این کتاب‌ها را با «حاج قاسم» بخوانیم

«حاج قاسم» تنها یک مبارز تک‌بعدی نبود که فعالیتش تنها در جبهه‌های نبرد خلاصه باشد. او جهادگری بود که هرچند بیشترِ عمر خود را در جبهه می‌گذارند، اما هرگز نسبت به عرصه هنر و فرهنگ به‌ویژه در رابطه بافرهنگ شهدا و جامعه‌شناسی دفاع مقدس بی‌تفاوت و بی‌اهمیت نبود، به‌نحوی‌که بسیاری از اهالی سینما از دغدغه او نسبت به ساخت آثاری در مورد شهدا باخبر هستند. حضور او در پشت‌صحنه فیلم‌هایی، چون «۲۳ نفر» گویای همین اهمیت دادن است، اما فرهنگ نیز عرصه دیگری بود که باوجود مشغله زیاد حاج قاسم از آن غافل نبود. او کتاب و کتاب‌خوانی را دوست داشت، حتی تصویری از مطالعه و یادداشت‌برداری شهید سلیمانی در داخل هواپیما به یادگار مانده تا این درس را به همه و به‌ویژه جوانان بیاموزد که حتی در اوج کار و فعالیت و مشغله نیز نباید از خواندن کتاب غافل ماند. این عکس که در فروردین سال ۹۵ و در صفحه اینستاگرامی حاج قاسم سلیمانی منتشر شده بود، سردار را در هواپیما و مشغول مطالعه کتابِ گابریل گارسیا مارکز نشان می‌داد. گابریل رمان‌نویس، نویسنده، روزنامه‌نگار، ناشر و فعال سیاسی کلمبیایی بود. او بین مردم کشور‌های آمریکای لاتین با نام گابو یا گابیتو (برای تحبیب) مشهور بود و پس از درگیری با رئیس دولت کلمبیا و تحت تعقیب قرار گرفتنش، در مکزیک زندگی می‌کرد. مارکز برنده جایزه نوبل ادبیات در سال ۱۹۸۲ شد. او را بیش از سایر آثارش به خاطر رمان «صدسال تنهایی» چاپ ۱۹۶۷ می‌شناسند که یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های جهان است. جالب این است که در زمان شهادت نیز کتابی به نام «گلچین احمدی» همراه شهید سلیمانی بوده است؛ کتابی که مجموعه‌ای از مدایح و مراثی ائمه اطهار (ع) است. برخی کتاب‌ها نیز توجه شهید سلیمانی را بیش از دیگر کتب به خود جلب می‌کرد؛ به‌طوری‌که حتی در رابطه با آن‌ها نیز یادداشت و تقریظی می‌نوشت.
یک مقتل کامل
حاج قاسم، مدتی قبل در حساب توئیتری خود به دو زبان فارسی و عربی کتاب «الغارات» را معرفی کرده و این‌طور نوشته بود: «این کتاب الغارات را که قدیمی‌ترین کتاب شیعه هست بخوانید! حتماً بخوانید! مقتل کامل است. اگر آن را بخوانید، امروز برای این حکومتی که در استمرار حکومت علی بن ابی‌طالب (ع) است، آگاهانه‌تر و بدون تعصبات فردی و حزبی نگاه می‌کنیم، نظر می‌دهیم و دفاع می‌کنیم». کتاب دیگری که سردار دل‌های مردم ایران، بر آن یادداشتی نوشته بود، کتاب «وقتی مهتاب گم شد» است. این کتاب شرح خاطرات علی خوش‌لفظ از جنگ ایران و عراق است که به همت حمید حسام تدوین شده است. سردار شهیدمان در رابطه با این کتاب نوشت؛ «عزیز برادرم علی عزیز، همه شهدا و حقایق آن دوران را در چهره‌ی تو دیدم. یک‌بار همه خاطراتم را به رخم کشیدی. چه زیبا از کسانی حرف زده‌ای که صد‌ها نفر از آن‌ها را همین‌گونه از دست دادم و هنوز هرماه یکی از آن‌ها را تشییع می‌کنم و رویم نمی‌شود در تشییع آن‌ها شرکت کنم. ده روز قبل بهترین آن‌ها را - مراد و حیدر را - از دست دادم، اما خودم نمی‌روم و نمی‌میرم، درحالی‌که در آرزوی وصل یکی از آن صد‌ها شیر دیروز له‌له می‌زنم و به درد «چه کنم» دچار شده‌ام. امروز این درد همه وجودم را فراگرفته و تو نمکدانی از نمک را به زخم‌هایم پاشاندی. تنهای تنهایم». کتاب «سربلند» دیگر کتابی است که شهید قاسم سلیمانی خطاب به دخترش بر آن یادداشت نوشته است؛ این کتاب مستند داستانی از کودکی تا شهادت شهید مدافع حرم محسن حججی است. این اثر مخاطب را با ابعاد مختلف شخصیتی شهید آشنا می‌کند.
از سفیران دیروز تا سفیران امروز
«آن بیست‌وسه نفر» هم کتاب دیگری است که سردار سلیمانی بعد از خواندنش برای احمد یوسف‌زاده نویسنده کتاب نامه نوشت. این کتاب در مورد ۲۳ رزمنده نوجوانی است که اسیر زندان‌های بعثی‌ها می‌شوند، سردار در بخشی از این یادداشت نوشته است؛ «ای‌کاش سفیرانِ در قصر‌های مجلل نشسته کشورمان، این سفیران در قفس گرفتار شده را ببینند و چگونه سفیر بودن را بیاموزند».
«گردان ۴۰۹» و «من زنده‌ام» نیز از جمله دیگر کتاب‌هایی است که شهید سلیمانی آن‌ها را خوانده بود. حاج قاسم درباره «من زنده‌ام» که خاطرات دوران اسارت خانم معصومه آباد است، خطاب به این زن آزاده این‌طور نوشت: «خواهر خوبم. در آن اسارت، اسارت را به اسارت گرفتی، سعی کن در این آزادی اسیر نشوی. انشاءالله کتابت را به همه زبان‌ها ترجمه می‌کنم تا همه بدانند زینب بنت رسول‌الله چگونه بوده است وقتی کنیز او معصومه، این‌گونه معصوم بوده است. به تو به‌عنوان خواهرم، به‌عنوان معرف دختر مسلمان شیعه، معرف ایران اسلامی، معرف تربیت خمینی افتخار می‌کنیم. حقیقتاً شگفت‌زده شدم و هزاران بار به تو و دوستانت مرحبا گفتم».