چرا جریان صدر موسسات وابسته به خود را تعطیل کرد؟

پایگاه رهنما :

در میانه تداوم اعتراضات در عراق، فضای سیاسی تنش‌آلود این کشور هر روز شاهد رخدادی جدید می باشد. در شرایطی که بعد از استعفای عادل عبدالمهدی، ناظران سیاسی در انتظار معرفی گزینه جدید نخست‌وزیری، از سوی برهم احمد صالح رئیس‌جمهوری عراق هستند، نوعی بی رغبتی از سوی ائتلاف سائرون به رهبری مقتدی صدر در روند تحولات سیاسی کشور عراق به چشم می خورد.

به نوعی ائتلاف سائرون در مقام بزرگ‌ترین ائتلاف حاضر در پارلمان تا کنون سیگنال مثبتی را در مسیر ایجاد کابینه جدید حکومت نشان نداده است. با ابن اوصاف، در جدیدترین کنش دفتر «سید مقتدی صدر» رهبر جریان صدر در 14 دسامبر 2019 (23 آذر 1398) طی بیانیه‌ای اعلام کرد که تمام مؤسسات وابسته به این جریان به مدت یک‌ سال بسته‌ می‌شوند. بر اساس بیانیه دفتر صدر، تنها اداره مرقد شهید سید محمد صادق صدر و سرایا السلام از این مسأله مستثنی شده‌اند و همچنان فعالیت خواهند داشت. اکنون این مساله مطرح می‌شود که چرا مقتدی صدر در شرایط کنونی چنین اقدامی را در پیش گرفته است؟ هر چند تا کنون جریان صدر دلیل این اقدام را اعلام نکرده اما می‌توان در دو سطح موضوع را مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد.

وقتی صدر می‌داند اعتراضات در مسیر آشوب است

در ابتدای امر توجه به این مساله ضروری است که به تدریج شخصیت‌های سیاسی عراقی و در راس آن‌ها مقتدی صدر که حامی تمام عیار معترضان بودند، به‌تدریج به این مساله پی‌ برده‌اند که اعتراضات مشروع مردمی به واسطه دست‌های پنهان پشت پرده و دخالت بازیگران خارجی در مسیر تبدیل شدن به اغتشاش و آشوب هستند. در این میان نکته قابل توجه این است که تعطیلی موسسات وابسته به جریان صدر در شرایطی اتفاق می‌افتد که خودروی حامل فرزند «جعفر الموسوی» سخنگوی جریان صدر در یکی از محله‌های بغداد هدف سوء قصد افراد مسلح ناشناس قرار می‌گیرد.

علاوه بر این، اعدام وحشتناک هیثم علی اسماعیل 16 ساله در میدان الوثبه توسط برخی افراد که خود را وابسته به معترضان می‌نامیدند، در چند روز گذشته اتفاق افتاده بود. همچنین، در 7 دسامبر 2019 (16 آذر 1398)، منطقه «الحنانه» اقامتگاه مقتدا در نجف اشرف هدف حمله پهپادهای ناشناس قرار گرفته بود. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد مقتدی صدر و دیگر شخصیت‌های سیاسی نزدیک به او به این مساله پی‌برده‌اند که اعتراضات مردمی در مسیر تبدیل شدن به آشوب و اغتشاش است. هر چند شاید صدر ابتدا انتظار داشت با رهبری روند اعتراضات، فضا برای قدرت‌گیری هر چه بیشتر جریان تحت رهبری او افزایش پیدا کند اما روند جدید نشان می‌دهد که در میانه به آشوب کشیده شدن اعتراضات هیچ جریانی نمی‌تواند منافع خود را مصون از آسیب خشم و کینه اغتشاشگران و مزدوران وابسته به بازیگران خارجی بدانند. اکنون به نظر می‌رسد صدر نیز به این مساله پی برده که تداوم اعتراضات در راستای تقویت و منافع سیاسی گروه تحت حمایت او نیست و شاید در آینده نزدیک جریان صدر نیز یکی از قربانیان این روند باشد.

بازبینی در حضور فراگیر در جمع معترضان

یکی از رخدادهایی که طی یک ماه گذشته به دردسری بزرگ برای نهادهای امنیتی و نظامی عراق در مواجهه با اعتراضات مطرح شده بود، در ارتباط با حضور نیروهای «سرایا السلام» (وابسته به جریان صدر) در صفوف معترضان بود. در حقیقت، مقتدی صدر به بهانه حمایت از معترضان به نیروهای نظامی تحت فرمان خود دستور داد با حضور در جمع معترضان ار آن‌ها در برابر کشتار احتمالی محافظت کنند. این مساله حتی در چند نوبت از سوی نهادهای امنیتی مورد انتقاد قرار گرفت و پلیس عراق به مقتدی صدر اعلام کرد که نیروهای «سرایا السلام» به جای حفاظت از معترضان خود عاملان راه بندان و مسدود کردن مسیر ادارات و مدارس هستند.

اکنون با توجه به تحولات جدید عراق به نظر می‌رسد نیروهای «سرایا السلام» و نزدیکان به مقتدی صدر مورد هدف معترض نمایان و اغتشاش‌گران قرار گرفته اند. افراد مخل و دست‌نشانده در اعتراضات هیچ دوستی را در سطح جامعه سیاسی عراق برای خود به رسمیت نمی‌شناسند و تنها هدف آن‌ها این است که آتش بحران و اعتراضات غیرمسالمت آمیز را شعله‌ورتر کنند تا از این طریق ثبات سیاسی در این کشور استقرار پیدا نکند. در شرایط جدید به نظر می‌رسد مقتدی صدر و نیروهای تحت حمایت او ناچار هستند که صف خود را از آشوب‌گران در صحنه سیاسی اعتراضات خیابانی جدا کنند و شاید بستن دفاتر سرآغازی برای خروج نیروهای «سرایا السلام» از جمع معترضان باشد. اکنون صدر و نزدیکان‌اش باید این واقعیت را بپذیرند که تداوم بحران به شکل آشوب‌گونه آن در کشور عراق هیچ برنده‌ای ندارد و همه‌گان بازنده ماجرا خواهند بود.