برای کودکانتان، داستان‌های اقتصادی بخوانید!

اقتصاد، بخشی از زندگی روزمره‌ی همه‌ی ماست؛ بنابراین والدین موفق باید همواره به تربیت اقتصادی کودکان خود نیز توجه کنند. پیش‌تر، نگارنده در همین هفته‌نامه در مورد شیوه‌های مطلوب «پول‌تو‌جیبی دادن» و همچنین «چالش سرمایه‌گذاری» که به تقویت مهارت سرمایه‌گذاری در کودکان کمک می‌کند، پرداخته است؛ اما این موارد تنها بخشی از تربیت اقتصادی هستند که به مدیریت مخارج می‌پردازند و به تعبیر دقیق اقتصادی از مفاهیم مالیه هستند. تربیت اقتصادی علاوه بر مفاهیم مالیه از دو بخش دیگر نیز تشکیل می‌شود: «آموزش الگوریتم تفکر اقتصادی» و «آموزش برخی از مفاهیم اقتصادی مبتلابه و پرکاربرد در زندگی». در فضای مجازی فارسی‌زبان اگرچه در مورد مفاهیم مالیه، مختصر مطالبی یافت می‌شود، امّا در مورد دو بخش دیگرِ تربیت اقتصادی، چیزی به چشم نمی‌خورد. در این یادداشت به معرفی محصولاتی به خانواده‌های محترم می‌پردازیم که در آموزش مفاهیم اقتصادی به زبان کودکان، به آن‌ها کمک خواهد کرد.
مفاهیم سرمایه‌گذاری و کارآفرینی
برای آموزش مفهوم سرمایه‌گذاری و صبری که در این راه لازم است، «بهترین دوست سارا» کتابی مناسب است. داستانِ این کتاب این است که پدر سارا در پی شروع سرمایه‌گذاری جدیدی است، اما سارا معنای آن را متوجه نمی‌شود. روزی سارا در میان خرید‌های پدر، با یک کدوحلوایی دوست می‌شود و اصرار به نگهداری آن دارد؛ اما بعد از مدتی حال کدو بد می‌شود و رنگ پوست آن تغییر می‌کند. او از این حالت متأثر می‌شود، اما باراهنمایی پدرش آن را می‌کارد و با جوانه زدن دانه‌های کدوی نو، متوجه فرایند و نتیجه‌ی خوبِ سرمایه‌گذاری می‌شود. این کتاب نوشته‌ی دکتر مهدی طغیانی است و توسط موسسه‌ی مفتاح به چاپ رسیده است. دیگر کتاب این نویسنده که به‌منظور آموزش مفاهیم کار و کارآفرینی نوشته‌شده نیز، کتاب «رستوران گربه‌ها» ست. این کتاب در مورد گربه‌ای به نام «نادی» است. نادیِ داستانِ رستوران گربه‌ها، یک گربه‌ی باهوش است. او باراهنمایی خانواده‌ای که در اطرافش زندگی می‌کنند، موفق می‌شود با تلاش و پرکاری و استفاده از پس‌اندازهایش رستورانی راه بیندازد و حتی گربه‌های دیگر را استخدام کند.
مفاهیم عدالت و انصاف
مریم حسینی بالام نیز دیگر نویسنده‌ای است که دست‌به‌کار شده و کتاب‌هایی را با محتوای اقتصادی برای آموزش برخی مفاهیم اقتصادی به کودکان نوشته است. یکی از کتاب‌های خانم حسینی که توسط موسسه‌ی مفتاح منتشرشده، کتاب «تقسیم عادلانه» است. این کتاب در مورد دو برادر دوست‌داشتنی به نام‌های محمد و مهدی است که در جشن عید غدیر خم، بعد از تزئین خانه می‌خواهند در خوردن یک کیک خوشمزه باهم شریک شوند. آن‌ها به دنبال یک‌راه درست و منصفانه در تقسیم کیک هستند و دراین‌بین پدر به کمک آن‌ها می‌آید. در فرایند خواندن این داستان، کودک و نوجوان ناخواسته با تقسیم عادلانه‌ی ثروت و درآمد در شراکت آشنا می‌شود. دیگر کتابِ این نویسنده، کتابِ «به هر موش چند تا؟» است. داستان این کتاب ازاین‌قرار است که در زمستانی خیلی سرد، آذوقه‌ی بیشتر موش‌ها رو به اتمام است. بابا موشی نیز به شهر آدم‌ها رفته تا غذا پیدا کند. مامان موشی ظرف آذوقه‌ی غذا را به بچه‌ها داد تا آخرین دانه‌های گندم را بین خود تقسیم کنند. این داستان نیز به آموزش تقسیم عادلانه و منصفانه‌ی منابع به زبان کودک و نوجوان می‌پردازد.
مجموعه‌ی اقتصاددانِ کوچک
و، اما علاوه بر کتاب‌های فوق، اولین مجموعه و بسته‌ی کامل آموزش مفاهیم اقتصادی مبتلابه برای کودکان که به زبان فارسی منتشرشده، مجموعه‌ی «اقتصاددان کوچک» است. این مجموعه شامل یک درس‌نامه ویژه مربی، یک کتاب کار ویژه نوآموز و هفت کتاب داستانی با موضوعات اقتصادی و مالی است که در درس‌نامه و راهنمای مربی در مورد نحوة استفاده از آن‌ها توضیح داده‌شده است. همچنین در این مجموعه، یک کتاب راهنمای والدین نیز وجود دارد تا اگر این مجموعه به‌طور مستقیم توسط والدین مورداستفاده قرار گرفت، خانواده‌ها بتوانند به بهترین شکل از آن استفاده کنند. این مجموعه، شامل کتاب‌های داستانی «تصمیم‌های جانی»، «یک روز خوب»، «چارلی و شنل جدیدش»، «روز خرید» و ... است. بسته اقتصاددان کوچک باهدف آموزش مفاهیم پایه‌ای اقتصاد به کودکان ۶ تا ۹ سال تدوین‌شده و ۱۸ مفهوم اقتصادی را در پنج عنوان کلی شامل تولید و مصرف، تخصص و مشاغل، مبادله، پول و پس‌انداز ارائه می‌کند.
مفتاح؛ پیشگام در تربیت اقتصادی اسلامی-ایرانی
همه‌ی کتاب‌های معرفی‌شده و همچنین بسته‌ی «اقتصاددانِ کوچک»، کار‌هایی از موسسه‌ی مفتاح بودند. مفتاح، موسسه‌ی فرهنگی تربیت اقتصاد حکیم است. مجموعه‌ای دانش‌بنیان که از سال ۱۳۹۴ تأسیس‌شده و محور اصلی فعالیت‌هایش فرهنگ‌سازی و تربیت در حوزه اقتصادی و مالی با تأکید بر کودکان و نوجوانان است. این مجموعه که تحت مدیریت دکتر مهدی طغیانی (دانش‌آموخته‌ی دانشگاه امام صادقعلیه‌السلام و استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان) فعالیت می‌کند تا کنون تنها مجموعه‌ی آموزش اقتصاد برای کودکان است که در ایران به‌طور هدفمند و پیوسته به تولید محتوا در این حوزه می‌پردازد. استفاده از محصولات این مجموعه، می‌تواند به خانواده‌ها کمک کنند تا با استفاده از ابزار داستان، کودکان خود را با مفاهیم مبتلابه اقتصادی آشنا کنند.