۷ نکته مهم درباره شکار «زم»

دوشنبه هفته گذشته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با صدور اعلامیه‌ای از دستگیری روح‌الله زم، مدیر کانال آمدنیوز خبر داد. خبری که به‌سرعت در صدر اخبار رسانه‌های داخلی قرارگرفته و رسانه‌های بین‌المللی نیز آن را بازتاب دادند. این دستگیری چرا مهم است؟ چه تبعات و آثاری دارد؟ پیام‌های آن چیست و ماجرای آمدنیوز چه درس‌هایی دارد؟ این‌ها چند نمونه از سؤالاتی است که می‌توان در این خصوص مطرح کرد. در این گزارش به چند نکته کلیدی درباره این پرونده می‌پردازیم.
۱- کانال آمدنیوز طی حدود ۴ سال فعالیت خود، یکی از مجرب‌ترین رسانه‌های ضدانقلاب بوده است. این کانال با استفاده از کثیف‌ترین شیوه‌های عملیات روانی، انواع و اقسام شایعات و دروغ‌های مختلف را در جامعه انتشار می‌داد. آمدنیوز از لجن پراکنی علیه افراد معمولی نیز ابایی نداشت. اگر به هر دلیلی احساس خصومت با شخصی می‌کرد، وی را مورد هجمه و توهین و تهمت قرار داده و زمینه سلب آسایش روانی و امنیت وی را فراهم می‌کرد. طی چند روز اخیر اشخاص حقیقی بسیاری اعلام کرده‌اند به‌طور فردی از زم شکایت کرده و خواهان احقاق حق خود هستند.
۲- مأموریت آمدنیوز تنها به عرصه رسانه‌ای و عملیات روانی منحصر نبود. این کانال وقاحت و خصومت را به حدی رساند که در آشوب‌های دی‌ماه سال ۱۳۹۶ رسماً شروع به آموزش عملیات خرابکارانه و تروریستی کرده و به مخاطبان خود برای چنین کار‌هایی خط می‌داد. از این منظر می‌توان موضوع اقدامات تروریستی را نیز به پرونده سیاه و سنگین روح‌الله زم افزود.
۳- توجه و احاطه بر برنامه‌ای که دشمنان جمهوری اسلامی علیه نظام تدارک دیده‌اند، برای درک اهمیت مأموریت آمدنیوز و زم ضروری است. دشمنان جمهوری اسلامی ایران طی چند سال اخیر با انواع و اقسام ترفند‌ها می‌کوشند مردم را علیه نظام برآشوبند. دشمن به‌درستی فهمیده است که برای نیل به اهداف خود درباره ایران، بشدت نیازمند تحرکات داخلی است و بدون همراهی عده‌ای در داخل، نمی‌تواند کار خاصی از پیش ببرد. این موضوع بار‌ها از سوی تحلیلگران مختلف غربی ابراز شده است. طراحی دشمن برای ایجاد چنین تحرک و آشوبی استفاده از دو ابزار به‌طور هم‌زمان و موازی است که در قالب دو جنگ پیش می‌رود؛ جنگ اقتصادی و روانی.
جنگ اقتصادی که تحریم، اصلی‌ترین تاکتیک و ابزار آن است، می‌کوشد با ایجاد فشار اقتصادی و تنگ کردن عرصه بر مردم و تشدید مشکلات معیشتی آنان، نارضایتی عمومی ایجاد کرده و میان مردم و نظام فاصله و شکاف بیندازد. شکافی که می‌تواند زمینه‌ساز بروز آشوب و ناامنی شود.
اما جنگ اقتصادی برای ایجاد آشوب و ناامنی به‌تن‌هایی کفایت نمی‌کند. باید به‌موازات آن ذهن و قلب مردم نیز مورد هجمه قرارگرفته و به آن نفوذ شود. اینجاست که پای جنگ روانی و رسانه‌ای به میان می‌آید. جنگی که به‌مراتب از جنگ اقتصادی پیچیده‌تر و سهمگین‌تر است. بدون چنین ابزاری، تحریم و فشار اقتصادی نیز راه به‌جایی نمی‌برد. اینجاست که نقش رسانه‌هایی همچون آمدنیوز روشن و برجسته می‌شود. رسانه‌هایی که درواقع سلاح جنگی دشمن بوده و گردانندگان آن، مزدور دشمن محسوب می‌شوند.
