- جوان‌های ورزشکار موجب سربلندی ایران هستند/ ملت را شاد کردید، از همه شما صمیمانه تشکر می‌کنم
- ماهوارهبر «قائم-۱۰۵» و ماهواره «نور-۴» تا سال آینده پرتاب می‌شود +فیلم
- صالح قاسمی: سازمان برنامه و بودجه پاشنه آشیل موفقیت قانون جوانی جمعیت است
- سپاه ۷۳ مجتمع آبرسانی برای ۳۵۰۰ روستا میسازد
- رشد خزنده دلار نیما/ پروژه تکنرخسازی ارز کلید خورد؟
- سلطان مصرف برق تهران کشف شد؛ مصرف برق یک محله در یک خانه شمال شهر!
- رشد ۸ درصدی؛ دشوارِ ممکن!
- شیعیان شبه قاره روی گسل ناامنی و تروریسم
- ترور شهید هنیه باشلیک پرتابه کوتاهبرد انجام شده است
- به مناسبت روز بزرگداشت شهدای مدافع حرم؛
- جنگ آبی؛ مجازات بیرحمانه علیه ساکنان کرانه باختری
- سومین پیروزی مادورو؛ اتمسفر پایدار ضدآمریکایی در منطقه لاتینتبار
- قول سدید رئیس‌جمهور در آیین پیروی از ملت
- دولت چهاردهم و مسئله «آسیبهای اجتماعی»
- بازی دو سر باخت؛ رهآورد فرش قرمز برای یک جانی تحت تعقیب
پنجشنبه ؛ 29 شهريور 1403 تحلیلی بر ویژگی‌های منحصربه‌فرد انقلاب اسلامی ایران
۲۲ بهمن تماشایی؛ شکرانه «نهضت تاریخ‌ساز»
انقلاب اسلامی رویدادی بود که با رهبری حضرت امام خمینی رحمه‌الله و با حضور توده‌های مردم به پیروزی رسید و به‌صورت توأمان «استبداد و استکبار» را هدف گرفت. این حرکت در امتداد قیام‌ها و نهضت‌های استقلال‌طلبانه و عدالت‌خواهانه ملت ایران در تاریخ معاصر همچون نهضت تنباکو، نهضت مشروطیت و نهضت ملی شدن صنعت نفت به‌وقوع پیوست و توانست ضمن نظام‌سازی و استقرار حاکمیت اسلامی در چارچوب نظام جمهوری اسلامی، اثرات مهمی در روند نظم جهانی و بخصوص تحولات جهان اسلام برجای بگذارد.
انقلاب اسلامی رویدادی بود که با رهبری حضرت امام خمینی رحمه‌الله و با حضور توده‌های مردم به پیروزی رسید و به‌صورت توأمان «استبداد و استکبار» را هدف گرفت. این حرکت در امتداد قیام‌ها و نهضت‌های استقلال‌طلبانه و عدالت‌خواهانه ملت ایران در تاریخ معاصر همچون نهضت تنباکو، نهضت مشروطیت و نهضت ملی شدن صنعت نفت به‌وقوع پیوست و توانست ضمن نظام‌سازی و استقرار حاکمیت اسلامی در چارچوب نظام جمهوری اسلامی، اثرات مهمی در روند نظم جهانی و بخصوص تحولات جهان اسلام برجای بگذارد.
انقلابی که «متفاوت» بود
پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین رویداد‌های سیاسی و اجتماعی جهان در قرن بیستم است. انقلابی که با تغییر رژیم دیکتاتور پهلوی و قطع وابستگی کشور به قدرت‌های سُلطه‌گر، گامی مهم و تاریخی در احیاء استقلال ملی ایران و آغاز روند پیشرفت ایرانیان برداشت. این انقلاب با شعارهایی، چون «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» و «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» در سطح دنیا شناخته شد و توانست الگویی از قیام‌های مردمی براساس ارزش‌های الهی را در سطح دنیا و بخصوص جهان اسلام رقم بزند. اما انقلاب اسلامی در مقایسه با دیگر انقلاب‌های بزرگ دنیا از جمله انقلاب فرانسه و انقلاب روسیه از ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فردی برخوردار است. درکِ درست «خصوصیات انقلاب اسلامی از بستر مقایسه آن با سایر انقلاب‌ها» یکی از رویکرد‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی در تحلیل این انقلاب است: «انقلاب اسلامی در کشور ایران کاری کرد که در هیچ جای دنیا نظیر آن کار انجام نشده است... از انقلاب کشور روسیه و شوروی گرفته تا آنچه در هند و مصر و کشور‌های آمریکای لاتین و دیگر کشور‌های آفریقایی و آسیایی پیش آمد. در هیچ‌کدام از این کشورها، آن حادثه‌ای که در ایران اتفاق افتاد، اتفاق نیفتاد. اسم همه‌ی اینها، انقلاب بود؛ یعنی مثلاً انقلاب در ایران و انقلاب در شوروی، واقعاً مشترک لفظی است، ولی اصلاً یک کار انجام نشده؛ دو کار انجام شده است.»
