اروپا و ۴۰ سال تحقیر توسط آمریکا

رهبر معظم انقلاب در نماز جمعه تهران به تبعیت صرف اروپا از آمریکا در برابر ایران و وابستگی فکری و سیاسی آن‌ها از آمریکا پرداخت. رهبر معظم انقلاب با اشاره به تهدید کشور‌های اروپایی برای به جریان انداختن مکانیسم حل اختلاف برجام تأکید کردند که دولت ایران به‌خوبی جواب کشور‌های اروپایی را داد. ایشان بیان داشتند: «سه کشور اروپایی (فرانسه، انگلیس و آلمان) همان کشور‌هایی هستند که در دوران جنگ تا توانستند به دشمن کمک کردند و به این کشور‌ها باید به این چشم نگاه کرد. من پیش‌تر هم گفته بودم که به اروپایی‌ها اعتماد ندارم و این «کشور‌های حقیر» پادوی آمریکا هستند.» ایشان خطاب به سه کشور اروپایی گفتند: «آمریکا که ارباب شما بود نتوانست ملت ایران را به‌زانو درآورد و شما کوچک‌تر از این حرف‌ها هستید که بتوانید ملت را به‌زانو درآورید.»، اما روند وابستگی و حقارت اروپا توسط آمریکا چگونه بوده است؟

وابستگی کشور‌های اروپایی به آمریکا مسئله جدید و عجیبی نبوده و کشور‌های اروپایی در بخش‌های مختلف به آمریکا وابسته شده‌اند و انتظار رفتار مستقلانه از این کشور بسیار ساده‌لوحانه است. اروپا در مسئله سیاسی و اقتصادی کاملاً به آمریکا وابسته است. مطابق آخرین آماری که مرکز آمار اتحادیه اروپا منتشر کرده است، واردات کالای کشور‌های قاره سبز از آمریکا به رقم ۲۴۶ میلیارد یورو رسیده است. علاوه بر این، اروپایی‌ها در طول ۴۰ سال گذشته نشان داده‌اند که سیاست‌های کلان آن‌ها در طول سیاست‌های آمریکاست و جز در مواردی، اجازه و جرئت حرکت در عرض استراتژی آمریکا را ندارند. سران قاره سبز، نه بر اساس فرضیات، بلکه در عمل نشان داده‌اند که قابل‌اعتماد نیستند و این نتیجه، برآیند تعامل مستقیم جمهوری اسلامی با اروپا در خلال سال‌های ۸۲ تا ۸۵ شمسی است. در آن سال‌ها، ایران با سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان مذاکره کرد و پس‌ازآنکه تمام فعالیت‌های هسته‌ای خود را داوطلبانه تعلیق و تمام تعهدات را عملی کرد، کشور‌های اروپایی در کمال گستاخی خواستار توقف دائمی پروسه تولید سوخت هسته‌ای شدند! تجربه تاریخی نشان‌دهنده ده‌ها بی‌وفایی اروپایی‌ها نسبت به ایران است. تجربه امضای توافقنامه‌هایی از جمله توافقنامه پاریس، سعدآباد و بروکسل در دهه هشتاد با اروپایی‌ها در این زمینه کفایت می‌کند؛ بنابراین بدبینی به اروپا حاصل نگاهی واقع‌گرایانه به عرصه بین‌الملل است. اروپایی‌ها ثابت کرده‌اند در دوره‌های زمانی مختلف دنباله‌روی محض سیاست‌های آمریکا هستند. درواقع تنها وابستگی کشور‌های اروپایی به آمریکا مسئله نبوده و روسای جمهور آمریکا بار‌ها به روش‌های مختلف کشور‌های اروپایی را تحقیر کرده‌اند.