۴- اگرچه دستگیری زم یک اقدام اطلاعاتی بسیار ارزشمند و مهم است، اما مهم‌تر از آن تربیت و آموزش رسانه‌ای جامعه است. در جامعه‌ای که افراد به دلایل مختلف، توسط آمدنیوز‌ها شکار شده و هدف تهاجم رسانه‌ای و عملیات روانی قرار می‌گیرند، امکان سر برآوردن آمدنیوزی دیگر، چندان دور از انتظار نیست.
در کنار مورد فوق، ایجاد و توسعه شبکه ملی اطلاعات، راه‌اندازی جستجوگر ملی و پیام‌رسان امن و استاندارد، ارتقای قدرت سایبری و نرم کشور و افزایش آمادگی برای حضور فعالانه در عرصه جنگ نرم و درنهایت تولید قدرت ملی در فضای مجازی از دیگر اقداماتی بازدارنده‌ای است که زمینه و بستر رشد و نمو چنین رسانه‌های تروریستی و آشوب‏سازی را از بین می‌برد.
۵- نکته مهم دیگر در این پرونده، همکاران داخلی آمدنیوز هستند. کشف و محاکمه این شبکه و عوامل آن‌که به‌صورت انفرادی یا سازمان‌یافته برخی اطلاعات و اسناد را در اختیار زم می‌گذاشتند، حتی از دستگیری خود زم نیز مهم‌تر به نظر می‌رسد. این افراد به‌هیچ‌عنوان گمان نمی‌کردند روزی سرپل و رابط آن‌ها با دستگاه اطلاعاتی کشور‌های متخاصم این‌چنین گرفتارشده و اسرار آن‌ها برملا شود. باید منتظر ماند و دید چه کسانی از داخل با این پروژه ضدامنیتی همکاری داشته‌اند.
۶- بدون شک اغلب همکاران و عوامل داخلی پرونده آمدنیوز افرادی هستند که به برخی از سطوح دسترسی داشته‌اند. این افراد ممکن است جزو نهاد‌هایی خاصی بوده و حتی مسئولیت‌هایی نیز بر عهده داشته باشند یا پیش‌ازاین داشته‌اند. افرادی که احتمال دارد با اهداف خاص سیاسی و برای بهره‌برداری از امواج روانی ایجاد شده در جامعه، با آمدنیوز مرتبط بوده و به‌نوعی همکاری داشته‌اند. بعید به نظر می‌رسد این قبیل افراد بیکار نشسته و منتظر باشند تا مردان قانون برای برخورد با آن‌ها سربرسند. در چنین حالتی دو احتمال ممکن به نظر می‌رسد؛ یک فرار و گریختن از مهلکه و دوم شانتاژ و عملیات روانی برای لوث کردن قضیه و فرار از پاسخگویی و محاکمه. نشانه‌هایی از کلید خوردن راهکار دوم تنها ۴۸ ساعت پس از اعلام دستگیری زم مشاهده شد. یک روزنامه که گرایشان سیاسی خاصی دارد دو روز بعد از اعلام این خبر نوشت؛ نباید این پرونده بهانه‌ای برای تسویه‌حساب‌های سیاسی داخلی شود! چنین نگرانی‌هایی بیش از آنکه واقعی باشد، بوی احساس خطر می‌دهد.
۷- روح‌الله زم فرد مهم و باهوشی نبود. اهمیت و ارزش دستگیری او در آن است که وی توسط دستگاه‌های اطلاعاتی دشمن پشتیبانی و محافظت می‌شد. زم در فرانسه ساکن بود و پس از ضربه سال گذشته که شرح آن در مستند «ایستگاه پایانی دروغ» منتشر شد، این حفاظت و پشتیبانی دوچندان شد. دستگیری او یعنی برتری و تفوق اطلاعاتی نیرو‌های اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران بر سیستم چندلایه حمایت و حفاظت از وی. البته اینکه چطور این ضربه زده‌شده و زم در دام افتاده است، رازی است که بعید است حداقل در کوتاه‌مدت فاش شود.