انقلابی که براساس «ایمان به اسلام» بود
یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های انقلاب اسلامی با دیگر انقلاب‌ها به «مبنای این انقلاب» برمی‌گردد. انقلاب ملت ایران انقلابی براساس «ایمان و ارزش‌های دینی و معنوی» بود و این نقطه تمایز مهم آن از انقلاب‌هایی، چون انقلاب فرانسه یا روسیه محسوب می‌شود.
انقلابی که در آن «نقش‌آفرینی مردم» با پیروزی انقلاب تمام نشد
یکی دیگر از تفاوت‌ها به کیفیت و میزان حضور مردم و نقش‌آفرینی آنان در نهضت اسلامی برمی‌گردد. این انقلاب در تمامی مراحل شکل‌گیری و پیروزیِ خود عمیقاً بر عنصر «حضور مردم درصحنه‌ی تحولات» متکی بوده است. نکته مهم اینکه نقش‌آفرینی مردم در عرصه‌ی تحولات صرفاً با پیروزی انقلاب پایان نیافت. مردم در تمامی اتفاقات بعدی اعم از تعیین ساختار نظام سیاسیِ برآمده از انقلاب، تدوین قانون اساسی، انتخاب مسئولین عالی‌رتبه و حل مسائل پیش‌روی انقلاب و کشور مستقیماً حضور و نقش داشته‌اند. امری که در سایر انقلاب‌ها با این کیفیت و گستردگی وجود نداشته است. این در حالی است که در انقلاب‌هایی، چون انقلاب فرانسه و روسیه نقش مردم بعد از پیروزی انقلاب تضعیف و کمرنگ شد و در مواردی انقلاب منتهی به دیکتاتوری شد.
انقلابی که از «رهبریِ دینی و غیرحزبی» برخوردار بود
«عنصر رهبری دینی» یکی از وُجوه خاص انقلاب اسلامی بود. این انقلاب حرکتی با رهبری یک عالم و فقیه مسلمان بود و احزاب، گروه‌های چریکی و پارتیزانی، افسران نظامی و... در رهبری آن نقشی نداشتند. رهبر انقلاب در این خصوص می‌فرمایند: «امام به‌طور طبیعی رهبری و سررشته‌داری این حرکت را برعهده داشت؛ این مبارزه را شروع کرد و به مردم تکیه نمود... امام مثل خورشیدی در آسمانِ امید‌های ملت ایران ظاهر شد. در موضع یک مرد فداکار و یک آتش‌فشان؛ کسی که همه احساسات لازم برای یک مرد جهانی، یک مرد میهنی، یک مرد اسلامی در او جمع است... این مرد با اینکه در ایران نبود، اما از راه دور، مدت چهارده سال قضایای مبارزات اسلامی و نهضت اسلامی در ایران را به معنای واقعی کلمه رهبری کرد... نهضت امام متّکی به تشکیلات حزبی نبود... او با متن مردم و توده مردم حرف می‌زد و آن‌ها را هدایت می‌کرد و توانست در طول چهارده، پانزده سال، از راه دور این مایه فکر اسلامی و نهضت اسلامی را اولاً در ذهن‌ها عمیق کند، ثانیاً در سطح جامعه توسعه دهد؛ دل‌های جوانان و ذهن‌ها و ایمان‌ها را به آن متوجّه کند تا زمینه برای آن انقلاب عظیم آماده شود.»
انقلابی که در آن «خطِ مستقیم انقلاب» حفظ شد
یکی دیگر از ویژگی‌های منحصربه‌فرد انقلاب اسلامی در مقایسه با دیگر انقلاب‌ها «ثبات و تداوم آن بر اساس اهداف اولیه» و «عدم انحراف از اصول و آرمان‌هایش» است. این در حالی است که انقلاب‌های بزرگ و معاصر دنیا همگی پس از چند سال از اهداف و آرمان‌های اولیه خود دوره شده و حتی به ضد آن تبدیل شدند. دلیل تداوم دشمنی آمریکا و تشدید آن نیز به همین موضوع برمی‌گردد.