سال گذشته دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا به‌منظور بازدید از نیرو‌های نظامی آمریکا در سفری که از قبل اعلام‌نشده بود به آلمان سفر کرد. ازآنجایی‌که عدم اعلام چنین سفر‌هایی در روابط بین‌الملل معمول نیست واکنش‌های گسترده‌ای دراین‌باره شکل گرفت. درواقع توهین ترامپ به آلمان در این مسئله کاملاً مشهود بود. ترامپ در سفر خود بدون اطلاع قبلی و تشریفات معمول دیپلماتیک به پایگاه هوایی رامشتاین در آلمان رفت، آن‌هم در قلب اروپا و کشوری که به‌نوعی از قدرت‌های بین‌المللی محسوب می‌شود.

 

نمونه آلمان یک مورد بسیار کوچک از رفتار‌های تحقیرآمیز آمریکا با اروپا است. منطق حاکم بر روابط خارجی آمریکا، «منفعت‌طلبی و تأمین منافع خود به هر قیمتی» است. ترامپ بار‌ها در مسئله ناتو کشور‌های اروپایی را تهدید و تحقیر کرده که باید سهم بیشتری در ناتو پرداخت کنند. ماجرای برجام نیز مثال بسیار خوبی در مورد تحقیر اروپا توسط آمریکا است. اروپا بیش از ۱۸ ماه فرصت داشت که راهی برای جبران خروج آمریکا از برجام بیابد؛ اما در طول این مدت عملاً هیچ اقدامی نکرد یا بهتر بگوییم به دلیل مخالفت آمریکا نتوانست بکند. نه سازوکار اس. پی. وی را که سه بار تغییر نام داد تا به اینستکس رسید را عملی کرد و نه تلاشی جدی برای حفظ برجام انجام داد. در واقع تمام تلاش‌های اروپا در این مورد با هماهنگی آمریکا انجام می‌گرفت. چراکه آمریکا با خروج از برجام این توافق را از بین برد، اما کشور‌های اروپایی هیچ انتقادی از آمریکا نداشتند و مدام ایران را تشویق به ماندن در برجام می‌کرده و هنوز هم با وقاحت تمام می‌کنند. امانوئل مکرون رئیس‌جمهور آمریکا نیز با ارائه پیشنهاد‌هایی وارد میدان شد. نکته مهم در اینجا این بود که حتی مکرون هم با پیشنهاد‌های خود در نهایت همه‌چیز را منوط به رضایت آمریکا کرد؛ لذا اروپایی‌ها که وابسته محض به آمریکا هستند هیچ کاری نکردند و ایران ۵ گام محدودیت‌های هسته‌ای خود را برداشت. در تحقیری دیگر، رئیس‌جمهور آمریکا در انتقادی تند از ایده «امانوئل ماکرون» درباره ایجاد ارتش واحد اروپایی گفت که اگر واشنگتن وارد جنگ جهانی اول و دوم نمی‌شد، مردم فرانسه باید در پاریس آلمانی یاد می‌گرفتند. در واقع اروپا در معرض بدترین توهین‌های آمریکا قرار دارد و در دوران پس از جنگ جهانی دوم توسط آمریکا به‌صورت مرتب تحقیر می‌شود. این مسئله باعث شده که اروپا به پادوی آمریکا تبدیل شود. در ماجرای هسته‌ای نیز تحت تاثیر آمریکا، سه کشور اروپایی به دنبال فعال کردن مکانیسم ماشه و فشار بیشتر بر ایران باهدف تسلیم کردن تهران در برابر خواسته‌های واشنگتن هستند. کشور‌های اروپایی که زیر رگبار سخت‌ترین تحقیر‌های واشنگتن قرار دارند در نهایت چاره‌ای جز سر خم کردن در برابر آمریکا در برابر خود نمی‌بینند. رفتار‌ها و کار‌های اروپا مؤید این ادعاست و قاره سبز باید اعتراف کند که بدون اجازه آمریکا توانایی هیچ کاری را ندارد و حتی نمی‌تواند از منافع خود دفاع کند.