ها از خاک عراق مي‌باشد.
دولت تلاش دارد اين مصوبه را از طريق توافق با آمريکايي‌ ها و بازنگري در توافق ‌نامه امنيتي ميان دو طرف به انجام برساند. لذا قائل به اقدامات ميداني نبوده و از تنش نظامي - امنيتي با آمريکا پرهيز مي‌کند. محکوم ساختن حمله به پايگاه تاجي توسط رئيس جمهور و نخست وزير عراق در اين چهارچوب قابل تفسير است. از طرفي، طبق شواهد و قرائن فراوان، آمريکا‌ هيچ تمايلي به ترک خاک عراق نداشته و بلکه با تمسک به بهانه‌هاي مختلف از جمله خطر بازگشت داعش و حتي تهديد عراق به تحريم، از اين کار شانه خالي مي‌ کند. به همين دليل گروه‌ هاي مقاومت برخلاف دولت، قائل به ناامن سازي و اجبار آمريکايي‌ها جهت خروج از عراق هستند. هر چند اين تفاوت ديدگاه موجب اختلافاتي در داخل عراق شده است، اما گروه‌ هاي مقاومت که عمدتا به شکل رسمي در ذيل سازمان حشدالشعبي فعاليت مي‌کنند؛ برخلاف اتهام آمريکا عليه گروه هايي مانند کتائب حزب الله، اقدام خودسرانه انجام نمي ‌دهند. به عبارتي اگر قرار باشد اعمال فشار ميداني بر آمريکايي وارد شود، بايد به شکل رسمي و با ابلاغ فرماندهي کل نيروهاي مسلح (نخست وزير) انجام پذيرد.
البته اتخاذ چنين تصميمي در شرايط بغرنج عراق، بسيار دشوار و بعيد است. اما در جايي که آمريکا بي‌محابا حاکميت ملي اين کشور را نقض کرده و حملات شديدي در خاک اين کشور عليه نهادهاي رسمي (حشدالشعبي، ارتش و پليس) صورت داده؛ خواست ملت عراق، واکنش قاطعانه به آمريکايي‌‌ها فراتر از بيانه‌ هاي رسمي و صوري است.
با اين حال در غياب واکنش عملي دولت، حملاتي مانند آن چه عليه پايگاه تاجي صورت گرفت، نشانگر آن است که عوامل غيررسمي در عراق وجود دارند که با حضور اشغالگران آمريکايي مخالف بوده و در صورت لزوم يک جانبه وارد عمل مي‌‌شوند. به همين دليل مي‌توان پيش بيني کرد اشغالگران امريکايي در عراق، همچنان در معرض تيرهاي غيب قرار خواهند گرفت.