انقلابی که در آن «مجرای نفوذ» بسته شد
یکی دیگر از نقاط تمایز انقلاب اسلامی در مقایسه با دیگر انقلاب‌ها به مسئله‌ی نحوه «مواجهه با دشمن» برمی‌گردد. استحاله و اضمحلال انقلاب‌ها و حرکت‌های عدالت‌خواهانه و آزادی‌طلبانه از جمله سیاست‌های همیشگی قدرت‌های مستکبر بوده است. این انقلاب علاوه بر برخورد با حکومت دیکتاتوری به عقبه حمایتی این حکومت نیز توجه کرده و با قطع ارتباط با آمریکا به‌عنوان رأس استکبار جهانی، زمینه هرگونه نفوذ و انحراف و نابودی انقلاب را بست. امام خمینی رحمه‌الله با دشمن‌شناسی، دولت آمریکا را به‌عنوان «عقبه حکومت پهلوی» شناسایی کرد و ضمن مقابله با آن، زمینه نفوذِ دشمن را مسدود کرد. تسخیر لانه جاسوسی نماد بارز این حرکت هوشمندانه بود.
انقلابی که یک «نهضتِ تاریخ‌ساز» است
در نگاهی کلان، انقلاب اسلامی نقطه عطف تحولات تاریخی است. انقلابی که بر مبنای ایمان به ارزش‌های اسلامی، اعتقاد به نقش جدی مردم و با رهبری یک عالم و فقیه شکل گرفت و توانست به «تحولی تاریخ‌ساز در عالم» تبدیل شود؛ و این‌گونه است که با وقوع انقلاب و ادامه حرکت مستمر انقلابی ملت ایران، به فرموده رهبر انقلاب اسلامی این قرن، قرن اسلام خواهد بود: «این قرن، قرن اسلام است. این قرن، قرن معنویت است. اسلام عقلانیت را و معنویت را و عدالت را با یکدیگر به ملت‌ها هدیه می‌دهد.»
۲۲ بهمن؛ عید انقلاب
چند روز دیگر چهل و یکمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی است. روزی که هرساله مردم ایران در سراسر کشور برای تجدیدعهد با انقلاب اسلامی و آرمان‌های آن به خیابان آمده و پیروزی نهضت تاریخ‌ساز خود را جشن می‌گیرند. روزی که تبدیل به یوم‌الله و ماندگار شد. به فرموده رهبر انقلاب؛ «دهه فجر، دهه فجر و طلوع انقلاب است. به همین خاطر، بزرگداشت آن بایستی بااهمیت انجام بگیرد... دهه فجر، در حقیقت مقطع رهایی ملت ایران و آن بخشی از تاریخ ماست که گذشته را از آینده جدا کرده است... در این کشور، قبل از دوران حکومت اسلامی و جمهوری اسلامی، حاکمیت و مناسبات بین حاکم و مردم، همواره رابطه غیر اسلامی - رابطه سلطان و رعیت، رابطه غالب و مغلوب - بوده است... دهه فجر آمد و این سلسله غلط، این هندسه معیوب و این رشته بیمار را قطع کرد و تمام شد... این برکات، این انتقال مهم و این تغییر خط، در نقطه دهه فجر انجام‌گرفته است. این لحظه تاریخی، لحظه مهمی است.» تبلور بزرگداشت این عید ملی و ایام‌الله در راهپیمایی ۲۲ بهمن متبلور می‌شود و به شکرانه این عید، امسال نیز همچون سال‌های گذشته، مردم ۲۲ بهمنی تماشایی خواهند آفرید.
انقلابی که «متفاوت» بود
پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین رویداد‌های سیاسی و اجتماعی جهان در قرن بیستم است. انقلابی که با تغییر رژیم دیکتاتور پهلوی و قطع وابستگی کشور به قدرت‌های سُلطه‌گر، گامی مهم و تاریخی در احیاء استقلال ملی ایران و آغاز روند پیشرفت ایرانیان برداشت. این انقلاب با شعارهایی، چون «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» و «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» در سطح دنیا شناخته شد و توانست الگویی از قیام‌های مردمی براساس ارزش‌های الهی را در سطح دنیا و بخصوص جهان اسلام رقم بزند. اما انقلاب اسلامی در مقایسه با دیگر انقلاب‌های بزرگ دنیا از جمله انقلاب فرانسه و انقلاب روسیه از ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فردی برخوردار است. درکِ درست «خصوصیات انقلاب اسلامی از بستر مقایسه آن با سایر انقلاب‌ها» یکی از رویکرد‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی در تحلیل این انقلاب است: «انقلاب اسلامی در کشور ایران کاری کرد که در هیچ جای دنیا نظیر آن کار انجام نشده است... از انقلاب کشور روسیه و شوروی گرفته تا آنچه در هند و مصر و کشور‌های آمریکای لاتین و دیگر کشور‌های آفریقایی و آسیایی پیش آمد. در هیچ‌کدام از این کشورها، آن حادثه‌ای که در ایران اتفاق افتاد، اتفاق نیفتاد. اسم همه‌ی اینها، انقلاب بود؛ یعنی مثلاً انقلاب در ایران و انقلاب در شوروی، واقعاً مشترک لفظی است، ولی اصلاً یک کار انجام نشده؛ دو کار انجام شده است.»
انقلابی که براساس «ایمان به اسلام» بود
یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های انقلاب اسلامی با دیگر انقلاب‌ها به «مبنای این انقلاب» برمی‌گردد. انقلاب ملت ایران انقلابی براساس «ایمان و ارزش‌های دینی و معنوی» بود و این نقطه تمایز مهم آن از انقلاب‌هایی، چون انقلاب فرانسه یا روسیه محسوب می‌شود.
انقلابی که در آن «نقش‌آفرینی مردم» با پیروزی انقلاب تمام نشد
یکی دیگر از تفاوت‌ها به کیفیت و میزان حضور مردم و نقش‌آفرینی آنان در نهضت اسلامی برمی‌گردد. این انقلاب در تمامی مراحل شکل‌گیری و پیروزیِ خود عمیقاً بر عنصر «حضور مردم درصحنه‌ی تحولات» متکی بوده است. نکته مهم اینکه نقش‌آفرینی مردم در عرصه‌ی تحولات صرفاً با پیروزی انقلاب پایان نیافت. مردم در تمامی اتفاقات بعدی اعم از تعیین ساختار نظام سیاسیِ برآمده از انقلاب، تدوین قانون اساسی، انتخاب مسئولین عالی‌رتبه و حل مسائل پیش‌روی انقلاب و کشور مستقیماً حضور و نقش داشته‌اند. امری که در سایر انقلاب‌ها با این کیفیت و گستردگی وجود نداشته است. این در حالی است که در انقلاب‌هایی، چون انقلاب فرانسه و روسیه نقش مردم بعد از پیروزی انقلاب تضعیف و کمرنگ شد و در مواردی انقلاب منتهی به دیکتاتوری شد.
انقلابی که از «رهبریِ دینی و غیرحزبی» برخوردار بود
«عنصر رهبری دینی» یکی از وُجوه خاص انقلاب اسلامی بود. این انقلاب حرکتی با رهبری یک عالم و فقیه مسلمان بود و احزاب، گروه‌های چریکی و پارتیزانی، افسران نظامی و... در رهبری آن نقشی نداشتند. رهبر انقلاب در این خصوص می‌فرمایند: «امام به‌طور طبیعی رهبری و سررشته‌داری این حرکت را برعهده داشت؛ این مبارزه را شروع کرد و به مردم تکیه نمود... امام مثل خورشیدی در آسمانِ امید‌های ملت ایران ظاهر شد. در موضع یک مرد فداکار و یک آتش‌فشان؛ کسی که همه احساسات لازم برای یک مرد جهانی، یک مرد میهنی، یک مرد اسلامی در او جمع است... این مرد با اینکه در ایران نبود، اما از راه دور، مدت چهارده سال قضایای مبارزات اسلامی و نهضت اسلامی در ایران را به معنای واقعی کلمه رهبری کرد... نهضت امام متّکی به تشکیلات حزبی نبود... او با متن مردم و توده مردم حرف می‌زد و آن‌ها را هدایت می‌کرد و توانست در طول چهارده، پانزده سال، از راه دور این مایه فکر اسلامی و نهضت اسلامی را اولاً در ذهن‌ها عمیق کند، ثانیاً در سطح جامعه توسعه دهد؛ دل‌های جوانان و ذهن‌ها و ایمان‌ها را به آن متوجّه کند تا زمینه برای آن انقلاب عظیم آماده شود.»
انقلابی که در آن «خطِ مستقیم انقلاب» حفظ شد
یکی دیگر از ویژگی‌های منحصربه‌فرد انقلاب اسلامی در مقایسه با دیگر انقلاب‌ها «ثبات و تداوم آن بر اساس اهداف اولیه» و «عدم انحراف از اصول و آرمان‌هایش» است. این در حالی است که انقلاب‌های بزرگ و معاصر دنیا همگی پس از چند سال از اهداف و آرمان‌های اولیه خود دوره شده و حتی به ضد آن تبدیل شدند. دلیل تداوم دشمنی آمریکا و تشدید آن نیز به همین موضوع برمی‌گردد.
انقلابی که در آن «مجرای نفوذ» بسته شد
یکی دیگر از نقاط تمایز انقلاب اسلامی در مقایسه با دیگر انقلاب‌ها به مسئله‌ی نحوه «مواجهه با دشمن» برمی‌گردد. استحاله و اضمحلال انقلاب‌ها و حرکت‌های عدالت‌خواهانه و آزادی‌طلبانه از جمله سیاست‌های همیشگی قدرت‌های مستکبر بوده است. این انقلاب علاوه بر برخورد با حکومت دیکتاتوری به عقبه حمایتی این حکومت نیز توجه کرده و با قطع ارتباط با آمریکا به‌عنوان رأس استکبار جهانی، زمینه هرگونه نفوذ و انحراف و نابودی انقلاب را بست. امام خمینی رحمه‌الله با دشمن‌شناسی، دولت آمریکا را به‌عنوان «عقبه حکومت پهلوی» شناسایی کرد و ضمن مقابله با آن، زمینه نفوذِ دشمن را مسدود کرد. تسخیر لانه جاسوسی نماد بارز این حرکت هوشمندانه بود.
انقلابی که یک «نهضتِ تاریخ‌ساز» است
در نگاهی کلان، انقلاب اسلامی نقطه عطف تحولات تاریخی است. انقلابی که بر مبنای ایمان به ارزش‌های اسلامی، اعتقاد به نقش جدی مردم و با رهبری یک عالم و فقیه شکل گرفت و توانست به «تحولی تاریخ‌ساز در عالم» تبدیل شود؛ و این‌گونه است که با وقوع انقلاب و ادامه حرکت مستمر انقلابی ملت ایران، به فرموده رهبر انقلاب اسلامی این قرن، قرن اسلام خواهد بود: «این قرن، قرن اسلام است. این قرن، قرن معنویت است. اسلام عقلانیت را و معنویت را و عدالت را با یکدیگر به ملت‌ها هدیه می‌دهد.»
۲۲ بهمن؛ عید انقلاب
چند روز دیگر چهل و یکمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی است. روزی که هرساله مردم ایران در سراسر کشور برای تجدیدعهد با انقلاب اسلامی و آرمان‌های آن به خیابان آمده و پیروزی نهضت تاریخ‌ساز خود را جشن می‌گیرند. روزی که تبدیل به یوم‌الله و ماندگار شد. به فرموده رهبر انقلاب؛ «دهه فجر، دهه فجر و طلوع انقلاب است. به همین خاطر، بزرگداشت آن بایستی بااهمیت انجام بگیرد... دهه فجر، در حقیقت مقطع رهایی ملت ایران و آن بخشی از تاریخ ماست که گذشته را از آینده جدا کرده است... در این کشور، قبل از دوران حکومت اسلامی و جمهوری اسلامی، حاکمیت و مناسبات بین حاکم و مردم، همواره رابطه غیر اسلامی - رابطه سلطان و رعیت، رابطه غالب و مغلوب - بوده است... دهه فجر آمد و این سلسله غلط، این هندسه معیوب و این رشته بیمار را قطع کرد و تمام شد... این برکات، این انتقال مهم و این تغییر خط، در نقطه دهه فجر انجام‌گرفته است. این لحظه تاریخی، لحظه مهمی است.» تبلور بزرگداشت این عید ملی و ایام‌الله در راهپیمایی ۲۲ بهمن متبلور می‌شود و به شکرانه این عید، امسال نیز همچون سال‌های گذشته، مردم ۲۲ بهمنی تماشایی خواهند آفرید.
منبع: سایت رهنما
اشتراک گذاری:
ارسال نظرات